Nederlandse vrouw krijgt weer minder kinderen
Nederlandse vrouwen hadden in 2023 gemiddeld 1,43 kinderen. In 2022 lag dat op 1,49. De gemiddelde leeftijd waarop vrouwen hun eerste kind kregen, bleef stabiel op 30,3 jaar.
Dat blijkt uit nieuwe cijfers die het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) deze vrijdag publiceerde. Het vruchtbaarheidscijfer, het gemiddeld aantal kinderen dat een vrouw krijgt, daalt sinds 2010 bijna onafgebroken. In dat jaar kreeg een vrouw gemiddeld 1,80 kinderen. Inmiddels ligt het geboortecijfer lager dan het sterftecijfer. Zonder immigratie zou de bevolking krimpen.
Ook in veel andere Europese landen daalt het gemiddelde kindertal, blijkt uit EU-brede cijfers over 2022 die ook vandaag zijn gepubliceerd. In 2011 lag het op 1,76, in 2022 op 1,54. In meer dan de helft van de EU-landen daalde dit cijfer in het afgelopen decennium. Nederlandse vrouwen krijgen gemiddeld iets meer kinderen dan vrouwen in andere EU-landen, al werd het verschil de afgelopen jaren kleiner. In Frankrijk krijgen vrouwen gemiddeld de meeste kinderen (1,79), op Malta de minste (1,08).
In Nederland is de daling in vruchtbaarheid het sterkst bij de groep jonge vrouwen zonder startkwalificatie, zegt Tanja Traag, hoofdsocioloog bij het CBS. Ze refereert aan eerder onderzoek van het statistiekbureau. „Deze groep vrouwen die de minste papieren hebben, is heel kwetsbaar. Ze hebben vaak een instabiele positie. Bij hen is de kinderloosheid het hoogst. In het licht van de hele discussie over bestaanszekerheid is het toch op zijn minst wel triest te noemen dat deze groep zoiets belangrijks als het krijgen van een kind uitstelt om praktische redenen en levensomstandigheden. Dat verwacht je niet meer in deze tijd, in een welvarend land als Nederland.”
Nederlandse vrouwen zijn met 30,3 jaar iets ouder bij de geboorte van hun eerste kind ten opzichte van het gemiddelde in de Europese Unie van 29,7 jaar. In Bulgarije zijn moeders gemiddeld het jongst (26,6 jaar), in Italië het oudst (31,7 jaar).
Er werden in 2023 ruim 146.000 kinderen geboren in Nederland. In bijna de helft van de gevallen ging het om een eerste kind van de moeder. In 37 procent ging het om een tweede kind, in 12 procent om een derde kind en in 5 procent om een vierde of volgende kind.
De vruchtbaarheidscijfers uitgesplitst naar gemeenten over 2023 zijn nog niet bekend. In 2022 waren de vijf gemeenten met het hoogste gemiddelde kindertal Urk (2,63), Staphorst (2,55), Neder-Betuwe (2,30), Barneveld (2,26) en Zwartewaterland (2,17).
