Hoe anders was de situatie in de zomer van 2022. De reputatie van Johnson was na een reeks van schandalen zodanig aangetast dat maar liefst zestig van zijn partijgenoten die deel uitmaakten van de regering hun ontslag aanboden. Johnson restte eenvoudigweg niets anders dan het aanbieden van zijn eigen ontslag.

In het voorjaar van 2023 volgde de ultieme vernedering waarbij Johnson, na een parlementair onderzoek, voor enkele weken werd geschorst. Het ging om een unaniem oordeel van de commissie, inclusief enkele prominente Conservatieven. Johnson reageerde door zich terug te trekken als Lagerhuislid. Dat had als bijkomend voordeel dat hij niet langer verplicht was om de miljoenen die hij na zijn vertrek als premier verdiende met lezingen en tafelredes, openbaar te maken.

Vergist

Iedereen heeft zich indertijd vergist, zo maakt Johnson duidelijk in ”Ontketend”, de vuistdikke politieke memoires die afgelopen week verschenen. Johnson heeft niets fout gedaan, behalve dan dat hij sommige mensen iets te veel vertrouwd heeft en anderen niet genoeg schouderklopjes heeft gegeven. Hij belooft zijn leven wat dat betreft te beteren.

De successen van zijn premierschap worden breed uitgemeten. Daarbij gaat het volgens Johnson om brexit, het razendsnel leveren van een Covid-19-vaccin en de onvoorwaardelijke steun die hij Oekraïne beloofde toen dat land werd binnengevallen door Rusland.

Wat brexit betreft, roemt Johnson de overeenkomst die hij in 2020 sloot met de Europese Unie. Wat hij niet vermeldt, is dat hier zoveel haken en ogen aan zaten dat zijn opvolger Rishi Sunak vorig jaar grote delen van de overeenkomst herschreef, onder andere om alle problemen die de Johnson-deal in Noord-Ierland had veroorzaakt.

„Mijn optimisme is vergelijkbaar met de onoverwinnelijkheid van een kakkerlak” - Boris Johnson, oud-premier Verenigd Koninkrijk

Johnson kan bovendien niet genoeg krijgen van het succes rond het Covidvaccin. Hij herhaalt voortdurend dat de snelheid waarmee de Britten dit ontwikkelden te danken was aan het feit dat het land geen onderdeel meer uitmaakte van de EU, hoewel de Britten hier ook binnen de EU hun eigen beleid konden maken. Hij vermeldt ook niet dat het aantal Coviddoden per inwoner in het Verenigd Koninkrijk aanzienlijk hoger lag dan in bijvoorbeeld Nederland, mede doordat Johnson aanvankelijk draalde met het instellen van een uitgaansverbod.

Op zijn best

Wat Oekraïne betreft, heeft Johnson gelijk. Daarbij was de Britse premier op zijn best. Het ging daar immers vooral om woorden en niet zozeer om daden. En wat woorden betreft, is Johnson meesterlijk. Het is zoals hij zichzelf het liefst ziet: als een onvermoeibare optimist voor wie zelfs een kwart glas bijna vol is. Het gras is voor Johnson altijd groener aan deze kant van de heuvel en met een beetje goede wil is niets onmogelijk.

Johnson is zichzelf hier terdege van bewust, in ”Ontketend” vergelijkt hij zijn optimisme met dat van de „onoverwinnelijkheid van een kakkerlak”. Anderen mogen dan pogingen doen om hem te vertrappen, met zijn schild van optimisme blijft Johnson voortdurend overeind.

Ondanks alle politieke vernederingen van de afgelopen jaren denkt Johnson dat een politieke terugkeer mogelijk is. In het boek zelf beschrijft Johnson de kans op een terugkeer als „net zo groot als de kans dat ik word gereïncarneerd als een olijf, of onthoofd word door een frisbee”, maar dat zijn termen die Johnson tien jaar geleden ook al gebruikte om de kans dat hij ooit premier zou worden, te beschrijven.

Hij zal een terugkeer alleen overwegen als hij het gevoel heeft een „belangrijke bijdrage te kunnen leveren aan zijn partij”. Dat geldt dan met name rond zijn wens om te werken aan een ”leveling up”, een heropleving van het achtergebleven noorden van het land. In ”Ontketend” gebruikt Johnson tientallen pagina’s om zijn droom van een hoopvol en succesvol noorden te beschrijven. Het feit dat daar niets van terecht is gekomen in de drie jaar dat hij premier was, blijft opmerkelijk genoeg onvermeld.