De definitieve uitslag was maandagmorgen nog niet bekend, maar exitpolls wijzen op een ruime zege voor de PSD. De verkiezingen werden gehouden na de geruchtmakende presidentsverkiezingen van vorige week zondag. Die eindigden in een onverwachte zege voor Calin Georgescu (62), een onafhankelijke kandidaat die er extreemrechtse denkbeelden op nahoudt en pro-Russisch is. Omdat hij slechts 23 procent van de stemmen kreeg, is op 8 december een tweede ronde nodig. Daarin moet Georgescu het opnemen tegen nummer twee: Elena Lasconi van Red Roemenië-Unie (USR). Zij kreeg 19 procent van de stemmen.

Niemand had de zege van Georgescu zien aankomen, omdat hij volgens de peilingen geen serieuze kandidaat zou zijn. Toen bleek dat hij er met de winst vandoor was gegaan, gingen de alarmbellen af in het land. Al snel wezen de vingers naar TikTok, dat een dubieuze rol zou hebben gespeeld. Video’s van de man zouden buitensporig vaak te zien zijn geweest op het in Roemenië immens populaire socialemediaplatform. Ook zouden zijn posts ten onrechte niet als politieke content zijn gelabeld. TikTok wijst de beschuldigingen van de hand.

Annulering eerste ronde

De Roemeense Hoge Raad voor Defensie zegt bewijs te hebben van Russische inmenging in het verkiezingsproces. De hoogste rechter van het land bepaalde donderdag dat de stemmen opnieuw moeten worden geteld. Maandag besluit het hooggerechtshof over annulering van de eerste ronde van de presidentsverkiezingen. Als het zover komt, zouden nieuwe verkiezingen worden uitgeschreven voor 15 en 29 december.

Georgescu en Lasconi hebben zich allebei uitgesproken tegen nieuwe verkiezingen en ook breder klinkt weerstand, omdat de bevolking zo het idee kan krijgen dat de zittende macht verkiezingen cancelt zodra de uitslag ongunstig is voor het establishment. De verwachting vooraf was dat vooral extreemrechts hiervan zou profiteren bij de parlementsverkiezingen. Inderdaad lijkt dit het geval. Uiterst rechtse partijen kregen gezamenlijk 30 procent van de stemmen. Mogelijk loopt dit percentage nog op, omdat het veelal stemmen uit het buitenland zijn die nog moeten worden geteld en verwacht wordt dat veel Roemenen die niet in eigen land wonen rechts hebben gestemd.

De Nationaal-Liberale Partij (PNL) en USR (de partij van presidentskandidaat Lasconi) ontlopen elkaar in de exitpolls nauwelijks. Nog duidelijk moet worden wie derde en wie vierde wordt.

Proteststem

Met de voorlopige uitslag in de hand zou het PSD moeten lukken om een regering te vormen die de huidige koers –pro-EU, pro-NAVO en pro-Oekraïne– doorzet. Wel zullen de beoogde partijen de nodige hobbels moeten nemen over hoe het begrotingstekort te gaan beteugelen. Sergiu Miscoiu, hoogleraar politieke wetenschappen aan de Roemeense Babes-Bolyai Universiteit, zegt tegen persbureau Reuters dat de verkiezingsuitslag wijst op „het meest versplinterde politieke spectrum sinds 1990”. De resultaten weerspiegelen volgens hem de groeiende sociale verdeeldheid in Roemenië, waar zich enkele van de armste regio’s in de EU bevinden.

„Ik ben het zat om tegen mijn kinderen ”nee” te zeggen omdat ik niet kan betalen wat ze nodig hebben” - Marian Gheorghe, proteststemmer

In de campagne speelde het thema bestaanszekerheid een grote rol. Op z’n minst voor een deel zal de stem op extreemrechts een proteststem zijn geweest. Veelzeggend is het citaat dat Reuters optekende uit de mond van taxichauffeur Marian Gheorghe. „Ik stem op geen enkele partij die al eerder in het parlement heeft gezeten. Het is een eliminatiestem. Ik ben het zat om tegen mijn kinderen ”nee” te zeggen omdat ik niet kan betalen wat ze nodig hebben.”