Door de beperking van de mogelijkheden om mest op eigen land uit te rijden is in de melkveehouderij een run ontstaan op vrijkomende landbouwgrond. De prijzen stijgen snel en bedrijven stonden niet eerder zo kort te koop.
Dat blijkt uit cijfers over de agrarische vastgoedmarkt, die makelaarsvereniging NVM dinsdag heeft bekendgemaakt.
Melkveebedrijven die te koop komen, wisselen gemiddeld binnen een half jaar van eigenaar. Bedrijven die in de verkoop gaan, zijn ook steeds groter. Vorig jaar was de oppervlakte gemiddeld 38,3 hectare: een record. Ook akkerbouwbedrijven gaan door de grote vraag naar grond snel van de hand.
Gras- en bouwland dat via NVM-makelaars werd verkocht, bracht vorig jaar gemiddeld 80.000 euro per hectare op. Dat is 7,4 procent meer dan in 2022. Sinds 2019 zijn de grondprijzen met 28 procent gestegen. Grond in een typisch akkerbouwgebied als de IJsselmeerpolders is het duurste. De gemiddelde prijs ligt daar boven de 100.000 euro per hectare.
Veel melkveehouders dreigen de komende jaren met een fors overschot aan mest te kampen te krijgen. Ze mogen daarvan namelijk steeds minder uitrijden vanwege een combinatie van overheidsmaatregelen. De NVM wijst op de afbouw van de zogeheten derogatie, de aanwijzing van meer nutriënten verontreinigde gebieden (NV-gebieden) en bufferstroken langs watergangen.
De derogatie is een Brusselse ontheffing die Nederlandse melkveehouders toestaat meer mest op hun land uit te rijden dan de Europese basisnorm. De derogatie wordt sinds vorig jaar afgebouwd en vervalt in 2026 helemaal. In NV-gebieden gelden sowieso krappere bemestingsnormen dan daarbuiten.
Ook de twee opkoopregelingen voor veehouderijen die de overheid in de zomer van 2023 openstelde, hebben impact. Volgens de NVM legt de overheid hiermee „een bodem in de markt”. Boeren die op leeftijd zijn en geen opvolger hebben, kijken eerst of uitkoop voor hen interessant is. Daardoor valt een deel van het aanbod van landbouwgrond op de vrije markt weg.
Jos Ebbers, voorzitter van de NVM-vakgroep Agrarisch & Landelijk, zegt dat 2023 zich kenmerkte door „grondhonger” in de sector. „Of het nu voor schaalvergroting en bedrijfsontwikkeling is of voor de aanwending van mest, grond is schaars.” Hij verwacht in 2024 meer transacties dan de afgelopen twee jaren.
NVM-makelaars hebben volgens een woordvoerder een marktaandeel van zo’n 40 procent.
