Dat blijkt uit cijfers die statistiekbureau CBS maandagochtend publiceerde. Vooral onder 90-plussers en dementerenden overlijden steeds vaker mensen na een valpartij. In twee derde van de gevallen was de overledene een vrouw.

In 2023 overleden gemiddeld negentien mensen per dag na een val. De helft van deze mensen overleed na een gebroken heup. Bij een kwart ging het om hoofdletsel.

De stijging van het aantal dodelijke valongelukken hangt volgens het CBS samen met de vergrijzende bevolking, maar dat verklaart niet alles. In elke leeftijdsgroep vanaf 60 jaar is er namelijk een toename te zien. Het is onduidelijk wat er nog meer speelt.

Sinds eind jaren negentig is overlijden door een val de meest voorkomende niet-natuurlijke doodsoorzaak. Aan andere niet-natuurlijke doodsoorzaken stierven vorig jaar minder mensen. Zo overleden 1863 mensen door zelfdoding, 745 mensen na een verkeersongeluk en 103 mensen door moord en doodslag.

Dementie

Een valpartij kan wijzen op een onderliggend probleem: dementie. Dat schrijven onderzoekers van de Brigham and Women’s Hospital, een groot academisch ziekenhuis in het Amerikaanse Boston, in een publicatie die maandagmiddag verscheen in vakblad JAMA Network Open. Elf procent van de mensen die gewond raken na een val krijgt later de diagnose dementie. Dat is 21 procent meer dan mensen die vanwege andere verwondingen in het ziekenhuis belanden, berekenden de wetenschappers op grond van gegevens van ruim 2 miljoen oudere volwassenen.

De relatie tussen valpartijen en dementie is tweerichtingsverkeer, stelt hoofdauteur dr. Molly Jarman. „Cognitieve achteruitgang kan het risico op vallen vergroten. Maar hersenletsel door een val kan ook het dementieproces versnellen en de kans op een diagnose vergroten.”

De studie suggereert dat het zinvol kan zijn om ouderen na een valpartij te onderzoeken op cognitieve achteruitgang. Op die manier kan dementie in een vroeger stadium worden ontdekt.

Behalve dementie zijn er meer factoren die een rol kunnen spelen bij een valpartij, zoals medicijngebruik, duizeligheid of een slecht zichtsvermogen. Ook omgevingsfactoren, zoals een gladde vloer, instabiele meubels of slechte verlichting, kunnen van invloed zijn. Het is volgens het UMC Utrecht belangrijk om de oorzaak van een valpartij te achterhalen. Onderzoek door een arts tijdens een dagbehandeling geriatrie kan daarover meer helderheid verschaffen.