Harley Street in de chique Londense wijk Marylebone staat al sinds de negentiende eeuw bekend om zijn particuliere specialisten in de geneeskunde. Wat in 1860 met zo’n twintig privéartsen begon, is uitgegroeid tot meer dan 3000 man zorgpersoneel. Niet eerder deden de prestigieuze privéklinieken in de Harley Street Medical Area beter zaken dan nu.

In heel het Verenigd Koninkrijk is private medische zorg aan een opmars bezig. In 2023 steeg het aantal behandelingen bij privéklinieken naar bijna 900.000, berekende de Private Healthcare Information Network, een organisatie die behandelgegevens bijhoudt. De cijfers vallen nog steeds in het niet bij de ruim 1 miljoen dagelijkse behandelingen bij de gratis gezondheidsdienst National Health Service (NHS) –die alle publieke zorginstellingen in het VK beheert–, maar geven wel een stijgende trend aan. De eerste drie maanden van dit jaar werden 73.000 privéopnames geregistreerd – 39 procent meer dan vóór de coronapandemie.

Puinhoop

Dat heeft een reden. Na decennia aan onderinvesteringen in de zorg en de daarmee samenhangende chronische personeelstekorten, is het bij de NHS een regelrechte puinhoop. Ruim 7,5 miljoen Britten staan op de wachtlijst voor een behandeling – bijna 400.000 mensen meer dan een jaar geleden. Volgens de wet hebben patiënten in het VK recht op een behandeling binnen achttien weken, maar bij het slechtst presterende NHS-ziekenhuis –het Milton Keynes University Hospital– moet twee derde van de patiënten langer wachten.

Zo moest een 18-jarige jongen, nadat zijn vinger er door een ongeluk bijna aflag, 26 uur met een stopverbandje in de wachtkamer wachten op de hechtoperatie. Een 93-jarige dame die haar heup brak, moest 25 uur wachten totdat een ambulance tijd had om haar op te halen.

”Een nationale tragedie”, kopte de Britse krant The Guardian vorig jaar zomer toen uit geschatte cijfers naar voren kwam dat ruim 120.000 Britten dat loopjaar waren overleden in afwachting van een behandeling. Deze verdubbeling van de cijfers uit de periode 2017-2018 is een „verschrikkelijke aanklacht tegen het wanbeheer van onze gezondheidszorg door de regering”, reageerde Emma Runswick, plaatsvervangend voorzitter van de artsenvakbond British Medical Association in de krant.

„Geen samenleving kan zich beschaafd noemen als een zieke medische hulp wordt ontzegd vanwege gebrek aan geld” - Aneurin Bevan, minister van Volksgezondheid van het Verenigd Koninkrijk (1945-1951)

Coronapandemie

„De wachttijden zijn dramatisch gestegen ten tijde van de coronapandemie toen veel behandelingen werden uitgesteld”, verklaart David Furness, directeur beleid bij de Independent Healthcare Providers Network (IHPN) – een vertegenwoordigend orgaan voor onafhankelijke zorgaanbieders bij de Britse overheid. In drie jaar tijd steeg het aantal patiënten op de wachtlijst van 4,5 miljoen naar 7,5 miljoen mensen in 2023.

In pogingen van de Britse overheid om de wachtlijsten te verkorten, meent Furness dat de private sector een sleutelrol kan spelen. „Er is veel capaciteit over in de particuliere sector. Tienduizenden patiënten kunnen door die te gebruiken sneller een behandeling krijgen.” Wat privéklinieken aantrekkelijk maakt, is dat de wachttijden korter zijn en de kwaliteit van zorg eersteklas is: 91 procent van de privéklinieken in de gezondheidszorg werd vorig jaar door de toezichthouder Care Quality Commission beoordeeld met een goed of uitstekend, tegenover twee derde van de NHS-instellingen in de gezondheidszorg.

De kosten van private zorg zijn overigens niet mis – hoewel premies van particuliere ziektekostenverzekeringen in veel gevallen door werkgevers worden gedragen. Voor een consult van een halfuur rekenen sommige instanties meer dan 300 pond. Een staaroperatie kost het tienvoudige. En een nieuwe heup kan tot wel 15.000 pond kosten.

De Britse Labourregering stelt voor met financiering vanuit de overheid NHS-patiënten in de private sector te behandelen en zo de wachtlijsten bij de NHS te verkorten. „Vanuit een links perspectief is het onjuist dat mensen die armer zijn, niet sneller gezondheidszorg kunnen krijgen”, zei de huidige minister van Volksgezondheid Wes Streeting half april tegen de Britse krant The Guardian. „Op langere termijn is het mijn ambitie de NHS zo te verbeteren dat niemand zich gedwongen voelt naar private zorg over te stappen.” Streeting belooft de komende maanden investeringen en hervormingen in de NHS om de capaciteit van het publieke zorgsysteem op te krikken.