Deze en andere vragen stellen autoriteiten en media zich na het gruwelijke einde van een van de meest indrukwekkende zeilboten op aarde: de Bayesian, een 56 meter lang plezierjacht met een 74 meter hoge mast.

De cruise met de Bayesian was een idee van de 59-jarige miljardair Mike Lynch, ook bekend als de ‘Britse Bill Gates’. Lynch had fortuin gemaakt met zijn informaticaonderneming Autonomy, die hij voor 11 miljard dollar had verkocht aan Hewlett Packard. Het Amerikaanse concern deed hem vervolgens een proces aan wegens fraude, omdat Lynch de waarde van zijn bedrijf kunstmatig zou hebben opgekrikt. Maar op 7 juni van dit jaar sprak een rechtbank in San Francisco hem daarvan vrij. Om dat te vieren organiseerde Lynch een lange boottocht voor zijn familie en medewerkers.

Vertrokken vanuit Rotterdam ging de Bayesian afgelopen zondag voor anker buiten de haven van Porticello bij Palermo. Op maandag 19 augustus, kort na 4 uur ’s ochtends, werd de boot getroffen door een tornado die haar binnen een paar minuten tot zinken bracht. Van de 22 opvarenden –10 man personeel en 12 gasten– konden er 15 worden opgepikt door het dichtbij liggende, onder Nederlandse vlag varende schip Sir Robert Baden Powell.

Woensdag wisten hulpdiensten vier lichamen te bergen, die in de loop van de dag aan wal zijn gebracht. De identiteit van de slachtoffers is nog niet officieel bekendgemaakt door de hulpverleners, maar volgens Britse media gaat het om Lynch en zijn dochter Hannah, bankier Jonathan Bloomer en advocaat Chris Morvillo. Ook het lichaam van een vijfde vermiste persoon zou zijn aangetroffen. Eén slachtoffer, de kok, werd al eerder geborgen. Eén persoon is nog vermist. De zoektocht werd woensdag laat gestaakt en zou volgens de autoriteiten donderdag verdergaan.

Diverse verklaringen

Het bergen van de slachtoffers verliep uiterst traag. Het naar de bodem gezonken jacht ligt op 50 meter diepte en daar konden de duikers van de Italiaanse kustwacht maar tien minuten achtereen werken. In het wrak is het een chaos door ronddrijvende obstakels, die de toegang tot de gangen en de hutten belemmeren. Daarbij moeten de duikers ook nog eens heel voorzichtig te werk gaan, omdat het mogelijk een plaats delict betreft.

De Italiaanse politie en justitie, bijgestaan door een team van Scotland Yard omdat de boot Brits grondgebied is, stellen zich verbijsterd de vraag hoe dit heeft kunnen gebeuren. Een 473 ton wegend reuzenjacht zou een fikse storm toch aan moeten kunnen? Ondertussen passeren diverse verklaringen de revue.

De meest simpele is: domme pech, de boot zou slachtoffer zijn geworden van een meteorologisch fenomeen zonder precedent. Andere gaan uit van mogelijke menselijke fouten. Het kan zijn dat de 10 meter diepe kiel was ingehaald om niet te stranden op een onderzeese zandbank, wat ten koste van de stabiliteit zou zijn gegaan. Ook is geopperd dat onvoorzichtige passagiers de patrijspoorten zouden hebben geopend.

Complottheorieën

Inmiddels doen ook complottheorieën de ronde. Door een sinistere samenloop van omstandigheden is een paar uur voor de ondergang van de Bayesian ook Lynch’ naaste medewerker Stephen Chamberlain gestorven, na een aanrijding in Engeland twee dagen eerder. Als tweede man van Autonomy was ook hij aangeklaagde in het proces in San Francesco en werd hij eveneens vrijgesproken.

De met complotten doorknede Italiaanse pers vraagt zich af of de beide sterfgevallen niet met elkaar in verband staan. In dat geval zou de scheepsramp het gevolg kunnen zijn van sabotage als wraakactie. Het dagblad La Repubblica wees er woensdag op dat Lynch’ bedrijf in het verleden voor diverse veiligheidsdiensten heeft gewerkt. De krant suggereert zelfs dat „de schaduw van de geheime diensten” boven het drama zou hangen. De komende dagen zullen ongetwijfeld verdere speculaties brengen.