Het is dit jaar strijk-en-zet: wegen die gedeeltelijk afgesloten zijn vanwege onderhoud, treinen die niet rijden door werkzaamheden. Het zorgt voor vertraging, omrijden of trein vervangend busvervoer. En soms tot de oproep om waar mogelijk thuis te werken. Is er elke zomer zo veel hinder door werkzaamheden? Of is het dit jaar erger dan anders? Ja, beamen woordvoerders van zowel ProRail als Rijkswaterstaat (RWS) volmondig, er zijn inderdaad meer werkzaamheden aan spoor en weg deze zomer.

„Wij hebben het ook wel over de grootste spoorrenovatie sinds de Tweede Wereldoorlog”, zegt Coen van Kranenburg, woordvoerder bij ProRail, dat het Nederlandse spoor beheert. Concreet houdt het in dat er dit jaar aan ongeveer 400 grote projecten wordt gewerkt. Het gaat dan om werkzaamheden die ten minste drie tot vier dagen in beslag nemen. Of, zoals in Amersfoort, zeven weken. Dit jaar zijn er zo’n 30 tot 40 procent meer werkzaamheden dan in 2020, zegt Van Kranenburg.

„Wij hebben het ook wel over de grootste spoorrenovatie sinds de Tweede Wereldoorlog” - Coen van Kranenburg, woordvoerder ProRail

Enerzijds gaat het om het vervangen van versleten spoor, legt de woordvoerder uit. Anderzijds is ProRail bezig met het toekomstbestendig houden van het spoor. „Er zijn de komende jaren nog meer treinen nodig. Onlangs verwelkomden we de 18 miljoenste Nederlander en de bevolkingsgroeiprognoses liegen er niet om.”

Wat doet ProRail om de hinder zo veel mogelijk te beperken? Ten eerste wordt er zo veel mogelijk in rustige periodes, zoals in vakanties en weekenden, gewerkt, zegt Van Kranenburg. Ook zet ProRail in sommige gevallen minder treinen in op trajecten waar minder spoor beschikbaar is. „Eerder dit jaar was er rond Schiphol erg veel vertraging doordat het spoor vol zat. Raakt er dan een wissel verstoord op een cruciale plek, dan ligt het treinverkeer in één keer plat. Dat willen we voorkomen.”

Hinder

Ook op de weg moeten reizigers op verschillende trajecten rekening houden met oponthoud. Op 26 plaatsen  zijn er in 2024 werkzaamheden waar RWS „veel hinder” verwacht. Onderhoud is bijvoorbeeld nodig aan bruggen, tunnels en asfalt.

Onverwacht komen de werkzaamheden bepaald niet. Al een aantal jaar is bekend dat veel infrastructuur, aangelegd na de Tweede Wereldoorlog, bijna ‘op’ is. We staan voor een „belangrijke, grote, ingewikkelde instandhoudingsopgave”, schreef Patricia Zorko, waarnemend directeur-generaal van RWS, eind vorig jaar. De topvrouw zei ook dat het de komende jaren niet altijd zal lukken de hinder te beperken. „Werkzaamheden zullen vaker dan nu het geval is overdag in korte tijd uitgevoerd worden („kort maar hevig”) in plaats van dat er veel nachtelijke en weekendafsluitingen zijn.”

Dat veel infrastructuur de komende jaren onderhoud nodig heeft, maakt het inplannen van de werkzaamheden „een complexe puzzel”, zegt een woordvoerder van RWS. „We gaan daarmee ook een periode tegemoet waarin reizigers vaker te maken krijgen met werkzaamheden.”

Ook RWS plant om de hinder te beperken zo veel mogelijk werkzaamheden in de weekenden of in de vakanties. Maar door de vele projecten en door de krappe arbeidsmarkt „zal het vaker gebeuren dat we ook buiten de vakantieperioden moeten gaan plannen”, zegt de woordvoerder.

De komende jaren hoeft de reiziger geen verbetering te verwachten. De instandhoudingsopgave is een meerjarenplan. Zowel RWS als ProRail geeft aan dat het aantal projecten in de nabije toekomst alleen maar zal stijgen.