Halloween krijgt steeds meer voet aan de grond in het Alpenland. De Lidl verkocht al weken van tevoren speciale Halloweenkipnuggets, -koekjes en -chocolaatjes. Bijpassende kleding, attributen en accessoires vond je op de non-foodafdeling. Een kek heksenjurkje? Niet meer dan twee tientjes. Liever geen echte bijl in je hoofd, maar toch een splijtende indruk maken? De discounter heeft een speciale haarband in de aanbieding waardoor het net lijkt alsof je met een bebloede bijl in je schedel rondloopt.

Tegen de tijd dat de halloweenmaskers waren opgeborgen en de zombiekostuums weer in de kledingkast hingen, maakte een typisch Oostenrijkse figuur zijn opwachting: Krampus: een duivelsgestalte, gehuld in dierenvellen, omhangen met ketenen en gewapend met een roe. Vooral op het platteland kan dit angstaanjagende wezen zich in een grote populariteit verheugen. In elke streek is wel een Krampus Verein te vinden. Met name jeugdige en mannelijke Oostenrijkers zijn lid van dergelijke verenigingen, hoewel er ook soms een heks of vrouwelijke krampus op de ledenlijst voorkomt.

Samenkomsten zijn er weliswaar het hele jaar door, maar vanaf begin november wordt er niet alleen maar bier gedronken in het plaatselijke Gasthof of de lokale Bierkeller. Dan wordt de krampusuitrusting tevoorschijn gehaald, worden de dierenvellen uitgeklopt, het masker en de attributen (roe, klokken, ketenen) afgestoft. Leerlooiers en maskersnijders varen er wel bij.

Als de dierenvellen omgehangen zijn, het masker opgezet is, de zwavellucht de adem beneemt en de ketenen rinkelen, is een krampus klaar voor een van de vele optochten. Overvloedige alcoholconsumptie, hoge testosteronspiegels en de anonimiteit die de duivelsmaskers garanderen, leidden dikwijls tot vechtpartijen en opstootjes. Ook dit jaar. Tijdens een evenement in Tirol ontstond enkele weken geleden een massale vechtpartij onder de deelnemende krampussen en toeschouwers. Meerdere personen raakten gewond en de politie moest in actie komen om de orde te herstellen.

Elk jaar zijn er weer verhitte discussies over de krampustraditie. „Een eeuwenoud gebruik dat we in ere moeten houden”, roepen de krampussen zelf. „Door bier, anonimiteit en toxische mannelijkheid veroorzaakte narigheid”, zeggen de tegenstanders.

En elk jaar weer vertellen psychologen dat krampus bij kinderen kan leiden tot trauma’s. Ze worden steevast tegengesproken door andere zielkundigen die beweren dat krampus kinderen juist leert om om te gaan met angst.

De vraag is intussen waarom zovelen zo gefascineerd worden door het kwaad dat krampus vertegenwoordigt. Krampus doemde vroeger altijd op in de buurt van Sint-Nicolaas, die in de traditie het goede personificeert. De laatste decennia is er in Oostenrijk voor hem steeds minder aandacht. Dat geeft te denken.

rd.nl/postuit