Smijtegeltbruggetje

Hoe Harderwijk aan een Smijtegeltbruggetje komt

Achteloos passeren vele tientallen fietsers dagelijks een brug over een Harderwijkse gracht. Sinds eind maart hangt er een bordje op: Hellenbroekbrug. En op een smallere voetgangersbrug, iets verderop: Smijtegeltbruggetje. Waar komt die verwijzing naar de 17-eeuwse predikanten ineens vandaan?

19 April 2024 14:59Gewijzigd op 19 April 2024 18:53
Het Smijtegeltbruggetje over de Couperusgracht in de Harderwijkse wijk Stadsdennen. beeld André Dorst
Het Smijtegeltbruggetje over de Couperusgracht in de Harderwijkse wijk Stadsdennen. beeld André Dorst

Deze woensdag rond het middaguur wandelen verscheidene hondenuitlaters en oppasoma’s met kleinkinderen over een houten brug over de Couperusgracht in de Harderwijkse wijk Stadsdennen. Via het bruggetje lopen ze van de Couperuslaan naar de Guido Gezellelaan, of omgekeerd.

Op de brugleuning is een bordje bevestigd met het logo van de gemeente Harderwijk. ”Smijtegeltbruggetje” staat erop. En daaronder: ”1665-1739 Gereformeerd predikant en auteur”.

Buurtbewoner Ruud van der Wal loopt dagelijks meerdere keren een rondje via de twee bruggen over de gracht, met zijn Zwitserse witte herdershond strak aangelijnd. „Twee weken geleden viel het me ineens op dat er een naambordje op de brug zit”, vertelt hij. De naam Smijtegelt zegt hem niets. „Ik woon hier sinds 1984 en heb geen idee wat deze meneer voor Harderwijk of de gemeenschap heeft betekend.”  Of hij zelf kerkelijk betrokken is? Van der Wal schudt het hoofd. „Nee, maar mijn schoonvader was ouderling in Ermelo.”

Even later komt W. Voskuilen met twee hondjes en een kleinzoon langs. Ze vertelt dat ze al vijf jaar minstens een keer per week via deze brug de gracht oversteekt. Het nieuwe naambordje is haar wel opgevallen, maar van Smijtegelt had Voskuilen –„Ik ben hervormd, maar ga niet trouw naar de kerk”– nog nooit gehoord.

Verrast

SGP-fractievoorzitter Jan van Panhuis woont op loopafstand van de beide bruggen waar nu de naam van een predikant uit de kring van de Nadere Reformatie op prijkt. Hij reageert verrast als hij ervan hoort. „Ik wist dit niet en heb geen idee waar die bordjes vandaan komen.”

De Harderwijkse gemeentevoorlichter Moniek Winters heeft ook niet direct een antwoord op de vraag hoe de bruggen aan hun namen komen, maar zoekt het uit. „Een tijdje geleden hebben we besloten om een aantal naamloze bruggen in Harderwijk te benoemen en ook te voorzien van een naambordje”, meldt ze even later. „Diverse andere bruggen in Harderwijk hadden al wel een naam, maar nog geen naambordje. Daarom hebben we ook alle andere bruggen in Harderwijk laten voorzien van een naambord.”

Dat laatste geldt ook voor de bruggen over de Couperusgracht. „De gemeente heeft deze namen ooit gegeven aan de bruggetjes. Wij kunnen niet meer achterhalen wanneer dat is geweest. Wel zou je kunnen stellen dat met het plaatsen van de naambordjes, eind maart, de naam pas echt publiekelijk kenbaar is geworden. De namen Smijtegelt en Hellenbroek sluiten naadloos aan bij het straatnamenthema in de wijk Stadsdennen. De straten zijn allemaal vernoemd naar auteurs, veelal uit dezelfde tijd als de heren Smijtegelt en Hellenbroek.”

Winters wijst op de „legende” van de engelenwacht die ds. Smijtegelt op een bruggetje in Middelburg behoedde voor een moordaanslag. „Het Harderwijkse bruggetje is ook een smal bruggetje. De relatie met de legende zal bij de naamgeving ongetwijfeld zijn gelegd.”

Mechelse herder

Bij Harderwijkse straten die zijn vernoemd naar personen heeft de gemeente sinds kort een ondertekst op de straatnaamborden aangebracht, vertelt Winters. „Daarop staat wie de desbetreffende persoon was en wanneer hij of zij leefde. Ook bij de nieuwe naamborden voor de Hellenbroekbrug en het Smijtegeltbruggetje hebben we dit gedaan.”

SGP’er Van Panhuis zegt er blij mee te zijn. „Harderwijk was vroeger een reformatorische stad. We hadden een oud gereformeerde gemeente en een gereformeerde gemeente in Nederland. Daar hadden oudvaders zoals Smijtegelt en Hellenbroek –ik lees nog weleens in zijn bekende leerboek over de catechismus– een toonaangevende plaats. Die kerken zijn helaas gesloten, maar ik vind het mooi dat de namen van deze oudvaders nu zichtbaar zijn gemaakt.”

Een vrouw die in Stadsdennen haar Mechelse herder uitlaat, vertelt dat ze elke dag drie keer over het Smijtegeltbruggetje loopt. De naam van de predikant zegt haar niets. Geïnteresseerd luistert ze naar het verhaal over de engelenwacht van ds. Smijtegelt. „Interessant”, zegt ze. „En Hellenbroek, wie was dat?”

RD.nl in uw mailbox?

Ontvang onze wekelijkse nieuwsbrief om op de hoogte te blijven.

Hebt u een taalfout gezien? Mail naar redactie@rd.nl

Home

Krant

Media

Puzzels

Meer