Afgelopen zaterdag startte de 29e wintercursus van de SSNR in Veenendaal. Het thema van de reeks bijeenkomsten is ”Verlaat niet wat uw hand begon. Doorwerking van de Nadere Reformatie vanaf de 19e eeuw”. Cursusleider en SSNR-voorzitter Roelof Bisschop uit Veenendaal geeft uitleg over de zes gekozen personen uit de negentiende eeuw.

Wie was ds. J.W. Felix?

„Ds. Felix, die leefde van 1824-1904, was een rechtzinnige predikant in de Nederlandse Hervormde Kerk. Hij was dominee in Friesland en werkte mee aan de heruitgave van diverse publicaties van de Nadere Reformatie. Ds. Felix was een vertegenwoordiger van het Reveil. Binnen die beweging werkten gereformeerden samen met gelijkgestemden uit andere kerken, zoals doopsgezinden en mensen uit de Waalse kerk. De reformatorische gezindte kan wat die samenwerking betreft een voorbeeld aan hem nemen.”

Waarom staat er geen portret van ds. L.G.C. Ledeboer op de flyer?

„Van ds. Ledeboer is geen portret bekend. Ik kreeg wel een boek onder ogen dat van hem geweest was en waarin hij zijn handtekening had gezet. De prediking van ds. Ledeboer was gestempeld door de Nadere Reformatie en het piëtisme. Kenmerkend voor hem was een bevindelijke prediking. Deze predikant staat mede aan de wieg van de (Oud) Gereformeerde Gemeenten (in Nederland).”

Welke relatie is er tussen ds. Hendrick de Cock en de Nadere Reformatie?

„Met hem begon de Afscheiding in 1834 in het Groningse Ulrum. Hij hield zich bezig met de heruitgave van geschriften van de Nadere Reformatie en deed een beroep op de aloude gereformeerde traditie. Ook bij hem is sprake van een bevindelijke geloofsbeleving. Zijn ‘nazaten’ bevinden zich in afgescheiden kring, onder andere in de Gereformeerde Kerken en in de Christelijke Gereformeerde Kerken.”

Wie was ds. Dirk Molenaar?

„Hij is vooral bekend geworden door het in 1827 verschenen pamflet ”Adres aan al mijn hervormde geloofsgenoten”. Daarin waarschuwt hij tegen de onverschilligheid over de gereformeerde leer. Hij sloot aan bij protesten van predikanten in de achttiende eeuw die de liberale geest zagen aankomen. Het pamflet kwam bij velen hard aan en hij werd tot de orde geroepen. Er zijn nog steeds mensen in de vaderlandse kerk die op de bres staan voor de gereformeerde leer en die niets van afscheiding willen weten.”

Waarom zijn dr. H.F. Kohlbrugge en ds. Willem van den Bergh opgenomen in het rijtje?

„Kohlbrugge was een bijzondere figuur die de strijd aanging tegen het modernistische gedachtengoed in de kerk. Hij was vooral een vertegenwoordiger van het reformatorische erfgoed die de geloofswerkelijkheid van de rechtvaardiging door het geloof weer centraal heeft gesteld. Die boodschap is nog steeds actueel. Er is herkenning over kerkmuren heen, van hervormd tot oud gereformeerd. Het blad ”Ecclesia” wordt uitgegeven door de ”Vrienden van Kohlbrugge”.

Onder leiding van ds. Van den Bergh was de kerkenraad van Voorthuizen de eerste gemeente die in 1886 het synodale juk van de Nederlandse Hervormde Kerk van zich afwierp. Zo begon de Doleantie, die geleid werd door Abraham Kuyper. Binnen de Doleantie was, zeker in het begin, aandacht voor het piëtisme en de Nadere Reformatie. Van den Bergh benadrukte bekering en levensheiliging.”