Stoer en onverzettelijk staat de Dorpskerk van Opheusden onder aan de dijk. Het rijksmonument doorstond de eeuwen bepaald niet ongeschonden. Maar het Woord bleef.
Voordat de huidige kerk gebouwd werd, stond er op dezelfde plaats een tufstenen kapel, vertelt de plaatselijke historicus Kobus van Ingen. Buiten wijst hij de sporen aan. Aan de voorkant van de kerk zijn segmenten tufsteen zichtbaar. „De stenen van de oude kapel zijn weer keurig hergebruikt.” Heet dat tegenwoordig circulair bouwen, destijds was het bittere noodzaak.
Binnen in de consistoriekamer verhaalt Van Ingen over de roerige tijden van weleer. Over hoe de dure adel, „de Bronckhorsten”, in Gelre streed tegen „de Heeckerens”. „Een van de vele veldslagen vond hier plaats, rond 1480. Toen is de kerk helemaal verwoest.” In de twintiger jaren van de zestiende eeuw werd de kerk herbouwd: in 1524, vijfhonderd jaar geleden, werd de eerste steen gelegd.
Reformatie
Pas in 1616 –relatief laat– kreeg de Reformatie voet aan de grond in Opheusden. Tot die tijd stond er een klooster net buiten het dorp. Pas na het overlijden van de laatste non kwam de eerste gereformeerde predikant in Opheusden. „Dat komt ook omdat de Opheusdenaar heel trouw is”, vertelt Kees-Jan Meijer, scriba en ouderling van de gemeente. „Dat was niet alleen vroeger, maar ook nu nog. In 2004 bleef de gemeente intact en nu behoort ze tot de Hersteld Hervormde Kerk.”
„In 2004 bleef de gemeente intact en nu behoort ze tot de Hersteld Hervormde Kerk” - Kees-Jan Meijer, scriba hersteld hervormde gemeente Opheusden
Sinds die tijd groeit de gemeente gestaag. Die groei komt van meerdere kanten. Meijer: „Onze gemeente kent een grote schil van randkerkelijken. Omdat de Hervormde School naast de kerk nauw verbonden is met de gemeente, komen er tijdens de schooldiensten op bid- en dankdagen mensen in de kerk die normaliter niet komen. Verder worden er in het dorp best wat woningen gebouwd. Dit jaar zijn er al meer dan twintig kinderen gedoopt.”
Op zondag zit de Dorpskerk dan ook helemaal vol, zegt Krijn van den Herik, voorzitter van de kerkvoogdij. „Er kunnen 700 mensen in de kerk. In de morgendienst zijn die er ook. De gemeente komt trouw op.”
Naast de zondagse kerkdiensten vinden er doordeweeks tal van activiteiten plaats in het op een steenworp afstand gelegen Eltheto, het verenigingsgebouw van de gemeente. Daarnaast worden er sinds twee jaar kleinschalige Bijbelkringen gehouden bij gemeenteleden thuis. Van den Herik: „Daar wordt nu het Bijbelboek Daniël behandeld.”
Behoeftigen
De contacten met de andere gemeenten in Opheusden en omgeving zijn goed, aldus Meijer. „Op diaconaal gebied werken we met elkaar samen. Aan het einde van het jaar delen we samen pakketten uit aan behoeftigen in de gemeente Neder-Betuwe.”
Nog niet zo lang geleden zaten de kerkenraden van de plaatselijke hersteld hervormde gemeente, gereformeerde gemeente en gereformeerde gemeente in Nederland bij elkaar. Ze bespraken het boekje van ”Om vriend en broed’ren spreek ik nu”, van ds. G. Hoogerland. Meijer: „Dat was een open gesprek. We waren het eens: gescheiden optrekken is niet uit te leggen, het is zelfs zonde. Maar een vervolg is tot op heden helaas uitgebleven.”
Verwondering
De volle kerk en al het werk dat er gebeurt, zijn reden tot verwondering, stelt Meijer. „Eeuwenlang klinkt hier Gods Woord en worden de sacramenten bediend. Tot op de dag van vandaag is dat zo. Dat zegt iets over de lankmoedigheid van God, die niet wil dat enigen verloren gaan. We zien veel jongeren die erg betrokken zijn op het Woord. God gaat door met Zijn Werk, ook in de nieuwe geslachten.”
De hervormde Dorpskerk in Opheusden. beeld RD, Anton Dommerholt 
De klavieren van het Van Vulpenorgel in de Dorpskerk te Opheusden. beeld RD, Anton Dommerholt
Naamlijst met predikanten die de gemeente hebben gediend. beeld RD, Anton Dommerholt
Interieur. beeld RD, Anton Dommerholt
De consistoriekamer. beeld RD, Anton Dommerholt
De preekstoel. beeld RD, Anton Dommerholt
Interieur van de hervormde Dorpskerk. beeld RD, Anton Dommerholt
Interieur. beeld RD, Anton Dommerholt
