Werknemers worden vaak gestimuleerd duurzame keuzes te maken. Maar werkgevers branden hun vingers liever niet aan duurzame vakanties.
Een vliegreis naar Malaga duurt zo’n drie uur en stoot 1100 kilo CO2-equivalent uit. Een treinreis zorgt voor slechts 170 kilo uitstoot, maar duurt al snel meer dan twintig uur. Een van de groene arbeidsvoorwaarden waarmee werkgevers hun werknemers tot duurzaam gedrag kunnen aanzetten, is het geven van extra vakantiedagen bij een reis met weinig CO2-uitstoot naar de vakantiebestemming. Maar in de praktijk blijken bedrijven hier nog weinig aandacht aan te besteden.
Ook de voorlopers op het gebied van groene arbeidsvoorwaarden bieden hun medewerkers nog geen extra vakantiedagen bij een duurzame reis. Dat terwijl dit wel grote impact kan hebben. Zo berekende het Kennisinstituut voor Mobiliteitsbeleid dat vakantiereizen jaarlijks zorgen voor een uitstoot van 12,6 megaton CO2. Ter vergelijking: bij woon-werkverplaatsingen wordt in dezelfde periode 6,8 megaton CO2 uitgestoten.
Dat weinig bedrijven inzetten op extra duurzame vakantiedagen heeft volgens werkgeversorganisatie AWVN te maken met prioriteiten. „Arbeidsvoorwaarden blijven een onderhandeling tussen twee partijen die hun eigen prioriteiten hebben. In de praktijk gaan relatief weinig mensen op vakantie met de trein. Het blijft een manier van reizen met veel vertraging en relatief hoge kosten”, zegt woordvoerder Jannes van der Velde.
Een andere veelgehoorde reactie is dat de bedrijven de medewerkers zelf in staat achten verstandige keuzes te maken. Uit het AWVN-ledenonderzoek bleek 9 procent van de organisaties die hun arbeidsvoorwaarden wilden vergroenen dat te willen doen met extra vakantiedagen of vakantiegeld bij een duurzame vakantie.
„De trein blijft een manier van reizen met veel vertraging en relatief hoge kosten” - Jannes van der Velde, woordvoerder AWVN
De Roos Advocaten is een van de bedrijven die wel extra groene vakantiedagen hanteren. „We hebben zo’n vijftig werknemers en zij krijgen 8,2 procent vakantiegeld als ze gedurende een heel jaar met de fiets, elektrische auto of trein op vakantie gaan”, zegt Angie Zapata, manager bij het advocatenkantoor. „Ook krijg je twee extra vakantiedagen. We doen dit nu anderhalf jaar en we zien wel dat onze medewerkers door deze voorwaarden andere vakantiebestemmingen kiezen.”
Ook bij Legalloyd krijgen medewerkers extra vrije dagen. „We hebben deze regeling al zo’n vier of vijf jaar”, zegt oprichter Sjors Dobbelaar. „Het is voor ons misschien wat makkelijker te hanteren, omdat we maar twaalf medewerkers hebben. Waar mogelijk vind ik dat je als bedrijf je medewerkers moet stimuleren zich groen te gedragen. Daarnaast betalen we de vegetarische lunch voor onze medewerkers. Voor vlees moeten ze zelf betalen.”
Savannah Koomen biedt met haar site ”de groene arbeidsovereenkomst” een gratis contractengenerator aan voor werkgevers die duurzame arbeidsvoorwaarden willen. Daarnaast geeft ze advies hoe ze die kunnen implementeren. Veel extra administratie, en angst voor fraude en onrust zijn volgens Koomen drie belangrijke redenen waarom bedrijven niet happig zijn op de extra groene vakantiedagen.
„Ik spreek vaak werkgevers die bang zijn dat werknemers die wel met het vliegtuig op vakantie gaan zich benadeeld voelen. Dit speelt vaak bij bedrijven met meer internationale werknemers, die in hun vakantie graag –meer dan terecht– hun familie opzoeken”, zegt Koomen. Toch zou voor alle bezwaren wel wat te regelen zijn, volgens haar. „Zolang je maar de goede wil hebt.”
Bij KPN denken ze wel na over een flexibeler systeem waarbinnen medewerkers zelf voor die extra dagen kunnen kiezen. „We willen niet te betuttelend zijn in de vrije tijd van medewerkers”, zegt een woordvoerder. „Wel bieden we vanaf 2025 een nieuwe verlofregeling. Waarbij onze medewerkers meer regie hebben over de hoeveelheid vrije dagen. Meer verlofdagen voor een duurzame reis past daarbinnen. De regie ligt bij de medewerker.”
