Oppositie Zuid-Korea begint afzettingsprocedure tegen president Yoon
De Zuid-Koreaanse president Yoon Suk-yeol heeft dinsdagavond in een televisietoespraak een militaire noodtoestand afgekondigd in het land. Het krijgsrecht wordt volgens hem ingevoerd tegen de communistische krachten uit het noorden.
Advertentie
De Bank of Korea belooft stappen te nemen om de financiële markten stabiel te houden. Dat liet de Zuid-Koreaanse centrale bank woensdag weten na een spoedvergadering. De beleidsmakers van de centrale bank kwamen met spoed bijeen nadat president Yoon Suk Yeol van het land de staat van beleg had afgekondigd. Die noodtoestand werd uren later weer ingetrokken nadat het parlement had gestemd om deze te verwerpen.
Yoons politieke gok verbijsterde het land en investeerders, wat leidde tot scherpe dalingen in de aandelenkoersen van Zuid-Koreaanse bedrijven en een flinke waardedaling van de Koreaanse won. Tijdens de reguliere beurshandel in Seoul op woensdag werden de koersverliezen van de aandelen weer wat teruggedrongen. Ook de won herstelde bijna volledig van de eerdere flinke daling, na het intrekken van de noodtoestand door Yoon. De oppositie liet daarnaast woensdag weten een afzettingsprocedure tegen Yoon te beginnen, waarover binnen 72 uur gestemd zou moeten worden.
De Bank of Korea verklaarde de liquiditeit op de financiële markten op korte termijn te verhogen en indien nodig „actieve” stappen te ondernemen op de valutamarkten om stabiliteit te garanderen. Minister van Financiën Choi Sang-Mok kondigde eerder al aan dat de regering alle beschikbare maatregelen zou gebruiken om de beurzen en valutamarkten te stabiliseren.
De Zuid-Koreaanse hoofdindex in Seoul, de Kospi, zakte woensdagochtend zo’n 1,6 procent. Grote bedrijven als Samsung, Hyundai en LG Electronics verloren tot 2,6 procent.
ING maakt zich zorgen over de gevolgen die de gebeurtenissen kunnen hebben voor de kredietbeoordeling van Zuid-Korea. Dat schrijft de bank in een woensdag gepubliceerde vooruitblik. „Op dit moment verwachten we geen veranderingen in de beoordelingen zelf, aangezien we niet voorzien dat de situatie verder escaleert. De situatie is echter zeer vluchtig en het is mogelijk dat de vooruitzichten voor de beoordeling kunnen veranderen.” Na de laatste presidentiële afzettingsprocedure in Zuid-Korea kregen het consumentenvertrouwen en het ondernemersklimaat een flinke klap en vertraagde de economische activiteit, aldus ING.
Zes Zuid-Koreaanse oppositiepartijen zijn een afzettingsprocedure tegen president Yoon Suk-yeol gestart. Het parlement stemt waarschijnlijk vrijdag of zaterdag over Yoons politieke toekomst, meldt het Zuid-Koreaanse persbureau Yonhap.
De procedure volgt op Yoons onverwachte besluit om een militaire noodtoestand uit te roepen. De president trok die weer in na een stemming in het parlement, dat direct tegenstand bood. Een aantal leden van regeringspartij PPP, waar Yoon deel van uitmaakt, stemde samen met de oppositie voor het opheffen van die noodtoestand.
Het voorstel voor de afzettingsprocedure komt van de Democratische Partij, die een meerderheid heeft in het parlement, en vijf kleine oppositiepartijen. Het is ondertekend door 191 parlementariërs, van wie geen enkel lid van de regerende PPP. De Democratische Partij had eerder gezegd dat de president moest kiezen tussen een vrijwillig of gedwongen vertrek.
Yoon kan worden afgezet als een tweederdemeerderheid van het parlement voor zijn vertrek stemt. Zijn PPP beschikt nu over 108 van de 300 zetels. De volgende stap in de eventuele afzettingsprocedure ligt bij het constitutioneel hof. Dat bestaat uit negen rechters en van hen moeten er minstens zes eens zijn met de afzetting om Yoon weg te sturen.
Zuid-Koreaanse ministers hebben hun intentie uitgesproken om massaal hun ontslag aan te bieden aan de premier, meldt de krant Chosun Ilbo, die zich baseert op een bron binnen regeringspartij PPP.
Het bericht volgt op de afkondiging van de noodtoestand door president Yoon Suk-yeol, die hij introk nadat het parlement had gestemd om deze te verwerpen.
Premier Han Duck-soo ontmoet naar verwachting later op woensdag de leiding van de PPP en vooraanstaande adviseurs van Yoon, aldus Chosun Ilbo.
De stafchef van de Zuid-Koreaanse president Yoon Suk-yeol en enkele „belangrijke medewerkers” hebben woensdag „massaal hun ontslag ingediend”, meldt het Zuid-Koreaanse persbureau Yonhap.
Meer details gaf Yonhap niet, maar aangenomen wordt dat de functionarissen zijn opgestapt omdat Yoon plotseling de militaire noodtoestand had uitgeroepen. Dat deed de president dinsdag in een toespraak, waarin hij zei met de noodmaatregel de constitutionele orde te willen verdedigen tegen communistische krachten uit het noorden.
Later op dinsdag hief Yoon de militaire noodtoestand weer op. De president zei dat hij daarmee gevolg gaf aan een stemming in het parlement. Dat kwam ondanks tegenwerking van de politie en de krijgsmacht bij elkaar en keurde de noodtoestand af.
De belangrijkste oppositiepartij van Zuid-Korea eiste woensdag dat president Yoon Suk-yeol aftreedt en beschuldigde hem van een opstand, nadat hij de militaire noodtoestand in het land had afgekondigd. De noodmaatregel is inmiddels weer ingetrokken.
„Zelfs als de noodtoestand wordt opgeheven, is het voor Yoon onmogelijk om aanklachten wegens opstand te ontlopen”, zei Park Chan-dae, fractievoorzitter van de Democratische Partij op X. Hij eindigde het bericht met: „Hij moet aftreden.”
De leider van de Zuid-Koreaanse regeringspartij noemde Yoons beslissing de noodtoestand af te kondigen „tragisch” en riep hem ter verantwoording. „De president moet deze tragische situatie direct en grondig uitleggen”, zei PPP-leider Han Dong-hoon in een televisie-uitzending.
Het Zuid-Koreaanse kabinet heeft ingestemd met het opheffen van de militaire noodtoestand, berichten Zuid-Koreaanse media. President Yoon Suk-yeol had al aangekondigd dat hij de noodmaatregel zou intrekken nadat het parlement zich ertegen had uitgesproken.
Yoon, die kampt met lage populariteitscijfers, had de noodtoestand dinsdag afgekondigd. Hij klaagde over tegenwerking door de oppositie en zei dat het land beschermd moet worden. Er kwam onder meer een verbod op politieke activiteiten en zwaarbewapende troepen gingen het parlement binnen, waar het tot confrontaties kwam met medewerkers.
Het parlement kwam evenwel bijeen en eiste in een stemming dat de noodtoestand zou worden teruggedraaid. Bij het parlementsgebouw verzamelden zich ook duizenden betogers. Die reageerden opgetogen toen Yoon bekendmaakte dat het kabinet bijeen zou komen om gehoor te geven aan de eis van het parlement. Mensen applaudisseerden en scandeerden „we hebben gewonnen”.
Meerdere landen spraken dinsdag hun bezorgdheid uit over de onrust in Zuid-Korea. De Verenigde Staten, die tienduizenden militairen hebben gelegerd in het land, lieten later weten opgelucht te zijn dat Yoon de noodtoestand had teruggedraaid. „Democratie vormt de kern van het bondgenootschap tussen de VS en de Republiek Korea”, aldus een woordvoerder van het Witte Huis. „We blijven de situatie in de gaten houden.”
De Zuid-Koreaanse president Yoon Suk-yeol zegt dat de militaire noodtoestand weer wordt opgeheven. De troepen hebben zich volgens hem teruggetrokken. Betogers die uit protest naar het parlement waren gekomen, reageerden juichend op het nieuws.
De president zei dat hij gevolg geeft aan een stemming in het parlement. Dat kwam ondanks tegenwerking van de politie en de krijgsmacht bij elkaar en keurde de noodtoestand af. De parlementariërs bleven vervolgens tot diep in de nacht in de vergaderzaal zitten. Ze zaten daar op het moment van de bekendmaking van de president, even na 04.30 lokale tijd, nog steeds.
Yoon had de noodtoestand om 23.00 uur Zuid-Koreaanse tijd afgekondigd. Dat was volgens hem nodig „om de liberale democratie te beschermen”, en de veiligheid in het land te beschermen. Het bleek eigenlijk te gaan om een politiek conflict met de grootste partij in het parlement, die hem vanuit de volksvertegenwoordiging tegenwerkt. Dat parlement stemde tegen de noodtoestand, waarmee de president hem juridisch moest intrekken.
Advertentie
Na het uitroepen van de noodtoestand waren al zwaarbewapende troepen verschenen bij het parlement. Die drongen ook het gebouw binnen. Toch konden parlementariërs uiteindelijk stemmen over een motie om de noodtoestand weer op te heffen. In de grondwet staat dat gehoor moet worden gegeven aan zo’n eis van een meerderheid van het parlement. Na de stemming vertrokken de veiligheidstroepen ook weer uit het parlement, volgens de parlementsvoorzitter.
De voorzitter van het Zuid-Koreaanse parlement zegt dat veiligheidstroepen weer vertrekken uit het parlementsgebouw. Zij hadden de Nationale Vergadering bestormd nadat de noodtoestand was uitgeroepen door de president.
Op televisiebeelden was eerder live te zien hoe het tot botsingen kwam tussen de veiligheidstroepen en medewerkers van het parlement. Die spoten met brandblussers om de binnengevallen eenheden op afstand te houden.
Het parlement stemde later voor het beëindigen van de noodtoestand. Het is onduidelijk of dat ook de reden is dat de veiligheidstroepen weer vertrekken.
De Zuid-Koreaanse minister van Defensie heeft de krijgsmacht opgeroepen om paraat en waakzaam te zijn. Hij deed dat nadat president Yoon Suk-yeol de militaire noodtoestand had uitgeroepen. Volgens het ministerie van Defensie was dat een idee van de minister, meldt het Zuid-Koreaanse persbureau Yonhap.
Het ministerie verkeert volgens het persbureau in verhoogde staat van paraatheid. Alle medewerkers zijn naar hun werk geroepen, commandanten moeten inzetbaar zijn. Volgens Yonhap zijn er ook berichten over surveillancevluchten met militaire vliegtuigen.
Onder de militaire noodtoestand is een commandant aangewezen. Dat is generaal Park An-su, de hoogste militair van het land.
Voor Nederlanders die zich momenteel in Zuid-Korea bevinden lijkt er geen direct gevaar te zijn. Dat laat een woordvoerder van het ministerie van Buitenlandse Zaken weten, maar met de kanttekening dat nog veel onduidelijk is over wat zich in het land afspeelt. De president heeft er de militaire noodtoestand uitgeroepen.
Het advies aan Nederlanders in Zuid-Korea is in ieder geval om zich aan te melden bij de informatieservice van het ministerie, dat hen daarmee op de hoogte kan houden. Ook doen Nederlanders in Zuid-Korea er goed aan om het lokale nieuws te volgen en adviezen van de autoriteiten op te volgen.
Hoeveel Nederlanders zich in Zuid-Korea bevinden, is bij het ministerie niet bekend. Meerdere Nederlanders hebben wel al met het ministerie contact opgenomen om advies te vragen.
De Zuid-Koreaanse ambassade in Den Haag kan nog niet op de situatie reageren, maar komt mogelijk later wel met een verklaring.
Koreakenner Remco Breuker van de Universiteit Leiden beschouwt de acties van de Zuid-Koreaanse president Yoon Suk-yeol als een staatsgreep. „Maar het is niet gezegd dat hij hiermee weg gaat komen. Ik verwacht flinke protesten”, reageerde de hoogleraar op de ontwikkelingen in het land dat hij bestudeert.
Het opschorten van de persvrijheid en het buitenspel proberen te zetten van de politieke oppositie zijn wat Breuker betreft tekenen dat Yoon de macht naar zich toe wil trekken. „Er zijn nu denk ik twee smaken. Of hij wordt afgezet, of hij blijft aan de macht en wordt dictator”, schat de hoogleraar de situatie in.
Volgens Breuker werd in Zuid-Korea al over de mogelijkheid gesproken dat de president zijn politieke tegenstanders aan de kant zou zetten. „Toch komt dit wel als een verrassing.” Journalisten uit het land zelf die hij heeft gesproken zijn volgens de Korea-expert „erg geschrokken”. De situatie brengt het „donkere verleden” van het land in herinnering.
Zuid-Korea heeft meerdere periodes gekend waarin het leger formeel of in de praktijk de dienst uitmaakte, in de jaren tachtig van de vorige eeuw voor het laatst. Vooralsnog lijkt het erop dat het leger nu luistert naar de orders van de president. Zolang hij in functie is, hoort dat formeel ook zo, maar de acties van Yoon zijn volgens Breuker in strijd met de democratische grondwet van Zuid-Korea.
Een aantal studenten uit Leiden is momenteel in Zuid-Korea, zegt de hoogleraar. Hij denkt niet dat zij op dit moment gevaar lopen. „Ik zie nog geen aanleiding om te vrezen voor geweld. Dit is een politieke crisis op het allerhoogste niveau.”
Het parlement van Zuid-Korea heeft gestemd voor het terugdraaien van de militaire noodtoestand. Die is uitgeroepen door president Yoon Suk-yeol.
In de noodtoestand waren ook de werkzaamheden van het parlement verboden. Toch was op livebeelden te zien dat parlementariërs bijeen waren gekomen in de Nationale Vergadering. Volgens persbureau Yonhap moet de militaire noodtoestand opgeheven worden als het parlement dat wil.
Bij het parlement zijn ook veiligheidstroepen gearriveerd. Op televisie was te zien dat het tot botsingen kwam met medewerkers van het parlement en dat helikopters zijn geland op het dak van het gebouw. De oppositie heeft het uitroepen van de noodtoestand ongrondwettig genoemd.
Zuid-Koreaanse militairen zijn op het terrein van het parlement aangekomen, bericht persbureau Yonhap. Ze zouden proberen toegang te krijgen tot het hoofdgebouw van de Nationale Vergadering. Op sociale media en beelden van Zuid-Koreaanse media is te zien dat ook leden van de ordediensten in en rond het parlement aanwezig zijn.
De inzet bij het parlement volgt op het uitroepen van de noodtoestand door president Yoon Suk-yeol. Die zegt te moeten optreden tegen „pro-Noord-Koreaanse” en „antistaatskrachten” in zijn land.
Yonhap heeft ook gemeld dat de toegang tot het parlementsgebouw was geblokkeerd. Eerder was al bericht dat topcommandanten bijeen waren geroepen door de minister van Defensie. De krijgsmacht kreeg van de bewindsman het verzoek om waakzaam te zijn.
Advertentie