Open Doors-directeur: Geweld tegen christenen steeds openlijker en explicieter
Wat er voor Open Doors-directeur Maarten Dees uitspringt in de Ranglijst Christenvervolging van dit jaar, is het „tomeloze geweld” tegen christenen. In Nigeria bijvoorbeeld. Hij sprak er een vrouw. Haar man was vermoord, zij verkracht. Toch gloorde er hoop.
Vanachter zijn bureau heeft Dees een prachtig uitzicht op de besneeuwde tuin van het kantoor van Open Doors in Ermelo. Maar deze dinsdagochtend gunt hij zich er geen tijd voor. Met een markeerstift in de aanslag worstelt hij zich door stapels papieren heen met achtergrondinformatie over de Ranglijst Christenvervolging 2024. „Alleen al over China zijn er honderd pagina’s.”
Woensdag wordt de lijst gepubliceerd. Voor het eerst in het Internationaal Perscentrum Nieuwspoort in Den Haag, samen met het rapport Freedom of Thoughts van het Humanistisch Verbond. En daar wil Dees natuurlijk goed beslagen ten ijs komen.
Over de ranglijst: Het valt op dat er dit jaar geen enkel nieuw land op staat.
„Dat klopt. We zien wat positiewisselingen, maar in de hele groep met landen zit niet veel verandering. Wel is het totale aantal punten gestegen, wat betekent dat de vervolging heviger is geworden. Ook neemt het aantal vervolgde christenen toe. Tien jaar geleden waren het er nog 100 miljoen. Nu 365 miljoen.”
Noord-Korea staat voor het 23e jaar op nummer 1. Wel is het puntenaantal ten opzichte van 2023 met 2 afgenomen tot 96. Duidt dat op een positieve ontwikkeling?
„Nee, helaas niet. Het betekent dat we minder geweldsincidenten registreerden dan vorig jaar, maar de druk op christenen is onverminderd hoog. Noord-Korea opende vorig jaar zijn grenzen voor Rusland en China. Als gevolg daarvan stuurt China christelijke vluchtelingen terug naar Noord-Korea. Zij gaan daar een gewisse dood tegemoet. De situatie is er dus zeker niet beter op geworden. Noord-Korea zit op alle onderdelen tegen de maximumscore aan.”
Het front verschuift steeds meer naar Afrika. Hoe verklaart u dat? Speelt het feit dat het christendom daar het hardste groeit een rol?
„IS werd verdreven uit het Midden-Oosten, maar haar gedachtegoed is niet verdwenen. Allerlei radicale moslimgroeperingen die gelieerd zijn aan IS, zoals Boko Haram, de militante Fulaniherders en de Allied Democratic Forces, zijn in Afrika bezig met een opmars. Deze groepen worden gevoed met wapens en financiën uit het Midden-Oosten. Libië bijvoorbeeld speelt daarin een dubieuze rol.
Dit heeft zeker te maken met de geestelijke strijd die er in de wereld gaande is. De duivel heeft weinig tijd meer en gaat rond als een brullende leeuw die zoekt wie hij zal verslinden. Geweld tegen christenen gebeurt tegenwoordig steeds openlijker en explicieter. De executie van koptische christenen door IS op het strand in Libië ging in 2015 de hele wereld over. Afschuwelijk en weerzinwekkend vonden we dat. Vandaag zijn dat soort wreedheden in Afrika aan de orde van de dag.”
China speelt een kwalijke rol in Afrika als het gaat om christenvervolging, schrijft Open Doors. Kunt u dat uitleggen?
„De Chinese regering vergroot haar invloed in Afrikaanse landen door de export van haar surveillancetechnologie. Met name aan landen met een autoritair bestuur. Een Brits instituut heeft becijferd dat er in Afrika inmiddels 1 miljard dollar is uitgegeven aan deze techniek. In Tanzania opende China vorig jaar november een school waar de autoritaire manier van besturen wordt onderwezen aan Afrikaanse studenten. De schrik slaat me om het hart als ik denk aan wat dit betekent voor christenen. Er is straks geen ruimte meer voor iemand die afwijkt van de opgelegde normen.”
Het aantal aanvallen op christelijke eigendommen nam vorig jaar explosief toe, van 2110 naar 14.766 incidenten. Hoe kan dit in een jaar zo stijgen?
„Dat heeft vooral met de situatie in China te maken. De Chinese kerk gaat gebukt onder een ongekende repressie door de autoriteiten. Die hebben vorig jaar zeker 10.000 kerken verwoest. Ook trekt de overheid vergunningen in van gemeentes om samen te komen, sluit kerken en verwijdert kruisen van kerken. President Xi Jinping ziet de groei van het christendom als grote bedreiging voor zijn communistische partij en probeert dit met repressief beleid te stoppen. China is heel guur geworden voor christenen.”
Christenen kregen ook meer te maken fysiek geweld, constateert Open Doors. Hoe weet u dat al dat geweld specifiek tegen christenen was gericht?
„Die vraag krijgen we vaker. Van elk incident gaan we na of deze expliciet tegen christenen is gericht. Als wij daar niet volledig van overtuigd zijn, nemen we zo’n gebeurtenis niet mee in onze tellingen. Die tellingen zijn dus per definitie aan de lage kant. Omdat wij alle speculatie eruit laten.” Dees laat een graphic zien van alle organisaties die zich bezighouden met de vervolging van minderheden en hun onderzoeksmethode. „Kijk, hier staan wij. Wij baseren ons op primaire bronnen en brengen christenvervolging wereldwijd in kaart. Dat zegt iets over hoe grondig wij te werk gaan. Aan de betrouwbaarheid van een gerenommeerd onderzoeksinstituut als Pew in de Verenigde Staten wordt veel minder getwijfeld, terwijl dat voornamelijk gebruikmaakt van secundaire bronnen.”
Raakt u dat, dat er wordt getwijfeld aan de betrouwbaarheid van het onderzoek van Open Doors?
„Ja, kritiek vind ik prima, maar dan moet die wel concreet zijn. Tegen allerlei oppervlakkige beweringen wordt het lastig om je te verdedigen. Maar ik besef dat dit de werkelijkheid is waarin wij opereren. Ik ben zelf heel erg overtuigd van de stevigheid van ons onderzoek. De ranglijst is de pijler onder het werk van Open Doors. Als ons onderzoekswerk niet zou kloppen, wankelt alles. En dan zou Christus’ kerk schade lijden. Dat motiveert ons om ons werk goed te doen.”
Zo’n 365 miljoen christenen worden vervolgd en toch laat dat veel mensen en media koud, stelde u. Hoe verklaart u dat?
„Stalin zei: „Een dode is een tragedie. Een miljoen doden is statistiek.” Die bewering gaat vaak ook op voor christenvervolging. Grote getallen belemmeren het zicht op de werkelijkheid. De kunst voor ons is om data hand in hand te laten gaan met concrete verhalen van broeders en zusters. Om zo de cijfers een gezicht te geven.
Deze week is pastor Youssef uit Algerije bij ons op bezoek. Hij vertelde dat hij sinds eind jaren negentig zeker 25 keer is ondervraagd door de politie. Ook zat hij een paar keer in de gevangenis. Toch weerhoudt hem dat niet om het Evangelie te delen. Door al die aantallen heen gaat God Zijn weg. Op een wonderlijke manier die ik nauwelijks kan volgen.”
Hoe kunnen christenen in het vrije Westen betrokken raken bij vervolgde christenen?
„Laten ze zich verdiepen in de verhalen van vervolgde christenen en ze tot leven laten komen in hun ziel. Zodat ze het onderwerp worden van hun gedachten, van hun gesprekken en van hun gebeden. Langs die weg manifesteert het Koninkrijk van God zich in de harten van mensen.”
Welk verhaal heeft u het afgelopen jaar het meest geraakt?
„Het geweld in Nigeria heeft mij tot in het diepst van mijn ziel geraakt. Ik bezocht daar in augustus een vluchtelingenkamp dat voornamelijk bestond uit vrouwen en kinderen. Hun mannen en vaders waren vermoord door radicale Fulaniherders. Het kamp was omgeven door een prachtig glooiend, heuvelachtig land. Talloze gewassen stonden in bloei. „Wie gaat deze oogst binnenhalen”, vroeg ik mijn chauffeur. Hij keek me aan met zijn donkere ogen en zei: „Niemand.” Dat kwam bij mij binnen. Dit is vervolging dus. Het leven staat stil.
In een centrum waar Open Doors traumazorg verleent aan slachtoffers van geweld ontmoette ik een vrouw van wie haar man was vermoord. Zij had allerlei wreedheden meegemaakt en was verkracht. Door haar trauma kon ze niet meer praten en bewegen. In dat centrum gaf God haar genezing. Ze zong en danste weer. Tot die hoogte wil God brengen. Dwars door vervolging heen.”
