Ga maar na: er zijn aan de lopende band conflicten en aanvallen in Israël, Gaza, de Westbank, Libanon, Syrië, Irak, Iran, Jemen en de wateren daaromheen. En die hangen allemaal met elkaar samen. Het is dan ook moeilijk nog te spreken van een beheerst conflict. Nu al heeft 7 oktober veel grotere en veelomvattender gevolgen gehad dan destijds werd gedacht.

Maar goed, het kan altijd nog erger. Bijvoorbeeld als Iran besluit om hard terug te slaan na de liquidatie van Ismail Haniyeh, de topman van Hamas in het Iraanse Teheran, eind juli. Wat dan weer een nóg hardere reactie van Israël zou uitlokken. Dat zou betekenen dat de twee hoofdrolspelers in de regio, Israël en Iran, uiteindelijk dan toch openlijk met elkaar in gevecht zouden raken, na decennia van schaduwoorlogen op het grondgebied van derde landen.

Daarom hoopten velen de achterliggende weken dat Teheran zich zou onthouden van een excessieve reactie. En, warempel, dat deed het Iraanse regime inderdaad – althans, in elk geval tot nu toe. Was dat toegeven aan internationale druk? Nou, nee. Iran trekt zich niet zo veel aan van internationale druk, want het regime heeft al een uiterst slechte relatie met landen als de Verenigde Staten.

Er is iets anders aan de hand: Iran heeft geen baat bij een escalerende regionale oorlog die het hele Midden-Oosten in brand zet. Daarom was de Iraanse reactie na de Israëlische aanval bij een Iraans consulaat in Syrië, afgelopen april, óók relatief gematigd.

De Verenigde Staten hebben evenmin baat bij een nieuwe oorlog in het Midden-Oosten – zeker niet in verkiezingstijd. De regering-Biden zal koste wat het kost willen voorkomen dat de VS in zo’n strijd worden meegesleept.

Maar hoe ligt dat voor Israël? Die vraag is eerlijk gezegd minder stellig te beantwoorden. Er zijn diverse analisten, ook in Israël zelf, die concluderen dat de liquidatie van de Hamastopman in Teheran bedoeld was om Iran te provoceren. Volgens hen had Haniyeh ook op een andere manier geëlimineerd kunnen worden – een manier die minder vernederend zou zijn geweest voor Iran.

Hoe dat ook zij, het is geen geheim dat diverse Israëlische politici op de uiterste rechterflank een totale oorlog (uiteraard gevolgd door een veronderstelde Israëlische overwinning) een goed idee vinden. Op die manier kan voor eens en altijd afgerekend worden met Iran en diens bondgenoten, zo redeneren zij.

Nu zijn de leiders in Teheran niet dom en in een val trappen is het laatste wat ze willen. Ook dat kan een reden zijn waarom een grote Iraanse reactie vooralsnog uitblijft. Met alles wat je verder van Iran kunt zeggen, is dat winst voor de regio. De lont ligt weliswaar nog steeds in het kruitvat, maar het lijkt erop dat hij ook deze keer op het nippertje niet wordt aangestoken.