Een maagspoeling bij een jong kind is geen sinecure: je moet via de neus een dikke sonde inbrengen en die doorschuiven tot in de maag. Daarna dien je met een flinke spuit water in en uit de maag te pompen in de hoop dat je zo veel mogelijk van het medicijn kunt verwijderen.

Niet zo lang geleden had ik een peuter van drie jaar oud op onze spoedeisende hulp. Ze was bij opa en oma geweest. Oma had haar medicatie –twee bloeddrukverlagers en een middel tegen hartritmestoornissen– op het nachtkastje laten staan. Het meisje had de medicijnen gevonden en ervan gesnoept. Het was niet helemaal duidelijk hoeveel pillen ze had ingenomen.

Op zo’n moment kun je het NVIC bellen. Experts geven dan advies over wat je kunt doen. Ze raden zelden meer aan om de maag te spoelen. Als het meer dan een halfuur geleden is dat een kind pillen heeft ingenomen, heeft spoelen van de maag meestal weinig zin meer. En het is ook nog eens een behoorlijk traumatische ervaring voor een jong kind.

Actieve kool

Meestal krijgen we het advies om actieve kool met magnesiumsulfaat te geven. Actieve kool absorbeert eventuele resten van de ingenomen pillen. Magnesiumsulfaat laxeert en zorgt er zo voor dat de inhoud van de darmen sneller in het toilet verdwijnt. Actieve kool heeft een zoetige smaak en willen de meeste kleine kinderen wel drinken. Zeker als je uitlegt dat dit hun een maagspoeling bespaart.

We namen het meisje op om haar te bewaken. Behalve een lage hartslag die na enige tijd herstelde, waren er geen problemen te zien.

De vorige keer dat ik het NVIC moest bellen, was voor een kindje dat wilde paddenstoelen had gegeten. Vader had een van de paddenstoelen meegenomen. Het vergiftigingencentrum bleek te beschikken over telefoonnummers van ervaren paddenstoelenkenners. Via de telefoon stuurde ik een foto op, waarna de paddenstoel kon worden geïdentificeerd. Veel paddenstoelen zijn giftig, deze ook, maar ook dit kind kon na een nacht observatie aan de bewaking –voor het hart en de ademhaling– zonder verschijnselen naar huis.

Helaas zijn zelfmoordpogingen door tieners die een grote hoeveelheid pillen hebben geslikt, ook vaak een reden om het NVIC te bellen. Meestal nemen ze iets in wat in huis aanwezig is, zoals paracetamol. Hoge doseringen paracetamol kunnen je lever ernstig beschadigen of zelfs leiden tot leverfalen. Daar word je heel ziek van, wat deze adolescenten zich van tevoren vaak niet realiseren. Gelukkig is er voor paracetamol een antidotum beschikbaar dat de werking van de pijnstiller tegengaat. Maar dan moet je wel op tijd in het ziekenhuis zijn.

De auteur is kinderarts in het Ikazia Ziekenhuis Rotterdam.