ESA: methaanuitstoot stijgt zorgwekkend, ondanks beloften
Vrijwillige afspraken tussen landen om hun methaanuitstoot drastisch te verlagen, leveren nog niet de gewenste resultaten op. Integendeel: de wereldwijde uitstoot van het krachtige broeikasgas blijft wereldwijd stijgen, waarschuwt de Europese ruimtevaartorganisatie ESA in een dinsdag verschenen rapport. De onderzoekers zien nog geen tekenen dat dit binnenkort gaat veranderen: „De trends gaan precies de tegenovergestelde kant op van wat nodig is om de planeet leefbaar te houden en de opwarming zelfs ook maar onder de 2 graden te houden”, constateren ze.
ESA noemt de ontwikkelingen „zorgwekkend”. De laatste twee decennia is de uitstoot met 20 procent gestegen en de afgelopen vijf jaar ziet de organisatie in satellietmetingen een versnelling. De zogeheten ‘methaanbelofte’ die inmiddels door 158 landen is ondertekend, heeft dus nog geen doorbraken gebracht. De belofte houdt in dat landen uiterlijk in 2030 hun methaanuitstoot met 30 procent hebben verlaagd. De EU en de VS namen samen het initiatief ervoor op de klimaattop in Glasgow van 2021. Grote uitstoters als China, India en Rusland hebben hun handtekening tot dusver niet gezet.
Van alle gassen die door toedoen van mensen de lucht ingaan, levert methaan (CH4) na koolstofdioxide (CO2) de grootste bijdrage aan de opwarming van de aarde. Methaan zit in veel kleinere concentraties in de atmosfeer dan CO2 en blijft daar relatief kort hangen, maar het heeft per eenheid een veel sterker opwarmend effect. Over twintig jaar gerekend is methaan een ruim tachtig keer zo sterk broeikasgas als CO2.
De grootste bron van methaanuitstoot door menselijke activiteiten is de landbouw, met zo’n 40 procent van het totaal. Vooral vee en rijstvelden produceren veel methaan. Na de landbouw komt de fossiele industrie, met name de olie- en gaswinning. Aardgas bestaat voor het overgrote deel uit methaan en dat lekt regelmatig weg. Andere voorname bronnen van uitstoot zijn afvalverwerking (19 procent) en het verbranden van biomassa (7 procent).
Methaan uit de atmosfeer verwijderen is tot nog toe onmogelijk gebleken. Om de uitstoot omlaag te krijgen, zijn afgelopen jaren wel wat acties ondernomen. Zo worden grote methaanlekken met satellieten opgespoord, onder meer met Nederlandse meetapparatuur.
De cijfers van ESA maken duidelijk dat nu 2,6 keer zoveel methaan in de atmosfeer zit als halverwege de negentiende eeuw. Dat is volgens ESA het hoogste niveau in minstens 800.000 jaar.