In Zwitserland heeft maandag een 64-jarige vrouw zichzelf van het leven beroofd in een speciaal ontworpen ‘zelfdodingscapsule’ met stikstofgas. Het was voor het eerst dat een mens stierf in zo’n capsule. De Zwitserse politie heeft dinsdag meerdere personen aangehouden.
De Zwitserse minister van Binnenlandse Zaken, Elisabeth Baume-Schneider, was maandag tijdens een vragenuurtje duidelijk: de zelfdodingscapsule mag in het Alpenland niet worden ingezet. Het apparaat zou niet voldoen aan de wettelijke eisen van productveiligheid en het gebruik van stikstof in de capsule is in strijd met de chemicaliënwet.
„Critici verwijten de ontwerper van de Sarco verheerlijking van zelfdoding.”
Wat ze niet wist, was dat het apparaat vrijwel tegelijkertijd voor het eerst werd gebruikt. Door een Amerikaanse vrouw die daarvoor speciaal naar Zwitserland was gereisd. Met een druk op de knop zette ze zelf het stervensproces in gang, liggend in een cabine ter grootte van een doodskist. Door toevoer van stikstofgas daalde het zuurstofgehalte binnen een minuut tot bijna nul en raakte de Amerikaanse bewusteloos. Enkele minuten daarna overleed ze.
Wilsbekwaam
Volgens de makers biedt de capsule –die de naam Sarco draagt– een „snelle, vredige en betrouwbare dood” zonder hulp van een arts of medicatie. De zelfdodingscapsule is ontworpen en gebouwd in Nederland door de Australische arts Philip Nitschke. Hij is een vurig pleitbezorger voor het recht op zelfbeschikking en wil de capsule openstellen voor meer mensen. De Sarco kan geproduceerd worden door een 3D-printer.
De overleden vrouw, die leed aan een ernstige ziekte, had al twee jaar een stervenswens. In een opname, die beluisterd is door de Volkskrant, geeft de vrouw aan dat het haar eigen keus is om in de capsule te sterven. Een psychiater die haar had onderzocht, achtte haar wilsbekwaam.
Jaarlijks reizen honderden mensen van over heel de wereld reizen af naar Zwitserland om een einde aan hun leven te maken. Dat heeft zelfs tot de term ”zelfmoordtoerisme” geleid. In het Alpenland is hulp bij zelfdoding onder bepaalde voorwaarden toegestaan. Zo mag er geen sprake zijn van een winstoogmerk en moet de persoon zelf in staat zijn om de dodelijke dosis toe te dienen.
Volgens ontwerper Nitschke zijn er „geen juridische belemmeringen" om de Sarco in Zwitserland te gebruiken.
Egoïstisch
Maar daar denkt het openbaar ministerie (OM) in het Zwitserse kanton Schaffhausen –waar de zelfdoding plaatsvond– anders over. Dat heeft dinsdag een strafrechtelijke procedure geopend tegen verschillende mensen wegens het aanzetten tot en medeplichtigheid aan zelfmoord, aldus een persbericht van de politie. Diverse personen zouden in politiehechtenis zijn geplaatst, onder wie de directeur van The Last Resort, de organisatie die de vrouw begeleidde bij haar zelfdoding.
De openbaar aanklagers in Schaffhausen hadden eerder al te kennen gegeven dat de capsule niet gebruikt mag worden. Volgens aanklager Peter Sticher gaat het „om het aanzetten en medeplegen van zelfmoord uit egoïstische redenen”, iets wat de wet verbiedt. Ook is volgens hem niet vast te stellen wie de controle heeft over de zelfdoding. Op overtreding van de wet staat maximaal vijf jaar gevangenisstraf.
Nu de Sarco daadwerkelijk is gebruikt, zal vermoedelijk ook het debat over euthanasie en zelfdoding opnieuw opleven in Zwitserland. Nitschke, die ook wel de bijnaam ”Dr. Death” heeft gekregen, haalde zowel in Zwitserland als international al meerdere keren de krantenkoppen met zijn uitvinding. Critici verwijten hem verheerlijking van zelfdoding.
Hebt u hulp nodig? Dan kunt u contact opnemen met Stichting 113 Zelfmoordpreventie via 113 of 0800-0113 (24 uur bereikbaar) en 113.nl
