Vijf jaar De Ongelooflijke Podcast: „Praten over het geloof met de borst vooruit, maar niet belerend”
In De Ongelooflijke Podcast voert EO-presentator David Boogerd „op een onbekommerde manier” het gesprek met niet-gelovigen. En dat slaat aan. In vijf jaar tijd is ’’De Ongelooflijke’’ de best beluisterde religieuze podcast van Nederland.
Maximaal een kwartier had David Boogerd (38) bij de EO meestal voor een gesprek met een interessante gast. Te kort, vond hij. Hij miste een platform waarop hij met mensen de diepte in kon gaan over de relevantie van het geloof en de waarde daarvan voor de samenleving. Daarom begon hij in 2019 een podcast: De Ongelooflijke Podcast.
Wekelijks voert hij, samen met vaste gast theoloog Stefan Paas, verdiepende gesprekken over tal van onderwerpen die met religie te maken hebben. Bekende gasten schuiven aan, zoals tv-presentator Arjen Lubach, journalist en schrijver Geert Mak en schrijfster Franca Treur.
Deze week, precies vijf jaar na de start, zag de 187 e aflevering het licht. Met prof. dr. Geurt Henk van Kooten. Eentje die de tongen losmaakt. Want de Nederlandse theoloog is ervan overtuigd dat het evangelie van Johannes veel ouder is dan werd gedacht. De EO viert het jubileum vrijdagavond met 700 gasten in de Jacobikerk in Utrecht.
Sowieso hoeft De Ongelooflijke Podcast over aandacht niet te klagen. Maandelijks worden de afleveringen gestreamd door ongeveer 100.000 personen. Daarmee behoort ’’de Ongelooflijke’’ tot de best beluisterde religieuze podcasts van de NPO.
Hoe verklaart u het succes van De Ongelooflijke Podcast?
Boogerd: „Dat heeft vooral te maken met de thema’s die wij bespreken. Die gaan vaak over de actualiteit, zoals de oorlog in Oekraïne of in Israël en Gaza, maar hebben een diepere laag. Een goed beluisterde aflevering in coronatijd ging bijvoorbeeld over eindtijdtheorieën, over de Great Reset. We proberen mensen altijd iets te leren. College geven vinden wij geen vies woord. Onze gasten zijn daarom meestal slimme mensen. Dat leidt tot een hoog academisch gehalte. Maar blijkbaar vinden onze luisteraars dat wel fijn. Ze horen dan iets wat ze nergens anders horen.
De manier waarop wij de gesprekken aangaan, speelt ook een rol. We doen dat vanuit onze eigen christelijke geloofsovertuiging, maar op een onbekommerde manier. Niet opdringerig. Met de borst vooruit, maar niet belerend. Op basis van reacties schatten wij dat ongeveer 30 tot 40 procent van onze luisteraars niet gelovig is of twijfelt. Blijkbaar waarderen zij deze aanpak.
Een andere verklaring is dat wij veel aan cultuurbeschouwing doen. We praten met filosofen, schrijvers, psychologen en psychiaters over wat er nu aan de hand is met onze samenleving. En we merken dat dat ontzettend resoneert. Een gast zei: „We hebben misschien wel een overschot aan vrijheid, maar een tekort aan zingeving.” Dat is wat deze tijd zo fascinerend maakt. Nederland is seculierder dan ooit, maar zoekt meer dan ooit naar de zin van het leven.”
„Nederland is seculierder dan ooit, maar zoekt meer dan ooit naar de zin van het leven” - David Boogerd, maker van De Ongelooflijke Podcast
Hoe relevant is het christelijk geloof nog voor mensen?
„Aan de oppervlakte zie je dat de rol van het christelijk geloof in de samenleving afneemt. Het kerkbezoek daalt. Tegelijk hoor ik verhalen, vooral uit Engeland, dat jonge mensen weer openstaan voor het geloof. Je ziet het bijvoorbeeld aan iemand als de Britse historicus Tom Holland. Hij schreef een boek over de invloed van het christendom op de westerse wereld. En dat we als we belangrijke elementen van onze beschaving vast willen houden, terug moeten keren naar die christelijke waarden. Je ziet het aan iemand als Ayaan Hirsi Ali , die onlangs schreef dat ze christen is geworden, omdat ze door de secularisatie een soort ankerpunt miste.
Je ziet het aan de reacties die we krijgen op onze podcast. Mensen schrijven dat ze het geloof en de Bijbel aan het herontdekken zijn. Weer naar de kerk gaan, zich laten dopen of belijdenis doen. Dit soort verhalen horen wij veel meer dan wij hadden verwacht. Ze geven aan dat het geloof nog steeds relevant is. Misschien wel relevanter dan ooit.”
Welke gast maakte de meeste indruk op u?
„Rapper en muzikant Typhoon. Hij is christelijk opgevoed, maar nam in zijn jeugd afscheid van het geloof. Tot hij in een burn-out raakte en zelfs suïcidaal werd. Hij schreef toen letterlijk op een briefje: „God SOS.” Hij heeft toen God op een heel bijzondere manier ervaren. Ik bezocht hem in Zwolle. Ik had slecht geslapen, want ik was net vader geworden, en ik voelde me ziek. Maar toen we gingen praten, ervoeren we allebei heel sterk de aanwezigheid van God. Ik ben helemaal niet spiritueel aangelegd. Het geloof zit vooral heel veel in mijn hoofd. Maar toen merkte ik dat God heel dichtbij was. We kregen ook bijzondere reacties op dat gesprek.”
U hebt het in de aankondiging van de jubileumviering over de bijzondere band met uw luisteraars. Wat houdt die in?
„Ik heb thuis een mapje met zeker 150 bijzondere reacties. Van mensen die mailen over hun geloofscrisis waar de podcast hen mede doorheen heeft geholpen. Van mensen die niet gelovig zijn opgevoed en door de podcast tot geloof zijn gekomen of weer naar de kerk zijn gegaan. Van mensen die zeggen dat ze zich weer christen noemen, die de Bijbel zijn gaan herontdekken. Of van mensen die heftige dingen hebben meegemaakt en steun uit de podcast hebben gehaald. Dat is zo bijzonder.
Er zitten ook trouwe luisteraars bij die altijd reageren op de podcast. Als we ergens live zijn, dan zijn de kaarten vaak ook zo uitverkocht. Dat onze podcast zo’n impact op mensen zou hebben, had ik nooit durven dromen. Dat is zo bemoedigend. Het zijn soms zo veel reacties dat we niet op iedereen kunnen reageren en dat is jammer. We zijn bij de EO aan het bekijken hoe we dat beter kunnen aanpakken.”
Wat heeft het maken van de podcast met uw eigen geloof gedaan?
„Ik heb gesprekken gevoerd met de slimste mensen, ook met de slimste atheïsten, en de beste argumenten tegen geloof, God en de Bijbel gehoord. En ik ben er alleen maar meer van overtuigd geraakt dat het Evangelie het beste verhaal is. Dat Jezus het beste verhaal is.
Dat neemt niet weg dat ik ook twijfel ken. Maar ik denk dat dat normaal is. De Bijbel staat er vol van. Psalm 44, Psalm 88, Klaagliederen, Job. Twijfel heeft in de Bijbel ruim baan.
Verder hebben sommige gasten mij echt verder geholpen in het geloof. Ik vind bidden bijvoorbeeld heel moeilijk. Om daar echt de tijd voor te nemen. Iemand als Nikolaas Sintobin heeft mij geïnspireerd door mij het levensgebed uit de traditie van Ignatius van Loyola te leren. Dat is een gebed van drie woorden waarmee je de dag kunt afsluiten. Die drie woorden zijn: Sorry, waarbij je vergeving vraagt voor de verkeerde dingen die je gedaan hebt. Bedankt, waarbij je stilstaat bij je zegeningen. En alsjeblieft, waarbij je God om dingen vraagt. Dat heeft me echt geholpen.”
„Ik ben er alleen maar meer van overtuigd geraakt dat het Evangelie het beste verhaal is” - David Boogerd, maker van De Ongelooflijke Podcast
In een interview in NRC zei u: „Ergens zit een zendeling in mij.” Ziet u De Ongelooflijke Podcast als een evangelisatiemiddel?
„Als je diep in mijn hart kijkt wel. Tegelijk ben ik geen evangelist die elke strohalm aangrijpt om over het Evangelie te beginnen. Zo zit ik niet in elkaar. Maar ik heb wel een missionair hart. Die kant is er aan het geloof en die wil ik ook laten zien.”
Wie zou u nog eens willen uitnodigen?
„Het lijkt me heel interessant om iemand van het Koninklijk Huis te spreken. Ik hoorde van ds. Carel ter Linden dat Willem-Alexander geïnteresseerd is in Bijbelstudies. Prinses Beatrix lijkt mij een intelligente vrouw met diepgang. Ik zou haar graag een keer willen spreken over de rol van geloof in haar leven. Sigrid Kaag staat ook al lang op mijn lijstje. Zij wilde. Alleen is dat gesprek door corona niet doorgegaan. Als partijleider van D66 en overtuigd katholiek leek zij mij een interessante gast. Namen genoeg, dus voorlopig denken wij niet aan stoppen.”