Geadopteerden maken vaker gebruik van de ggz dan niet-geadopteerden in dezelfde leeftijdscategorie. Ouders moeten daarom over therapeutische kwaliteiten beschikken, voordat ze aan adoptie beginnen.
Dat zei dr. Anneke Vinke zaterdag op de halfjaarlijkse bijeenkomst van de Adoptievereniging Gereformeerde Gezindte (AVGG) in De Driestar te Gouda. Vinke is gz-psychologe en orthopedagoog-generalist en heeft sinds 2006 een eigen praktijk in Bilthoven, waar ze tweehonderd cliënten uit 28 landen in behandeling heeft. Daarnaast houdt ze zich bezig met pleegzorg, trauma, gehechtheid en jeugdbescherming.
„Iedereen heeft wel een mening over adoptie”, zegt Vinke. Volgens haar komt dat doordat adoptie steeds zichtbaarder wordt in de media. Ze merkt dat geadopteerde adolescenten over het algemeen meer gedragsproblemen en een twee keer zo hoog risico hebben op psychiatrische problemen.
Bij die problemen spelen volgens haar de etniciteit en de connectie met twee families een rol. Ingrijpende ervaringen van geadopteerden kunnen ook op latere leeftijd effect hebben, zoals prenatale blootstelling aan ziekte van de moeder, waaronder drugs en alcohol. Ook blootstelling aan geweld, mishandeling en weeshuiservaringen in meerdere instellingen kunnen tot pyschiatrische of gedragsproblemen leiden.
Tussen 1956 en 2022 zijn er volgens Vinke zo’n 40.000 geadopteerden uit 109 verschillende landen naar Nederland gekomen. In 2021 kwam er een tijdelijke stop op adoptie. Deze stop werd ingevoerd na een rapport van de commissie-Joustra. In dat rapport werden adoptiezaken onderzocht tussen de jaren zestig en het eind van de twintigste eeuw.
Daaruit bleek dat er sprake was van misstanden bij adopties en dat het toezicht weliswaar verbeterd is, maar dat het probleem nog altijd niet helemaal is opgelost. In 2022 werden de adopties weer hervat.
Brein
Adoptieouders dienen volgens Vinke over verschillende kwaliteiten te beschikken, zoals geduld en realisme. Ook moeten ze het vermogen hebben uit te kunnen groeien tot therapeutische ouder. Van belang is ook dat adoptieouders van zichzelf een vertrouwend brein hebben en in staat zijn gehechtheid uit te stralen.
De mens is gericht op overleven, zegt Vinke. Het lichaam herinnert zich wat het meemaakt. Het stresssysteem vormt zich volgens Vinke op basis van ervaringen. Het brein legt verbanden tussen patronen van signalen die op een bepaald moment samen voorkomen. Zo onthoud je dingen en wordt je geheugen gevormd.
Er zijn voor het adoptiekind is volgens Vinke van groot belang. „Schenk aandacht aan het lichaam en lichamelijke reacties. Wees nieuwsgierig. Loop alles nog eens na als iets intensiefs heeft plaatsgevonden, maar houdt wel de regie.”