Premier Dick Schoof zei eerder dat er geen stukken van de landsadvocaat waren, „op welke manier dan ook”. Er „zijn geen notities”, beaamde asielminister Marjolein Faber. Om vorige maand toe te geven dat er wel een conceptnotitie was.

Die moet met de Kamer worden gedeeld, vindt Omtzigt. Veel oppositiepartijen wilden het kabinet naar de Kamer roepen om tekst en uitleg te verschaffen, maar dat steunt NSC niet. Het opvragen van stukken over het asielnoodrecht is een open zenuw in de regeringscoalitie sinds NSC een soortgelijk verzoek steunde tijdens het grote Kamerdebat over de Prinsjesdagplannen. Dat bracht het kabinet in het nauw en was het begin van het einde voor het plan om strenge asielmaatregelen te nemen met een beroep op een asielcrisis.

VVD en BBB reageerden woest op het verzoek van Omtzigt, dat het kabinet moeilijk kan weigeren. Kamerleden hebben in principe recht op informatie, tenzij dat het landsbelang schaadt. Een Kamermeerderheid is daarbij officieel niet nodig, maar de bijval van een regeringspartij voor de vraag van bijna de hele oppositie telt in de praktijk wel.

Wie dit steunt „maakt er een potje van”, zo voer VVD-leider Dilan Yeşilgöz uit. Ze verwees naar de kernwaarden van Omtzigts NSC. „Wat hier gebeurt, heeft niets te maken met transparantie of goed bestuur, zeg ik tegen degene die dit steunt.” Ambtenaren vatten zo’n verzoek op als „puur wantrouwen” en laten het voortaan wel uit hun hoofd om vrijuit na te denken en te adviseren, stelt Yeşilgöz. BBB-collega Caroline van der Plas sluit zich „volledig aan” bij de VVD-leider en hekelde Omtzigt eveneens. „Ik vind dit geen goed bestuur.”

Maar Omtzigt vraagt niet om ieder gedachtespinsel van een ambtenaar, benadrukt hij. Het kabinet heeft inmiddels afgezien van het omstreden plan om naar het noodrecht te grijpen. Het overleg daarover is afgerond en dus kan het advies naar de Kamer. Bovendien is hij ervoor beducht dat ministeries een advies een concept blijven noemen terwijl ze het wel degelijk gebruiken, zegt hij. Daardoor zouden ze het niet openbaar hoeven maken als journalisten of Kamerleden ernaar vragen. „Dat hebben we in het kinderopvangtoeslagschandaal vaker gezien.”