Noodzakelijk vervoer blijkt voor velen onbetaalbaar. Niet alleen voor mensen die moeten rondkomen van een inkomen rond het minimumloon, maar ook voor stellen die een modaal salaris van 44.000 euro per jaar verdienen. Zo komt een gezin met twee kinderen dat buiten de stad woont en modaal verdient maandelijks tot 475 euro tekort. Dat becijferde het Nibud in opdracht van de Mobiliteitsalliantie, een club van zo’n 25 partijen uit de vervoerssector. De kosten voor vervoer stegen in de afgelopen jaren nog harder dan de inflatie, zegt het Nibud.

Wie zeker tegen een flinke kostenpost voor vervoer aanlopen, zijn ouders die hun kinderen naar een reformatorische school sturen die zich niet op fietsafstand bevindt. Het bus- of treinvervoer kan ouders tot wel 3500 euro per jaar kosten, blijkt uit een rondgang langs verschillende scholen.

Trein

Dat bedrag staat bijvoorbeeld voor de rit van Amsterdam naar Amersfoort. Verschillende leerlingen reizen dagelijks vanuit de hoofdstad naar het Van Lodenstein College, zegt woordvoerder Joyce van der Heijden. „Zij moeten met de trein, omdat de afstand te groot is om met de bus af te leggen.” De kosten zijn niet mals: bijna 300 euro per maand. „Ouders hebben dit bedrag ervoor over om hun kind naar een reformatorische school te kunnen laten gaan. En voor wie het niet kan opbrengen, hebben we een fonds dat wordt gevuld door giften van kerken en particulieren. We krijgen gemiddeld zo’n 15 tot 20 aanvragen per jaar voor een tegemoetkoming in de vervoerskosten.”

Zo’n 10 tot 15 procent van de leerlingen van de locatie Amersfoort komt met het openbaar vervoer naar school. „We zien dat leerlingen die wat verder weg wonen en eerst met de bus gingen, nu soms een e-bike aanschaffen. Zo drukken ouders de kosten. Dit gebeurt bijvoorbeeld door gezinnen uit Barneveld. Van daar naar Amersfoort is de rit zo’n 20 kilometer.”

Winter

Op de Gomarus in Gorinchem is de e-bike inmiddels zo populair dat de school speciale kluisjes heeft gebouwd met oplaadpunten erin. Leerlingen kunnen die huren voor 12 euro per jaar, vertelt Annet Rebel, woordvoerder van de Gomarus. „We zien dat jongeren door de e-bike steeds langere afstanden fietsen. Bijvoorbeeld vanuit Sprang-Capelle, een afstand van bijna 35 kilometer enkele reis.”

„We zien dat jongeren door de e-bike steeds langere afstanden fietsen” - Annet Rebel, woordvoerder van de Gomarus

De meeste leerlingen van de Gomarus die niet naar school kunnen fietsen, betalen jaarlijks een bedrag van 995,30 euro voor de bus. Busmaatschappij Arriva biedt een korting aan van ongeveer 250 euro op het reguliere tarief. Sommige leerlingen fietsen in de zomer en komen alleen in de winter met de bus.

De bustarieven zijn de afgelopen jaren niet sterk gestegen, zegt Rebel. „Dat gaat om enkele tientjes per jaar.” De Gomarus heeft geen fonds voor ouders die de kosten niet kunnen dragen. „Wij raden in zo’n geval altijd aan eerst bij de diaconie aan te kloppen, zodat die op de hoogte is van de zorgen.”

Zeeuws-Vlaanderen

In Zeeland zijn de maandelijkse kosten in ieder geval niet hoger dan 126 euro per maand, legt Marrijn Eerland, hoofd financiën en beheer op het Calvijn College, uit. „In de praktijk loopt dat dus op tot maximaal zo’n 1300 euro per jaar. Eerder waren de kosten een stuk hoger voor leerlingen die van ver kwamen, onder andere uit Zeeuws-Vlaanderen en Tholen. Sinds een jaar of twee is er een nieuw systeem, Zeeland Voordeel. Vorig jaar was het maximumbedrag nog 117 euro per maand, een stijging van een krappe 8 procent.”

Voor ouders die meerdere kinderen op het Calvijn College hebben en daardoor per jaar meer dan 2400 euro kwijt zijn, kan de school alles wat daarboven uitkomt compenseren, zegt Eerland. „Daar maken enkele tientallen ouders gebruik van.”

Gemotiveerd

De vervoerskosten richting de Pieter Zandt Scholengemeenschap „stijgen vrolijk mee met de inflatie”, zegt directeur diensten Jelle de Boer. „De inflatie is enorm, dat is niet iets om te lachen.” De kosten voor het busvervoer verschillen sterk, afhankelijk van waar iemand vandaan moet komen, ziet De Boer. „Dat loopt uiteen van 500 euro tot 1500 à 1600 euro per jaar. Wij hebben veel leerlingen uit Friesland, zij zullen al snel aan dat maximale bedrag zitten.”

„Je zult maar drie of vier kinderen hebben; dan moet je echt iets aan de kant leggen” - Jelle de Boer, directeur diensten Pieter Zandt Scholengemeenschap

Ook de Pieter Zandt heeft een stichting die ouders in geval van nood kan helpen. Daar kloppen de laatste jaren niet meer mensen aan, zegt De Boer. Maar hij denkt niet lichtvaardig over de bedragen. „Neem de rit Urk-Kampen. Sinds een jaar of zes stijgen de kosten daarvan tot boven de 1000 euro per jaar. Dat is toch een psychologische grens. Je zult maar drie of vier kinderen hebben, maal zo’n bedrag. Dan moet je echt iets aan de kant leggen. Ouders zijn intrinsiek gemotiveerd. Ze kunnen ook kiezen voor de school op de hoek, maar zijn bereid om financieel een stapje terug te doen om ervoor te zorgen dat hun kind onderwijs krijgt in een omgeving waar Gods Woord het middelpunt is.”