Het was avond en pikdonker, een onweersbui kondigde zich in de verte aan. „Gauw hier wegwezen”, dacht ik. „Eerst even met je lantaarn over het water schijnen”, sommeerde de man die me in het bootje begeleidde. Toen ik dat deed, schrok ik me een hoedje, want om mij heen lichtten de ogen van honderden krokodillen op. Het waren jonkies, vandaar die grote aantallen, maar ze waren krokodil genoeg om mij te doen huiveren.

Ik denk nog wel eens terug aan die wonderlijke ervaring, en dan vooral op momenten dat Mattheus 5:16 voorbijkomt. De oproep van Jezus: „Laat uw licht alzo schijnen voor de mensen, dat zij uw goede werken mogen zien, en uw Vader, Die in de hemelen is, verheerlijken.” „Dat is nogal een grote stap”, zal iemand –terecht– opmerken, „van krokodillen naar mensen.” Waar het mij om gaat is dat „je licht laten schijnen” ook kan inhouden: zichtbaar maken wat verborgen is. En dat mijn goede werken dááruit kunnen bestaan: zichtbaar maken –onrecht, zonde– om vervolgens daartegenover iets goeds te doen of te zeggen.

Waarom ik dit hier aan de orde stel? Omdat ik het gevoel heb dat er veel onzichtbaar wordt gemaakt, of onzichtbaar wordt gehouden. Zoiets kan trouwens ook met woorden: dingen onbenoemd laten of verzwijgen.

Welnu, juist in onze tijd, en dat is er een waarin alles bespreekbaar lijkt –denk aan wat er op sociale media voorbij komt–, zie ik dat verzwijgen vaak gebeuren. Er is vast een verband tussen het een en ander. Wanneer elk onderwerp tot een geladen discussiethema wordt verheven, dus een hoog goed-of-foutgehalte krijgt, dan loont het om zelfs te ontkennen dat er een dop op een melkpak zit.

Ging het maar over zulke futiele zaken. Nu oorlogsgeweld overal oplaait, lijkt het erop dat zelfs de doden mee moeten doen in het macabere welles-nietesspel van verzwijgen of ontkennen. Het betreuren van andermans doden kan je immers verdacht maken – als afvallige, overloper of verrader. Maar wie komt er dan nog op voor de doden? Wie durft er nog gewoon –nou ja, gewoon?– als mens het voor hen op te nemen, zonder hen eerst richting eigen gelijk binnen te halen of juist van zich af te duwen? Wie waagt het om de vele burgerdoden in Gaza te bewenen – zonder zich daarbij ook maar een greintje pro-Hamas te voelen, of anti-Israël? Ik zie om mij heen veel christenen met een grimmig gezicht deze doden juist verzwijgen of erger. Wat worden ze daar lelijk van!

Er is volgens mij een andere taak voor christenen: doen wat bijvoorbeeld medewerkers van het Rode Kruis en Artsen zonder Grenzen al veel langer doen. Geen spel spelen met slachtoffers, maar hen als medemensen zien en benaderen. Tussen de puinhopen als het ware gewonden verbinden, stervenden bijstaan. Dat betekent op zijn minst ook dit: zodra andermans doden willens en wetens worden verzwegen, jouw licht erop laten schijnen.