Strijders van Boko Haram ontvoeren Mary Dauda in 2014, samen met 275 klasgenoten. De jonge Nigeriaanse vrouw komt vrij, maar tien jaar later zijn nog altijd tientallen van deze Chibokmeisjes in handen van de terreurgroep.
Nooit zal Mary Dauda de dag van haar ontvoering vergeten. „Het was heel erg, ik huilde – het is nog steeds zo pijnlijk”, vertelt de Nigeriaanse tegen Amnesty International. „We hadden veel verhalen over Boko Haram gehoord en nu we in hun klauwen zaten, wisten we niet hoe het zou aflopen.”
Dauda is een van de 276 meisjes die in april 2014 door de islamitische terreurgroep worden gekidnapt van een middelbare school in Chibok, in de staat Borno in het noordoosten van Nigeria. De tieners –tussen de 16 en 18 jaar oud– worden achter in vrachtwagens geladen en verdwijnen in het donker van de nacht. Een brandende school blijft achter.
Wat volgt, is een jarenlange lijdensweg. De overwegend christelijke meisjes worden gedwongen met strijders te trouwen, anders zouden ze geen eten krijgen, vertelt Dauda. „We moesten kamers voor ze bouwen en ze vegen, zodat ze konden trouwen en binnen konden slapen.”
Er is sprake van ernstige mishandelingen, waaronder verkrachtingen, aldus Amnesty. De organisatie sprak met verschillende vrijgelaten vrouwen. Een van hen, Glory Mainta, vertelt: „We werden geslagen en er werd tegen ons geschreeuwd – er is niets dat ze ons niet hebben aangedaan.”
Wereldnieuws
De ontvoering leidt tot grote maatschappelijke onrust in Nigeria. De leerlingen worden wereldnieuws als de toenmalige Amerikaanse presidentsvrouw Michelle Obama zich met de hashtag #BringBackOurGirls sterk maakt voor hun vrijlating. Onderhandelingen met Boko Haram leiden tot meerdere vrijlatingen. Enkele tientallen leerlingen weten zelf te ontsnappen.
Dauda komt na zes jaar vrij uit de klauwen van de terreurgroep. Eindelijk kan ze haar ouders weer in de armen sluiten. „Ik was dolgelukkig. Het voelde alsof ik herboren was.” Ook Mainta is inmiddels weer vrij: „God redde ons.” Beide vrouwen hebben hun school afgemaakt en proberen zo goed en zo kwaad als het gaat hun leven weer op te bouwen.
Nu, tien jaar na de ontvoering, zijn echter nog altijd een kleine honderd meisjes –aantallen van 82, 91 en 93 doen de ronde– in handen van de terreurgroep. Hun ouders leven in grote onzekerheid. Een aantal leerlingen kwam eerder al om bij luchtaanvallen door het leger. „Ik vraag me af of mijn dochter nog leeft”, zegt Comfort Ishaya tegen Amnesty. „Ik denk altijd aan haar. Als ik aan het eten ben, vraag ik mij af of ze eten heeft. Ik hoop echt dat ik mijn dochter weer kan zien, hoe oud ze ook zal zijn.”
Gevoelig ligt de vraag of sommige meisjes nog wel terug willen. Bekend is dat sommigen weigerden naar huis te gaan toen ze die kans kregen, soms uit angst om bij terugkeer verstoten te worden of omdat ze overtuigd moslim zijn geworden.
De kritiek op de Nigeriaanse autoriteiten neemt met het verstrijken van de tijd toe. Inmiddels drie opeenvolgende regeringen beloofden hun uiterste best te doen voor de vrijlating van de resterende meisjes. Maar daar is niet iedereen van overtuigd. De regering „voelt niet meer dezelfde druk als voorheen om zich in te zetten voor deze groep”, stelt Opeyemi Adamolekun van de groep Bring Back Our Girls tegen Africanews.
Nog altijd wordt Nigeria geplaagd door ontvoeringen. Sinds de Chibokontvoeringen in 2014 zijn er nog eens 1700 kinderen ontvoerd, aldus Amnesty International. „Het is schokkend dat de Nigeriaanse autoriteiten in de tien jaar sinds de schoolontvoering in Chibok geen lessen hebben geleerd of effectieve maatregelen hebben getroffen om aanvallen op scholen te voorkomen”, zegt Isa Sanusi, directeur van Amnesty International Nigeria. Volgens hem ontbreekt het aan politieke wil.
Door de onveiligheid blijven duizenden kinderen verstoken van onderwijs. Ouders houden uit angst hun kinderen weg van school. De overheid heeft een programma opgezet om de veiligheid rondom scholen te vergroten, maar dat heeft niet het gewenste effect. Alsnog honderden scholen zijn gesloten. De tragedie van Chibok strekt zich nog steeds uit.
