„Een mijlpaal” en „een belangrijke stap voorwaarts”, zo noemt netbeheerder TenneT de aansluiting van een megabatterij in Groningen. Die wordt zo’n vijftien voetbalvelden groot, komt in de buurt van Delfzijl en moet helpen om vraag en aanbod op het hoogspanningsnet in heel Nederland in balans te houden.

Vooral door de populariteit van zonne- en windenergie is het hoogspanningsnet inmiddels zo overvol dat er een wachtrij van honderden bedrijven is ontstaan. Die kunnen dus geen aansluiting krijgen. Tot er wat meer ruimte komt; iets waar de zogeheten Leopard-batterij van het Amstelveense bedrijf Giga Storage bij moet helpen.

Met een ongekende opslagcapaciteit (1200 megawattuur), en een vermogen van 300 megawatt (tien keer zoveel als de huidige grootste batterij in Nederland) kan de Leopard straks zonne- en windenergie opslaan als dat nodig is. Om die weer aan het net terug te geven als er een tekort dreigt.

Meer stoken of minder gebruiken

Nu vraagt TenneT op die momenten nog aan gascentrales of zij wat bij kunnen stoken. Of aan bedrijven of die tegen een vergoeding wat minder willen gebruiken. Dit „in balans brengen” van het net kan de Leopard deels overnemen, als die vanaf 2026 gaat draaien.

De deal tussen TenneT en Giga Storage, aangekondigd in bijzijn van minister Sophie Hermans (Groene Groei), is volgens de partijen niet alleen een mijlpaal door de grootte van de batterij. Het is ook een mijlpaal omdat hier voor het eerst gebruik is gemaakt van een nieuw soort elektriciteitscontract: Giga Storage krijgt alleen een aansluiting bij TenneT voor de daluren.

Dit is pas sinds vorige maand mogelijk, toen toezichthouder Autoriteit Consument & Markt (ACM) er toestemming voor gaf. Concreet betekent dit dat Giga Storage voor minimaal 85 procent van de dag gegarandeerd aangesloten is op het net. Voor de overige 15 procent kijken TenneT en Giga Storage per dag of per week of er meer mogelijk is.

Een dalurencontract was nodig om de batterij überhaupt aangesloten te krijgen. Paradoxaal genoeg zit het stroomnet ook vol voor batterijen die datzelfde net wat verlichting moeten brengen.

Tweerichtingsverkeer

Een batterij vraagt namelijk om tweerichtingsverkeer: soms laadt ze op, dan weer geeft ze stroom terug. Op een hoogspanningsnet dat nu al niet berekend is op het toegenomen verbruik, kan TenneT dat er niet altijd bij hebben, zelfs niet als batterijen deel zijn van de oplossing voor dit probleem.

Tijdens de piekuren, zo’n 15 procent van de dag, kan de batterij dus misschien even geen stroom leveren of afnemen. Zodat ze in de overige 85 procent van de tijd het net kan ontlasten.

Met deze nieuwe contractvorm denkt de netbeheerder meer bedrijven te kunnen aansluiten – in de daluren is de drukte op het net minder groot. Een dalurencontract is bovendien liefst 65 procent goedkoper. TenneT hoopt daarom dat ook andere bedrijven dit willen overwegen. Dat zou een oplossing zijn voor de lange wachtrij voor aansluitingen.

„Met dalurencontract bespaart bedrijf zoveel dat het misschien best uit kan om voor die overige uren een andere oplossing te vinden, bijvoorbeeld een elektrische boiler” - woordvoerder TenneT

Ja, geeft de woordvoerder toe, je krijgt dan niet de hele dag stroom. „Maar met die korting bespaar je als bedrijf zoveel geld dat het misschien best uit kan om voor die overige uren een andere oplossing te vinden, bijvoorbeeld met een elektrische boiler.”