Als VVD, NSC en BBB met de PVV in zee gaan, moeten ze vooraf minimaal de garantie bieden dat de belangrijkste spelers in de rechtsstaat autonoom kunnen opereren.
Dat zei oud-CDA-justitieminister Ferd Grapperhaus zaterdag in Trouw. Een dergelijke garantie moet volgens hem ook worden vastgelegd „in een stevig document”.
Tot de spelers waarover hij het heeft, rekent Grapperhaus onder meer de Rekenkamer, de Ombudsman, en de Raad van State. Hij vindt verder dat de vier moeten beloven dat er voldoende geld is voor die onafhankelijke instituten, „en zeker dat er meer geld wordt vrijgemaakt voor de rechtspraak”.
Voldoende middelen vrijmaken voor de rechtspraak is volgens Grapperhaus veel belangrijker dan de oprichting van een speciale Kamercommissie die wetten toetst aan de Grondwet of de komst van een constitutioneel hof. Wetten die in de maak zijn toetsen aan de Grondwet is volgens hem nu al een regulier onderdeel van het werk van Kamerleden. Hij vreest dat een open politiek debat daarover zal stagneren als die toetsing bij rechters wordt neergelegd.
Het zit Grapperhaus nog altijd dwars dat Wilders Nederland „corrupt” noemde, nadat het gerechtshof hem in 2022 in hoger beroep veroordeelde voor zijn uitspraken over Marokkanen in de ‘minder-minder-zaak’. „Hoe kun je regeringsverantwoordelijkheid nemen als je de scheiding der machten zoals we die in Nederland kennen, niet respecteert?”, vraagt hij zich af.
Als het document waar hij op aandringt er ook daadwerkelijk komt, ziet Grapperhaus een coalitie met daarin ook de PVV uiteindelijk wel met vertrouwen tegemoet. „Dan denk ik dat de rechtsstaat geborgd wordt”, zegt hij.