Hoe dat kan, vertelde hij maandag tijdens de landelijke ontmoetingsdag Kerk & Israël van de Protestantse Kerk in Nederland (PKN). De bijeenkomst in De Schakel te Nijkerk trok 230 bezoekers. Het thema was ”Pesach en Pasen”.

Twee Joodse en evenzoveel christelijke sprekers diepten het thema uit. Simcha Steinberg, rabbijn en chazan (voorzanger) van de synagoge in Eindhoven, zong Hebreeuwse psalmen uit het Hallel (Psalm 113-118) en hield daar ook een lezing over.

Rabbijn Jacobs somde in zijn toespraak vier zaken op die ervoor gezorgd hebben dat het volk Israël, ondanks de vervolgingen, toch in stand bleef. Als eerste noemde hij de Misjna, de mondelinge leer van de Thora. Daarna volgden de vijf boeken van Mozes, de tien geboden en „de Eeuwige”. „De Bijbel is het handboek om te overleven”, aldus Jacobs.

De opperrabbijn richtte de aandacht op Pesach, het feest van de uittocht uit Egypte. Bij dit feest eet het Joodse volk ongerezen brood, matses, omdat er tijdens de uittocht geen tijd was om het brood te laten rijzen. Het hele huis wordt bij het feest schoongemaakt, zodat er niet ergens toch een gerezen broodkruimel ligt.

De huidige betekenis daarvan is volgens rabbijn Jacobs het weren van verkeerde gevoelens. „Je gaat op zoek naar gerezen gevoelens van trots en hoogmoed. Hoogmoed is de basis van ieder kwaad. We moeten vertrekken uit de afgodendienst. Door het wegdoen van de hoogmoed is het mogelijk weg te trekken uit je eigen begrenzingen.”

Het doel is niet om je terug te trekken in je eigen wereld. „Nederigheid is nodig om je eigen grenzen te doorbreken. Geïnspireerd door de Eeuwige kan men na Pesach de wereld weer in om goed te doen.”

Na zijn toespraak vertrok de opperrabbijn naar een conferentie over antisemitisme in Rome. „Antisemitisme neemt overal toe”, zei hij daarover, waarbij hij de berichtgeving in veel media hekelde.

Paaslam

Dr. J.M. (Johanna) Tanja, PKN-medewerker Kerk & Israël, betoogde dat het niet eenvoudig is om te bepalen of Jezus voorafgaand aan zijn gevangenneming in de bovenzaal wel of geen Pesachmaaltijd heeft gehouden. Ze constateerde dat daar geen paaslam aanwezig was en dat Paulus in de Korinthebrief wel over een maaltijd spreekt, maar niet over een Pesachmaaltijd. Ook merkte ze op dat Jezus volgens het Evangelie van Johannes stierf vóór de Pesachmaaltijd.

Volgens dr. Tanja was Pesach vóór de verwoesting van de tempel een tempelfeest, met als hoogtepunt het offeren van het lam, dat daarna ergens in Jeruzalem werd opgegeten. De Pesachmaaltijd in huiselijke kring, met de voorgeschreven liturgie, dateert uit de derde of de vierde eeuw na Christus, aldus dr. Tanja.

Dr. P.J. (Piet) van Midden, predikant en docent Hebreeuws aan de Universiteit van Tilburg, kreeg in huiselijke kring te maken met Pesach. Dat gebeurde nadat internationaal onderzoek uitwees dat zijn vrouw Joods is. „Ik word zelf niet Joods, maar ik heb er wel plezier in dat mijn vrouw zo gelukkig is.”

Die ontdekking betekent bijvoorbeeld dat er nu een mezoeza (tekstkokertje) bij de deur hangt, dat zijn vrouw de synagoge bezoekt en dat hij vaak meegaat. De eerste keer dat hij daar met zijn gezin naartoe ging, werd hij op straat uitgescholden. Verder worden de gebeden in het huis van dr. Van Midden in het Hebreeuws opgezegd en gaat het gesprek vaak over Israël.

In zijn eigen huis viert hij geen Pesach, omdat zijn keuken niet koosjer genoeg is, maar het gezin wordt wel uitgenodigd door Joodse vrienden om het bij hen te vieren. Dr. Van Midden: „Ik wil mijn kinderen liefde geven tot de traditie die in hun DNA zit.”