Machteloos, zo voelt de Kootwijkerbroekse veehouder Pieter van der Meer (42) zich als hij vertelt over het blauwtongvirus. „Als de schapen waarvoor je het hele jaar zorgt zomaar omvallen, dan doet dat iets met je”, zegt hij door zijn volle baard heen.

Het virus breidt zich als een olievlek uit. In een week tijd is het aantal vastgestelde besmettingen in Nederland ruim verdubbeld, meldt de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit. Waar er vorige week nog 503 gevallen werden vastgesteld, stond de teller maandag op bijna 1100.

Piepkleine steekvliegjes –zogenaamde knutten– besmetten vooral schapen, maar ook geiten en koeien met het virus. De schapen beschermen tegen de knutten is onbegonnen werk en ook vaccinaties tegen de ziekte lijken hun werk niet voldoende te doen. Gevaccineerde schapen raken namelijk ook besmet; wel gaan de dieren minder snel dood.

Van de 65 schapen die Van der Meer beheert, hebben er intussen 4 het blauwtongvirus. „De dieren krijgen een dikke bek (al dan niet met blauwe tong), gaan beroerd lopen door ontstekingen en willen niet meer eten”, zegt hij, terwijl hij het hek naar het veld met zijn schapen opent. „Binnen een week kan het virus fataal zijn.”

Het baart Van der Meer bovendien zorgen dat het virus dit jaar al zo vroeg de kop opsteekt. Op warme zomerdagen zijn er namelijk meer virus dragende knutten actief dan in het koelere najaar. „Als dit zo doorgaat, gaan er duizenden schapen dood”, vreest hij.

„Ik ben gelukkig niet financieel afhankelijk van mijn schapen, maar ik ken boeren die dat wel zijn”, zegt hij. Hij vreest voor de financiële gevolgen die dat met zich meebrengt voor de agrarische sector. „Als je gebonden bent aan inkomsten uit de schapenhouderij, is dit een heel spannende tijd.”

Hoewel het ministerie van Landbouw boeren aanmoedigt om schapen te vaccineren, kiest Van der Meer daar bewust niet voor. Hij gelooft in de herstellende kracht van de natuur. „Ik wil op een natuurlijke manier het immuunsysteem versterken. Daarom laat ik mijn schapen meer kruiden eten, dat is beter dan alleen gras.”

Voorkomen is beter dan genezen, vindt Van der Meer, die inmiddels in zijn rode T-shirt aan een picknicktafel is gaan zitten. Hij verbaast zich daarom over het gebrek aan onderzoek naar het ontstaan van het virus. „Vaccins lijken de enige oplossing, maar waarom wordt er geen onderzoek gedaan naar die knut? Waar komt die opeens vandaan?”

„Vaccins lijken de enige oplossing, maar waarom wordt er geen onderzoek gedaan naar die knut? ” - Pieter van der Meer, veehouder in Kootwijkerbroek

Voor Nederlandse schapenhouders zit er niets anders op dan stil te zitten en te hopen op het beste. De lijdensweg die de schapen ondergaan is namelijk niet te voorkomen. Pijnstilling is wel mogelijk, maar ook dan kan de ziekte zo erg worden dat alleen een spuitje het schaap nog uit zijn lijden kan verlossen.

Dat de overheid zich niet actiever mengt in dit probleem, stelt Van der Meer teleur. Het is volgens hem niet het eerste thema waarin Den Haag tekortschiet richting de boeren. Ook in de bescherming van schapen tegen de wolf moet het kabinet volgens hem veel meer doen. Zelf verloor hij al twee schapen aan een wolvenbeet.

Bang voor zijn toekomst is Van der Meer niet, maar zorgen maakt hij zich wel. Daarom luidt hij uit protest de noodklok door in zijn weiland de Nederlandse vlag op zijn kop te hijsen. Uit frustratie richting een –in zijn ogen– lakse overheid, en uit machteloosheid over het blauwtongvirus.