Amerikaans-Britse luchtaanval op Jemen verdiept het conflict in het Midden-Oosten
De gevolgen van de Amerikaans-Britse vergeldingsaanvallen op de Houthirebellen in Jemen kunnen groot zijn. Nederland steunt de militaire operatie.
Het kruitvat rond Jemen is geëxplodeerd. De VS en het VK bombardeerden in de nacht van donderdag op vrijdag raketinstallaties en dronelanceerlocaties van de Houthi’s in Jemen. Bij de Amerikaans-Britse aanvallen op de aan Iran gelieerde rebellengroep kwamen jachtvliegtuigen en marineschepen in actie. De Amerikaanse president Joe Biden sprak van een succesvolle „defensieve operatie”.
De militaire operatie volgde op een woensdag aangenomen VN-resolutie, waarin werd geëist dat de Jemenitische rebellen hun „brutale” acties staken. De Jeminitische rebellen zeggen met hun acties Hamas te steunen.
De aanvallen van de VS en het VK –met steun van Australië, Bahrein, Canada en Nederland– komen niet onverwacht. De Houthi’s, die een groot deel van Jemen controleren, ontwrichten al wekenlang de scheepvaart op de Rode Zee met raket- en droneaanvallen. Grote rederijen mijden het conflictgebied en varen om via Zuid-Afrika. De Rode Zee vormt een belangrijke schakel in het internationale scheepvaartverkeer. Zo’n 15 procent van de wereldhandel vindt plaats via de Rode Zee en het Suezkanaal. De olieprijs steeg na de aanvallen.
De VS reageerden wekenlang terughoudend op de agressie van de Houthi’s. Washington probeert koste wat het kost escalatie van de explosieve situatie in het Midden-Oosten te voorkomen. Israël dreigde eerder, na aanvallen vanuit Jemen op Zuid-Israël, doelen van de Houthi’s uit te schakelen.
Het Amerikaans-Britse optreden was uiteindelijk onvermijdelijk. De militaire afschrikking van de VS in het Midden-Oosten staat op het spel. Amerikaanse doelen in Syrië en Irak liggen al maandenlang onder vuur van pro-Iraanse strijdgroepen.
De reacties op de Amerikaans-Britse militaire operaties zijn redelijk voorspelbaar. De Houthi’s zweren wraak, Iran veroordeelt de aanvallen krachtig, Saudi-Arabië toont zich verontrust en Rusland roept een spoedzitting van de VN-Veiligheidsraad bijeen.
De gevolgen van de vergeldingsaanvallen kunnen groot zijn. De Houthi’s laten zich naar verwachting niet afschrikken door de Amerikaans-Britse militaire aanvallen. „De respons op de bombardementen van de VS en het VK zal de grootste operatie van de Houthi’s worden”, beloofde Houthileider Adbul-Malik al-Houthi vrijdag al.
Het aantal aanvallen vanuit Jemen, maar ook van andere pro-Iraanse milities in de regio op Amerikaanse doelen neemt daarom waarschijnlijk alleen maar toe. Iran probeert via de Houthi’s het conflict in het Midden-Oosten al langer te verbreden.
De VS raken hiermee tegen wil en dank steeds nauwer betrokken bij het wespennest in het Midden-Oosten. De Amerikaanse president wil zich juist uit de regio terugtrekken om zijn blik op China te richten.
Nederlandse steun
Den Haag steunt de actie van de Amerikanen en Britten. Nederland hecht als zeevarend land „enorm” aan het recht op vrije doorvaart, zegt demissionair premier Mark Rutte. „De Houthi’s zijn vaak genoeg gewaarschuwd.” Nederland levert twee stafofficieren aan de internationale coalitie tegen de Houthi’s. Het fregat Zr.Ms. Tromp, dat binnenkort naar het Verre Oosten vertrekt, kan een rol krijgen in de Rode Zee. Een besluit daarover is echter nog niet genomen. Het fregat kan via de Rode Zee en via Zuid-Afrika richting China varen.
