Het besluit bepaalt dat wanneer in één week per dag gemiddeld meer dan 2500 mensen vanuit Mexico de VS binnenkomen, de grens wordt gesloten. Een uitzondering wordt gemaakt voor alleenreizende kinderen, slachtoffers van „ernstige mensenhandel” en medische noodgevallen. Mensen die na sluiting de grens oversteken, worden direct teruggestuurd en maken vijf jaar lang geen kans op toelating.

Het daggemiddelde lag de laatste weken op 4000. Omdat afgelopen maandag 3500 mensen de VS binnenkwamen, is de grens dinsdagavond gesloten. In een toelichting zegt Biden: „Om Amerika te behouden als land dat immigranten welkom heet, moet je eerst de grens veiligstellen – en wel nu.”

Politici van zowel Democratische als Republikeinse zijde hebben afgelopen jaar vaak gewaarschuwd dat de toestroom van immigranten aan de zuidgrens volledig uit de hand loopt. In 2023 werden zo’n 2,5 miljoen illegale immigranten aangehouden; gemiddeld meer dan 200.000 per maand. Afgelopen december bereikte het daggemiddelde een record van zo’n 10.000 grensoverstekers.

Dominant thema

Mede door de aanhoudende stroom mensen die illegaal Amerika binnenkomen, is immigratie een dominant thema in de verkiezingscampagne geworden. Trump verwijt de regering-Biden dat ze de sluizen heeft opengezet, nadat hij zelf eerder een streng immigratiebeleid had gevoerd. Hij wijst dan op het schrappen van de zogenoemde Title 42-maatregel, die Trump destijds invoerde. In de praktijk betekende dit dat elke asielzoeker onverbiddelijk en zonder procedure werd teruggestuurd. Biden had tijdens zijn campagne in 2020 beloofd een einde te maken aan deze maatregel. Elke migrant zou in vrijheid een asielprocedure mogen afwachten. Vanwege de enorme wachtlijsten duurt die procedure heel lang en dat alleen al roept veel irritatie op.

De maatregel die Biden dinsdag heeft afgekondigd, wordt in Amerikaanse media omschreven als „harder dan de immigratiepolitiek van Trump”. Biden bestrijdt dat. „Ik zal kinderen aan de grens nooit scheiden van hun families. Ik zal mensen niet uit dit land weren vanwege hun religieuze opvattingen. Ik zal het Amerikaanse leger niet gebruiken om wijken door het hele land binnen te dringen en miljoenen mensen uit hun huizen te halen, weg te voeren van hun families en hen in detentiekampen te stoppen – zoals mijn voorganger zegt dat hij zal doen.”

Weggestemd

Partijgenoten van Biden zeggen teleurgesteld te zijn in zijn migratiemaatregel. Zij vinden dat die geen bescherming biedt aan kwetsbare immigranten en evenmin nieuwe, legale routes voor immigratie biedt.

De Republikeinse senator Marco Rubio noemt het plan van Biden „een flauwe grap”. Andere Republikeinen verwijten de president laksheid. Zowel Biden als zijn partijgenoten werpen dat verre van zich. Zij wijzen erop dat de regering in de achterliggende periode heeft geprobeerd om samen met de Republikeinen te besluiten tot maatregelen. Die werden door Republikeinen in het Congres, op aandringen van Trump, steeds weggestemd. Biden zou zelf maar een daad moeten stellen door een presidentieel decreet, zo was hun standpunt.

„Als hij echt bezorgd was over de grens, had hij dit al lang geleden gedaan” - Mike Johnson, voorzitter Huis van Afgevaardigden

Nu hij dat heeft gedaan, is hun kritiek dat dit te laat is. De voorzitter van het Huis van Afgevaardigden, de Republikein Mike Johnson, noemt het decreet „een vijgenblad”. „Als hij echt bezorgd was over de grens, had hij dit al lang geleden gedaan.”