Hoe beoordeelt u het vonnis?

Werdmölder, auteur van het in 2023 verschenen boek ”De zaak Ridouan T. De loopbaan van een topcrimineel”: „Het vonnis verbaast me niets. Tegen onder meer Taghi ligt overweldigend bewijs. Ik vraag me wel af of het openbaar ministerie tevreden is met de uitspraak. Het OM had zes keer levenslang geëist, de rechtbank ging daar drie keer in mee.

Terecht zei de rechtbank dinsdag dat er een gitzwarte rand aan het Marengoproces zit. Dan doelen de rechters natuurlijk op de drie moorden rond de rechtszaak. Het gaat dan om de moorden op de broer van kroongetuige Nabil B., op diens advocaat Derk Wiersum en op Peter R. de Vries, die vertrouwensman was van Nabil B. De zaak-Marengo toont wat mij betreft aan dat de impact van zware drugsmisdaad stelselmatig is onderschat door de Nederlandse autoriteiten.

De rechtbank stelt dinsdag vast dat in de Marengozaak nietsontziend, ontwrichtend geweld speelt.

„Dat is natuurlijk zo. De rechter heeft de vele ontsleutelde PGP-berichten (PGP staat voor: Pretty Good Privacy, dus kennelijke privacy op telefoons) als bewijs gehanteerd. In die communicatie hebben de misdadigers, die zich onbespied waanden, het via de telefoon over mensen laten „slapen”, dus laten vermoorden. Als je die berichten leest, denk je: in de ogen van die criminelen is een mensenleven niet veel waard.”

De rechter wijst erop dat geen enkele nabestaande het heeft aangedurfd in het openbaar te spreken over zijn verdriet en angst. Hoe beoordeelt u die uitlating van de rechtbank?

„Die uitspraak wijst erop dat het optreden van Taghi gepaard ging met terreur. Mensen zijn bang. Er moesten zoveel mensen beveiligd worden. Magistraten die een rol speelden in het proces mochten niet in beeld gebracht worden. Het valt me ook op dat de rechtbank Taghi als de leider ziet van de criminele organisatie. Anderen moesten zijn bevelen opvolgen.”

De rechtbank vindt de belastende verklaringen van kroongetuige Nabil B. betrouwbaar. Tegelijk leidde de inzet van de kroongetuige hoogstwaarschijnlijk tot de drie wraakmoorden, onder meer op Peter R. de Vries. Is het dat allemaal waard?

„De inzet van de kroongetuige was zeker een heikel punt. Maar de inzet is wel waardevol gebleken. De belastende getuigenissen van Nabil B. gaven meer zicht op de organisatie onder leiding van Taghi. Wat Nabil B. vertelde, bleek nauw aan te sluiten op de door de politie gekraakte communicatie van telefoons van verdachten.

Bij dit soort processen heb je nu eenmaal kroongetuigen nodig. Want opsporingsinstanties krijgen te maken met criminelen die zwijgen, die de boot afhouden. Dan kom je niet verder. Daarom is inzet van een kroongetuige heel belangrijk. Net als de ontcijferde telefooncommunicatie heel waardevol is.”

In uw boek ”De zaak Ridouan T. De loopbaan van een topcrimineel” schrijft u een brief aan Taghi te hebben gestuurd met een verzoek om contact. Hij wil echter niet. Wat zou u hem willen vragen?

„In het proces tegen Taghi ligt begrijpelijkerwijs de nadruk op geweld dat de man in gang heeft gezet. Maar Taghi heeft natuurlijk meer kanten. Hoe leefde hij bijvoorbeeld in Dubai, waar hij in 2019 is opgepakt? Wat deed hij in Marokko, waar hij oorspronkelijk vandaan komt? Hij moet leidinggevende kwaliteiten hebben, hoe zit dat? Hoe kijkt zijn familie naar hem?”

Tussen de verdachten in de Marengozaak, meer dan eens van Marokkaanse afkomst, bestaan nogal wat familiebanden. Hoe duidt u dat?

Werdmölder, die al decennialang onderzoek doet naar Marokkaanse criminelen: „Het bestaan van familiebanden tussen criminelen is een belangrijk gegeven. Misdadigers zoeken mensen die ze kunnen vertrouwen, familieleden dus. Dat speelt zeker ook in Marokkaanse kringen. Maffiabendes bestaan vaak uit familieleden. Er geldt omerta, zwijgplicht.

Typerend is iemand als Youssef T. Hij is neef van Taghi en hij was diens advocaat. Youssef T. is tot 5,5 jaar cel veroordeeld omdat hij boodschappen van Taghi uit de Extra Beveiligde Inrichting in Vught naar de buitenwereld smokkelde. De stelling van Youssef T. was volgens mij min of meer: „Taghi is familie, en als familie een beroep op je doet, help je. Ook al weet je dat iemand crimineel is.”

De naïviteit van Nederlandse autoriteiten is dat ze denken dat misdadigers nog steeds Hollandse poldercriminelen zijn die zich minder richten op familieleden. Een groot deel van de familie van Taghi is crimineel. De autoriteiten hadden er nooit in moeten toestemmen dat Youssef T. als advocaat van Ridouan Taghi optrad.”

Is met het vonnis een gevoelige klap uitgedeeld aan de zware drugsmisdaad?

„Ja. Bekeken vanuit een misdadiger leert de Marengozaak dat geweld de praktijken van Taghi aan het licht heeft gebracht. Liquidaties trokken de aandacht van justitie en politie. Dus een beetje slimme crimineel probeert geweld te vermijden en alleen als laatste drukmiddel te gebruiken.

Intussen laten drugshandelaren zich door het vonnis in de Marengozaak niet tegenhouden. Er is zo ongelooflijk veel geld met drugshandel gemoeid. Deze enorm winstgevende handel doordrenkt alle lagen van de samenleving.

Zeker jongeren uit grote migrantengezinnen in steden worden in de verleiding gebracht om zich in de drugsmisdaad te begeven. Mensen om mij heen zeggen dan: „Je moet zorgen dat je die jongeren een goede opleiding aanbiedt.” Maar zo makkelijk is dat allemaal niet. Jongeren gaan eventjes drugs halen uit containers in de haven en zijn vervolgens in staat met hun verdiende geld een mooie auto te kopen.”

U was voor uw boek een tijd lang bezig met het Marengoproces en Taghi. Welk aspect staat u nog helder voor de geest?

„Taghi zei een poos geleden tegen de rechters: „U heeft het vonnis al in uw binnenzak.” Hij wist al dat hem een levenslange celstraf boven het hoofd hing toen hij in Dubai in 2019 door de politie te grazen werd genomen. Een opvallende wending in het proces vind ik de arrestatie van Inez Weski, zijn vroegere advocaat. Het OM zal haar niet zomaar een tijdje hebben laten vastzetten, al weten we nog steeds niet precies wat haar rol was. Hoe dan ook heeft de bende van Taghi gebruikt gemaakt van corrupte contacten binnen de overheid. Niet voor niets hadden verdachten de beschikking over bijvoorbeeld valse paspoorten.”