Poerim staat voor de deur. Het feest, dat zijn oorsprong vindt in het Bijbelverhaal van Esther, markeert op uitbundige wijze het feit dat het Joodse volk ondanks alles overleefde. Maar hoe creëer je een feestelijke stemming tijdens een oorlog als deze? Is het überhaupt gepast om te midden van zoveel rouw te vieren?
Na overleg werd in onze kibboets besloten om wel te vieren. Een bericht van de kibboetsleiding meldde dat de keuze gegrond is op het feit dat men „wil kiezen voor het leven, voor gezonde routines en tradities". Ook de lokale school koos voor ”ja”, zij het met bepaalde beperkingen.
Poerim gaat traditiegetrouw gepaard met verkleedpartijen en school wil dit jaar geen dingen zien die nare associaties kunnen opleveren: geen enge pakken, geen nepwapens. „Net als ten tijde van Esther zijn er om ons heen krachten die kwade plannen beramen", stelde de directrice. „Poerim raakt precies aan die thematiek. We vieren daarom de keuze om te leven, ook te midden van rouw en angst."
De Joodse traditie erkent dat er geen ”volle beker” van ofwel vreugde of droefheid bestaat. Op een Joodse bruiloft, een vreugdevolle gelegenheid, breekt de bruidegom plechtig een glas, dat de bruiloftsgasten herinnert aan de verwoesting van de tempel. Te midden van vreugde wordt onze afhankelijkheid van Hem benadrukt.
In dezelfde geest zijn er ook beperkingen aan rouw. Als de joodse rouwweek afgelopen is, is het de gewoonte dat de rouwende naar buiten begeleid wordt om een blokje om te lopen. Het wandelingetje symboliseert de noodzaak om het dagelijks leven weer op te pakken. Dat is precies wat het leven is; die mengeling, het ”ondanks alles”. Juist ook daarom werd Poerim door de eeuwen heen onder allerlei omstandigheden gevierd, zo ook anno 2024.
Traditiegetrouw worden tijdens Poerim hamansoren gegeten, driehoekige koekjes die wat weg hebben van oren en ons herinneren aan Haman, de schurk die het plan opvatte om het Joodse volk te vernietigen. In de Israëlische bakkerijen liggen dit jaar naast hamansoren ook sinwarsoren: een verwijzing naar Hamasleider Sinwar. Een andere schurk, eenzelfde plan. De koekjes zijn een creatieve vertolking van de ideologische verbinding tussen Haman en Sinwar en symboliseren ook de hoop op een vergelijkbaar einde: het plan gedwarsboomd, gerechtigheid voor de ontwerper ervan.
Door de geschiedenis heen, door iedere nood van het Joodse volk, was het altijd God die kracht en redding bracht en in dat licht vieren ook wij dit jaar Poerim.
Onze correspondente in Israël, Jeannette Gabay-Schoonderwoerd, houdt een dagboek bij vanuit haar woonplaats Afik, in het noorden van Israël. Deel 52.
