De Faculté Jean Calvin wil uit de schat van Gods Woord en de gereformeerde traditie oude en nieuwe dingen voortbrengen. Tegelijkertijd goed orthodox-gereformeerd en toch bij de tijd, dat is het streven; een niet geringe uitdaging.
Dit zei prof. dr. Donald Cobb zaterdagmiddag in zijn openingsmeditatie bij de viering van het vijftigjarig bestaan van de Faculté Jean Calvin (FJC) in Aix-en-Provence. De Faculté Jean Calvin, de enige protestants-evangelische theologieopleiding in Frankrijk, bestaat vijftig jaar en zaterdag werd dit op de campus van de faculteit gevierd.
Cobb, hoogleraar Nieuwe Testament en Grieks aan de FJC, sprak over de gelijkenissen over het Koninkrijk der hemelen uit Mattheus 13 en trok hieruit voor de jubilerende faculteit een les. Oude en nieuwe dingen voortbrengen betekent dat je de theologiebeoefening moet verankeren in de Schrift en inbedden in de gereformeerde traditie; het wil niet zeggen dat je een kopie van de zestiende-eeuwse theologie voort moet brengen.
Om dit te illustreren, verwees Cobb naar Pierre Courthial, de oprichter van de faculteit, die het neocalvinisme verdedigde. Courthial wilde zowel „starre orthodoxie” als „trouweloos modernisme” vermijden. Hij vond daarom dat de zestiende-eeuwse theologie van kerkhervormer Johannes Calvijn een update nodig had om te beantwoorden aan de negentiende eeuw. „Deze open houding, deze dialoog tussen verleden en heden, is nog steeds kenmerkend voor de Faculté Jean Calvin”, zo betoogde de nieuwtestamenticus. „Oude en nieuwe dingen voortbrengend uit de schat van het onveranderlijke Evangelie, zodat het in de oren van onze tijdgenoten echt nieuw en als ”goed nieuws” klinkt, om deel te gaan krijgen in de hoop op de nieuwe schepping, die vanouds is beloofd.”
Geestelijke vorming
De thema’s ”oud en nieuw” en ”trouw aan de traditie” kwam in de opeenvolgende toespraken als een refrein terug. Dr. Pierre Berthoud, oud-decaan, beschreef in zijn lezing ”Getuigen van Gods trouw” de geschiedenis van de Faculté Jean Calvin, terwijl Jean-Philippe Bru, de huidige decaan, erop wees dat de faculteit op een kruispunt van wegen staat.
Volgens Bru moet een predikantenopleiding niet alleen zijn gericht op intellectuele theologische kennis, maar vooral op de geestelijke vorming van de studenten, omdat die in deze „zeer ingewikkelde maatschappij” en in een tijdperk van nieuwe communicatiemiddelen goed moeten zijn toegerust voor een pastorale taak.
De aanwezige Nederlanders zingen het lied dat door Janine Schaap uit Kampen werd gemaakt. beeld Gerrit van Dijk
Prof. dr. George Harinck spreekt namens de Theologische Universiteit Utrecht, die een officiële band heeft met de FJC. beeld Gerrit van Dijk
Martine Burgraaf spreekt namens stichting ”Samen voor Aix”. beeld Gerrit van Dijk
Prof. dr. Eric Peels spreekt namens de Theologische Universiteit Apeldoorn; hij wordt ingeleid door collega-oudtestamenticus prof. dr. Gert Kwakkel. beeld Gerrit van DijkKlassenstrijd
Dr. Paul Wells, emeritus hoogleraar, werd in een tweegesprek bevraagd door zijn opvolger, tevens zijn oud-student, Pierre-Sovann Chauny, de huidige hoogleraar systematische theologie. De in Liverpool geboren Wells verhuisde met zijn vrouw in 1972 –twee jaar voor de oprichting van de faculteit– naar Aix-en-Provence. Hij speelde een belangrijke rol tijdens de oprichting en haalde herinneringen op uit die tijd. „Toen was Frankrijk nog overwegend rooms-katholiek. In die tijd was onder de studenten van de universiteitsstad Aix de klassenstrijd nog gaande. De historische protestantse kerken keken wat neer op de evangelische gemeenten, die toen nog erg klein waren. Tegenwoordig vormen de evangelischen de meerderheid onder de Franse protestanten.”
De emeritus hoogleraar beschreef de grote cultuuromslag die hij de laatste decennia in Frankrijk waarnam. „Er is geen klassenstrijd meer, maar alles draait om identiteitskwesties: strijd over ras, gender en seksuele identiteit. De Franse samenleving en cultuur worden overheerst door enkele thema’s, zoals antiwesterse en antikoloniale sentimenten. Vooral de christelijke ethiek moet het ontgelden. De aanvallen richten zich vooral op het huwelijk. De afkeer van het traditionele huisgezin van een vader, moeder en kinderen is groot. Deze nieuwe, wereldwijde wokereligie is neopaganisme: oud heidendom in een nieuw jasje.”
Als Wells de vraag krijgt wat Franse christenen moeten doen, antwoordt hij bondig: „Protestanten moeten weer protestanten worden.” De protestantse kerken reageren naar zijn smaak te tam op recente ontwikkelingen.
Bij de feestelijke jubileumviering spraken ook enkele Nederlandse vertegenwoordigers van ondersteuningscomités en theologische universiteiten. Martine Burgraaf voerde het woord namens ”Samen voor Aix”, prof. dr. Eric Peels namens de Theologische Universiteit Apeldoorn en prof. dr. George Harinck namens de Theologische Universiteit Utrecht.
De groep Nederlanders zong een Frans lied waarin Janine Schaap, de secretaresse van het Frans Beraad, bekende personen die iets met ”Aix” hadden, verwerkte, zoals Jan van der Graaf en Ad van Velzen.
