Oekraïense troepen staken ruim een week geleden de grens met Rusland over en rukten flink op. President Volodymyr Zelensky zei dinsdag dat Oekraïne „ondanks zware en intense gevechten” inmiddels een gebied van ruim 1000 vierkante kilometer heeft veroverd.

De voorbereidingen daarvoor werden volgens de oud-officier, die anoniem wil blijven, al in maart getroffen. Daarbij werd Oekraïne geholpen door twee extreemrechtse Russische paramilitaire eenheden die aan Oekraïense zijde vechten. Zij voerden volgens de Rus korte militaire acties uit in het gebied, om daarmee te weten te komen „hoe snel er gereageerd zou worden op hun komst, hoeveel Russische troepen zich in de regio bevonden en waar die precies zaten”.

Van grensbewakers bleken Oekraïense troepen tijdens de recente inval nauwelijks iets te duchten te hebben. Ze droegen slechts enkele lichte vuurwapens bij zich en de grens stond nagenoeg open. Dat terwijl het Kremlin geld had uitgetrokken om die te versterken.

„Er werden zogenaamd loopgraven aangelegd en er zouden drakentanden geplaatst worden tegen vijandelijke tanks. Maar de roebels verdwenen zoals gewoonlijk op raadselachtige wijze”, aldus de oud-officier.

Machinegeweer

Waarschuwingen van grenswachten dat er iets gaande was, bleven onbeantwoord. Ongeveer een maand voor de aanval werd een rapport ingediend bij de Russische militaire leiding. Daarin stond dat „er troepen waren gedetecteerd en er duidelijk aanwijzingen waren voor een aanval”, zei Andrei Gurulyov, een prominent lid van het Russisch parlement kort na het offensief op de nationale televisie. „Maar van bovenaf kwam het bevel niet in paniek te raken en dat degenen boven ons het beter weten.”

„Van bovenaf kwam het bevel niet in paniek te raken” - Andrei Gurulyov, Russisch parlementslid

Daarom „reageerde het leger niet laat, maar reageerde het gewoon helemaal niet na de inval”, stelt de oud-officier. „De aanwezige troepen gaven zich in groten getale over, omdat de dienstplichtigen niet weten hoe ze moeten vechten en omdat ze de wapens niet hebben om zulke aanvallen af te slaan. Wat begin je met een machinegeweer tegen een tank? Niets, dus lieten ze ze allemaal door.”

Flater

Russische staatsmedia reageren kritisch op het Oekraïense succes. Zo betoogde de Kremlingezinde krant Moskovsky Komsomolets donderdag dat „het Zelenskyregime een sterke zet gedaan heeft die onaangename consequenties voor ons heeft”.

Bekende Russische oorlogsbloggers richten zich in hun kritiek op de autoriteiten en beschouwen de inval als een flater van de legertop. Het Telegramkanaal Rybar stelde vorige week dat „recente beelden uit Koersk laten zien dat bijna drie jaar van gevechten sommige mensen nog steeds niets hebben geleerd”.

In dezelfde week zei militair blogger Anastasja Kasjevarova op Telegram dat „het militaire leiderschap fouten blijft maken en blijft liegen”. Daarmee doelt ze onder meer op Valeri Gerasimov, de huidige stafchef van de Russische strijdkrachten. Hij zei vorige week in een veiligheidsoverleg met president Vladimir Poetin nog dat „de opmars van de vijand is gestopt”.

Poetin zelf noemde de inval een grote provocatie, maar van een krachtig antwoord is vooralsnog geen sprake.

Desondanks verwacht de oud-officier niet dat Oekraïne veel verder kan oprukken. „Het gevaar voor de Oekraïners is dat als ze het front te ver van de grens opschuiven, ze omsingeld kunnen worden. Zodra onze troepen zich herpakken en reserves laten aanrukken, worden ze allemaal vernietigd.”