Balkenende sprak donderdagavond tijdens de presentatie van de geheel hernieuwde en uitgebreide uitgave van het boek ”De Zeven Levens __ van Abraham Kuyper” van Johan Snel. „In de politiek moeten we zorgen dat we het moreel gehalte op een hoog niveau krijgen. Dáár heeft Kuyper iets over te zeggen, en dat betekent dat zijn boodschap nog steeds actueel is.”

In de historische zaal van het Erfgoedcentrum Abraham Kuyper in Maassluis vond de boekpresentatie plaats. Auteur Johan Snel overhandigde het eerste exemplaar van de herziene uitgave aan Balkenende. De oud-premier noemde het boek van Snel een „vondst”.

In een causerie trok Snel, schrijver en docent journalistiek aan de Christelijke Hogeschool Ede, een vergelijking tussen Kuyper en Balkenende. „U liet u zo in met Kuyper dat de vergelijking ook betekenis krijgt.” Premier Balkenende hield bijvoorbeeld een toespraak bij de onthulling van het standbeeld van Kuyper in diens geboorteplaats Maassluis, in 2008. „U bevestigde uw lange persoonlijke geschiedenis met Kuyper, van Zeeland tot de VU en verder.”

„In de politiek moeten we zorgen dat we het moreel gehalte op een hoog niveau krijgen; dáár heeft Kuyper iets over te zeggen” - Jan Peter Balkenende, oud-premier

Lees ook

Ik ben kuyperiaan in hart en nieren

Jonge generatie

Michelle Moorlag-Salcido, politicoloog en werkzaam bij een NGO in Den Haag, sprak over wat de jonge generatie van Kuyper kan leren. Zij vertelde hoe zij als student op een Amerikaanse universiteit in aanraking kwam met het boek ”Gemeene Gratie”. __ „Vele jaren worstelde ik met Calvijns idee van totale verdorvenheid en predestinatie, ik kon geen verzoening vinden tussen deze ideeën en hoe wij als christenen nog steeds goed kunnen doen in de wereld. Kuypers boek heeft voor mij veel van die twijfels verzoend en mijn persoonlijk geloof in Christus veranderd en versterkt. Ik streef ernaar om net als hij een christen te zijn in de publieke wereld.”

Moorlag-Salcido wilde Kuypers werk over de rollen van kerk en staat en godsdienstvrijheid toepassen op het onderwijssysteem in de Verenigde Staten. „Kuypers onderscheid tussen de rollen en verantwoordelijkheden van de verschillende kringen in de samenleving, waaronder de overheid, het onderwijs en de kerk, kan ook spreken tot een Amerikaans publiek.”

De generatie van nu leeft in een tijd van groeiende globalisering en polarisatie, aldus de politicologe.  Dat maakt Kuyper volgens haar misschien nog wel relevanter dan in zijn eigen tijd. „Omdat Kuyper gegrond stond in zijn eigen tijd, kon hij onderscheiden hoe principieel pluralisme eruit zou kunnen zien.”

„Bij de Doleantie van 1886 bleven de meeste gereformeerden in de Hervormde Kerk, die moesten niets van een kerkscheuring hebben” - Prof. dr. George Harinck, rector magnificus TUU

Moorlag-Salcido hield een pleidooi voor „de deugd van tolerantie”. Kuyper bracht deze ook tot uiting, zei zij, „binnen de grenzen en maatschappelijke vraagstukken van zijn tijd”. De deugd houdt in dat we individuen respecteren, zo gaf ze aan, „de beperkingen in onze eigen overtuigingen erkennen en de ruimte beschermen voor het bestaan van verschillende standpunten”.

„Kuyper is te zien als een bruggenbouwer voor mijn generatie”, zei Moorlag-Salcido. Zo stelde Kuyper tijdens de strijd voor gelijke behandeling van christelijke scholen dat het „onze onophoudelijke intentie moet zijn om recht te eisen voor iedereen, recht op elke levensuiting. Kuyper biedt ons de hulpmiddelen en de blauwdruk hoe we kunnen omgaan en werken met diepe verschillen en pluralisme in de 21e eeuw”.

Verbinder

Prof. dr. George Harinck, rector magnificus aan de Theologische Universiteit Utrecht, besprak de boeken die in de loop der jaren over Kuyper verschenen. „Kuyper hield ervan om in tegenstellingen te denken en te spreken. Toch was hij ook een verbinder: „Met name van zijn eigen achterban.”

Nieuws in beeld

Johan Snel presenteert zijn boek over Abraham Kuyper. beeld Dennis Wisse

Auteur Johan Snel (l.) overhandigt het eerste exemplaar van de herziene uitgave van zijn boek ”De Zeven Levens van Abraham Kuyper” aan oud-premier Jan Peter Balkenende. beeld Dennis Wisse

Johan Snel. beeld Dennis Wisse

Politicologe Michelle Moorlag-Salcido. beeld Dennis Wisse

Prof. dr. George Harinck. beeld Dennis Wisse

Prof. dr. George Harinck. beeld Dennis Wisse

Eigenlijk was er maar een klein stukje van de gereformeerde wereld dat achter Kuyper aanliep, aldus de kerkhistoricus. „Bij de Doleantie van 1886 bleven de meeste gereformeerden in de Hervormde Kerk, die moesten niets van een kerkscheuring hebben.”

In de politiek kreeg Kuyper wel meer steun, zei hij. „Toch is de Antirevolutionaire Partij nooit een grote partij geweest. Dat de ARP en Kuyper konden regeren was vooral te danken aan de katholieken.”

Kuyper was een moderne calvinist, aldus Harinck. „Kuyper streefde niet meer naar een christelijke samenleving, maar naar een plurale samenleving.”

Het boek van Snel over Kuyper leest als een trein, stelde de rector magnificus. „Het is een heel nieuw en enthousiast verhaal.”