Voor de vierde keer in zijn carrière sprak Netanyahu woensdagavond de gezamenlijke Amerikaanse volksvertegenwoordiging toe. Hij gaf zichzelf aan het begin van zijn speech al direct een eervolle vermelding voor dat politieke wapenfeit.

In de eerste helft van zijn toespraak beschreef de premier –soms tot in detail– de gruwelijkheden waaraan Hamasterroristen zich op 7 oktober hebben schuldig gemaakt. In gloedvolle bewoordingen prees hij de heldendaden van Israëlische militairen, zowel op de dag van de aanslagen als tijdens de oorlog in de Gazastrook die daarop volgde.

Maar Netanyahu hield niet voor niets zijn speech in het hart van de Amerikaanse politiek. En daarom ging hij vervolgens uitgebreid in op het grote belang van de relaties tussen Israël en de VS. Hij benadrukte dat Iran achter vrijwel elke vorm van terrorisme in het Midden-Oosten zit en dat de VS de grootste vijand van Teheran zijn. „Amerika, de hoeder van de westerse beschaving, staat Iran in de weg om zijn maniakale plannen uit te voeren om de radicale islam aan de wereld op te leggen.”

Donald Trump

Het kwam de Israëlische leider steeds weer op een staande ovatie te staan, vooral van de Republikeinse afgevaardigden. Maar Netanyahu vergat ook het Democratische deel van het parlement niet, want hij sprak al in de eerste minuten van zijn speech grote waardering voor het optreden van president Joe Biden uit. Tegelijkertijd nam hij een voorschot op de mogelijke nieuwe bewoner van het Witte Huis, want hij zwaaide ook Donald Trump alvast de nodige lof toe. Geheel in Amerikaanse stijl eindigde hij zijn speech met de presidentiële woorden: „God bless the United States of America.”

„De Verenigde Staten zijn de grootste vijand van Iran” - Benjamin Netanyahu, premier Israël

Zijn toespraak mag het dan in Washington goed hebben gedaan, in Israël leeft aanzienlijk meer scepsis over het optreden van Netanyahu. Hij bleef opmerkelijk vaag over het vervolg van de oorlog in Gaza. Hij herhaalde zijn bekende standpunt dat Hamas moet worden vernietigd en dat er voor de Palestijnse terreurbeweging geen plaats is in het bestuur van Gaza.

De enige concrete uitspraak die Netanyahu deed over de toekomst van Gaza, was het benadrukken van de noodzaak voor Israël om voorlopig de totale controle over de veiligheid in de kuststrook te houden. Maar over mogelijke pijnlijke concessies die de Joodse staat zal moeten doen om de 120 gijzelaars vrij te krijgen, repte de premier met geen woord. Dat was niet alleen pijnlijk voor Israëliërs in eigen land, maar ook voor de familieleden van gijzelaars –onder wie de onlangs bevrijde Noa Argamani– die woensdag op de publieke tribune in Washington zaten.

Kamala Harris

Grote afwezige was overigens woensdag de Amerikaanse vicepresident Kamala Harris. Het is gebruikelijk als een buitenlandse leider het Congres toespreekt dat de voorzitter van het Huis van Afgevaardigden en de vicepresident achter de spreker plaatsnemen. Harris koos ervoor om naar een bijeenkomst in Indiana te gaan. Ze was niet de enige Democratische politicus die verstek liet gaan: enkele tientallen afgevaardigden hadden de toespraak geboycot.

Hoewel Netanyahu nog een persoonlijke ontmoeting met Harris heeft, lijkt haar afwezigheid tijdens zijn speech al een duidelijk signaal. Dat zou stroken met het groeiende ongenoegen onder de Democraten over de onvoorwaardelijke Amerikaanse steun aan het Israëlische optreden in Gaza.