Nog een jaar en dan zullen het Oude en het Nieuwe Testament volledig vertaald zijn in het Umbundu, een taal die in Angola door zo’n zeven miljoen mensen wordt gesproken.
Dat schrijft Peter Siebe, persvoorlichter en blogredacteur van het Nederlands-Vlaams Bijbelgenootschap (NBG), op de site van deze organisatie. Siebe sprak met Beatriz Hupa, directeur van het Angolees Bijbelgenootschap (ABG), die hij vorig jaar oktober ontmoette tijdens de UBS World Assembly in Egmond.
De officiële taal van Angola is Portugees, maar slechts 60 procent van de inwoners spreekt deze taal. Van de dertig talen in Angola zijn twaalf de belangrijkste. Het ABG vertaalt de Bijbel in negen van deze talen, waaronder het Kikongo en het Umbundu. Beide talen worden door zo’n zeven miljoen mensen gesproken. „Ik kan niet zeggen hoeveel de steun van het NBG betekent voor de Kikongo- en Umbundu-vertalingen”, zegt Hupa tegen Siebe. „De Kikongo-Bijbel zal in 2026 klaar zijn en de Umbundu-Bijbel in 2025. Het NBG laat toewijding en betrouwbaarheid zien. We bidden voor jullie staf en voor jullie leden en donateurs, die hiervoor vanaf het begin geld hebben gegeven.”
Hondentaal
Een ander project, de vertaling in het Umbangala, bezorgde Hupa enkele jaren geleden een onvergetelijke dag. In het noorden van Angola werd op 12 juni 2017 het Nieuwe Testamant gepresenteerd in het Umbangala. „De mensen dansten, waren in tranen en riepen: „Dank U God, dank U Jezus, nu hebben we eindelijk de Bijbel in onze eigen taal.” Ik huilde zelf ook, omdat ik zo veel mensen zag huilen. Het raakte me diep. Ik wist niet dat ons werk zó veel betekende voor deze mensen. Een van de vertalers was ook in tranen. Toen ik vroeg waarom, zei hij: „Het was onze droom om ten minste íéts in onze taal te hebben. Het Umbangala was altijd weggezet als een ‘hondentaal’, ongeschikt voor de Bijbel. En nu kunnen we in onze eigen taal het Evangelie doorgeven en begrijpen waar de Bijbel over gaat.” Je ziet aan dit voorbeeld dat de Bijbel veel Angolezen een groter gevoel van eigenwaarde geeft.”
Braillemachines
Van de 33 miljoen Angolezen is 80 procent christelijk, van wie de helft rooms-katholiek is en de andere helft protestants. In het Bijbelvertaalwerk werkt het ABG, dat 52 mensen in dienst heeft, samen met tal van kerken. Een van zijn projecten betreft het werk voor visueel gehandicapten, dat gestart is met NBG-steun. Het ABG kocht braillemachines en zette een alfabetiseringscursus op. Hupa merkte hoe geraakt de deelnemers aan deze cursus waren: „Ze hadden nooit verwacht dat mensen in het buitenland om hen zouden geven. Een van de deelnemers zat depressief thuis en dacht aan zelfdoding. Maar toen zij hoorde van de cursus, was het alsof iemand zei: ”Doe mee, je kunt het, je kunt iets leren.” En nu was ze enorm blij dat ze braille leerde. Inmiddels is de tweede braillecursus gestart en groeit het bereik van het project.”
