Dat blijkt uit maandag gepubliceerd, representatief onderzoek van SEO Economisch Onderzoek, in opdracht van ABN AMRO Foundation en het Jeugdeducatiefonds, dat werd uitgevoerd op 433 scholen.

In een enquête onder basisschoolleerkrachten van groep 5 door heel Nederland is gevraagd naar ontwikkelingsmogelijkheden, ontspanningsmogelijkheden en voorzieningen thuis. Het is de tweede keer dat een dergelijk onderzoek is uitgevoerd. Dit jaar is vanwege de dalende koopkracht in Nederland de vraag naar al dan niet financiële stress toegevoegd.

Op scholen waar kinderen gemiddeld meer stress ervaren en minder mogelijkheden hebben om te ontspannen, liggen de gemiddelde leerprestaties lager, blijkt uit het onderzoek ”Kansenongelijkheid in Nederland”. Toegang tot cultuur en andere vormen van ontspanning hebben een positieve invloed op de leerprestaties. Ook het inkomen is van belang.

Veel gezinnen blijken moeite te hebben met het betalen van de schoolbijdrage. Voor 28 procent is dit lastig. Een nog groter percentage van de ouders, 38 procent, bezuinigt op basisbehoeften.

Moeilijkheden van de leerling thuis, bijvoorbeeld door geldzorgen, hebben volgens de leerkrachten effect op de leerprestaties van kinderen, iets wat is terug te zien in onder andere de CITO-resultaten.

Kinderen die opgroeien in gezinnen met een lager inkomen (minder dan 20.000 euro) scoren gemiddeld genomen lager en krijgen vaker een kaderberoepsgericht advies, terwijl kinderen uit gezinnen met een hoger inkomen (40.000) gemiddeld genomen een havo-advies krijgen.

Dit komt onder meer doordat die eerste groep minder geld kan besteden aan ontspanningsmogelijkheden, zoals sporten en museumbezoek; activiteiten die volgens de onderzoekers een positief effect op hun leerprestaties hebben.

Sinds het einde van de coronacrisis is er enige verbetering te zien in het aantal mogelijkheden om te ontspannen. Basisschoolleerlingen hebben, volgens de onderzoekers, weer meer sociale contacten en genieten vaker van uitjes.

Dit geldt echter slechts voor een deel van de kinderen. Een derde van de basisschoolleerlingen heeft geen toegang tot deze vormen van ontspanning.

Serieuze investeringen vanuit gemeenten en het bedrijfsleven in bijvoorbeeld cultuur, buitenrecreatie en sport zouden dat kunnen verbeteren. Volgens Hans Spekman, directeur van het Jeugdeducatiefonds, laat het onderzoek dat zien. „Wij kunnen er iets aan doen. Voor de kinderen en de samenleving van morgen.”