Geldstress bij midden- en hoger inkomen
Geldzorgen worden vaak in verband gebracht met een laag inkomen. Ten onrechte, stellen vooraanstaande psychologen. Ze zijn bang dat de financiële problemen van de mensen met een modaal of hoger inkomen over het hoofd worden gezien.
Met enige regelmaat publiceert de Nationale Monitor Geldzorgen gegevens over geldzorgen in Nederland. De laatste meting van de monitor, die eind maart is verschenen, laat zien dat mensen ten opzichte van 2023 een verbetering ervaren. Vooral van de energierekening liggen minder mensen wakker: 21 procent van de Nederlanders tegen 27 procent eind vorig jaar.
Eigen risico
Ook de zorgkosten, zoals de verplichte verzekering en het eigen risico bij het betalen van medicijnen en medische behandelingen, houden de gemiddelde Nederlander iets minder bezig, al vindt 22 procent van de bevolking die uitgaven nog steeds problematisch.
Een tekort aan spaargeld speelt 30 procent van alle mensen parten. Deze groep geeft aan te moeten lenen als ze wordt geconfronteerd met een onverwachte uitgave ter hoogte van een maandsalaris.
De meeste financiële problemen worden ervaren door mensen met een laag inkomen, maar het valt op dat ook burgers met hogere inkomens vaak geldstress kennen.
Van alle Nederlanders die aangeven geldzorgen te hebben, heeft 42 procent een middeninkomen en 10 procent een hoog inkomen.
„Waarom zijn mensen niet geïnteresseerd in hun pensioen, terwijl dit heel belangrijk is voor een onbezorgde toekomst?” - Sanne Reijnen, psycholoog
Volgens een groep experts van het Nederlands Instituut van Psychologen (NIP) druist dat in tegen het huidige beeld dat geldstress vooral een probleem is van mensen die weinig verdienen. Ze zijn bezorgd dat de grote middengroep over het hoofd wordt gezien. De betreffende psychologen stellen dat er veel problemen kunnen worden voorkomen door meer aandacht te besteden aan deze groep.
Preventief
„Wij zien dat je niet arm hoeft te zijn om onder financiële druk te staan”, zegt dr. Florien Cramwinckel, gedragspsycholoog bij SNS Bank en lid van de expertgroep. „Voor de groep die een middeninkomen heeft en veel geldzorgen ervaart is te weinig aandacht.” Deze mensen vragen niet snel om hulp, terwijl ze veel geldzorgen hebben, zo blijkt uit de monitor.
Cramwinckel: „Het is belangrijk om inzicht te hebben in deze groep. Zo kunnen we ook preventief werken voor mensen in deze inkomensklasse, zodat zij zich beter kunnen ontplooien en we grotere en structurelere problemen voorkomen.” De psycholoog geeft dat aan dat „ogenschijnlijk prima functionerende burgers kwetsbaar kunnen zijn, vooral bij financiële tegenslag”.
Hulp zoeken
Volgens Sanne Reijnen, een ander lid van de expertgroep van het NIP, kunnen psychologen een belangrijke bijdrage leveren aan het welbevinden van de betreffende mensen. „Dan denk ik aan antwoorden op vragen als: Hoe komt het dat mensen wel geldstress ervaren maar geen hulp zoeken? Waarom zijn mensen niet geïnteresseerd in hun pensioen, terwijl dit heel belangrijk is voor een onbezorgde toekomst? Hoe komt het dat mensen niet altijd doorhebben dat ze in een financieel ongezonde situatie zitten?”
Volgens Reijnen kan er veel winst worden behaald als de mensen met midden- en hogere inkomens beter worden geïnformeerd over deze zaken, maar er is meer nodig. „Er is al veel informatie beschikbaar op websites van Wijzer in geldzaken, het Nibud en de grote banken. Maar daarbij gaat het vaak om praktische zaken en niet zozeer over het denken over geldzorgen door mensen met een midden- of hoger inkomen. Daar helpt een psychologische benadering bij. Door het krijgen van meer zelfinzicht kan deze groep gezondere keuzes maken.”
