„Tegen het eind van de maand heb ik moeite om voldoende eten op tafel te zetten”, vertelde iemand in de schuldsanering enkele weken geleden aan Joop Slomp, PvdA-wethouder in Coevorden. De ontboezeming zit de politicus dwars.
„Ik hoor dat kinderen met een lege maag naar school komen”, vertelt wethouder Slomp, verantwoordelijk voor armoedebeleid. „Zo’n samenleving wil ik niet. Gezinnen zouden zich geen zorgen moeten maken over basale zaken als voldoende eten, een goede zorgverzekering en een dak boven je hoofd. Maar helaas is de praktijk anders.”
Bestaanszekerheid is lang niet voor alle 35.000 inwoners van Coevorden een vanzelfsprekende zaak. Honderden gezinnen in de gemeente in het zuiden van Drenthe leven krap bij kas. In 2022 ontvingen 26,9 op de 1000 inwoners van Coevorden een uitkering, blijkt uit cijfers van het CBS. Ter vergelijking: in het westelijker gelegen Staphorst staat de teller op 10,4 op de 1000.
Dat nogal wat burgers in onder meer Drenthe krap bij kas zitten, is historisch verklaarbaar, schetst wethouder Slomp. „Deze regio is veenkoloniaal gebied, waar vroeger turf werd gewonnen. Met de komst van andere energiebronnen ging de turfwinning na de Eerste Wereldoorlog in korte tijd ter ziele. Veel arbeiders waren slecht opgeleid, kwamen in de problemen en raakten werkloos. Die werkloosheid ging voort van generatie op generatie.”
Nogal wat burgers hebben amper fiducie in politiek Den Haag, merkt Slomp, zelf opgegroeid in een boerengezin. „In onze regio heerst vaak niet veel vertrouwen in de instituties. Dan druk ik me diplomatiek uit. In een wijk als Tuindorp in Coevorden woont afgehaakt Nederland. Bij landelijke verkiezingen is de opkomst daar slechts zo’n 25 procent. In nogal wat gezinnen stapelen de problemen zich op. Denk aan werkloosheid, opgebouwde schulden, gebrek aan diploma’s. Inwoners overlijden in Tuindorp naar verhouding eerder, nogal eens door veelvuldig gebruik van tabak, alcohol en drugs. Er wonen daar ook mensen met een migratieachtergrond, maar dan gaat het niet om tientallen procenten.”
Voor minderbedeelden –burgers met een inkomen tot 110 procent van het sociaal minimum– heeft Coevorden diverse extra’s in petto, geeft Slomp aan. Ze krijgen dan een zogeheten Doe-Mee-Pas. „Onze inwoners kunnen een abonnement krijgen op een sportvereniging, kinderen kunnen gratis op zwemles.” Ook geeft de Drentse gemeente op zo’n vijftien uitgiftepunten gratis hygiëneproducten, zoals maandverband, aan minima.
Burgers die ondersteuning van de gemeentelijke overheid willen, kunnen in een bureaucratisch doolhof belanden, beseft de PvdA-wethouder. „Niet iedereen is digitaal vaardig. We proberen mensen wegwijs te maken tijdens bijvoorbeeld inloopspreekuren. Minima kunnen, ook via vakbonden, hulp krijgen bij het invullen van allerlei formulieren.”
Lastig
Het verschaffen van extra’s aan minderbedeelden is „best lastige materie”, stelt de wethouder, die eerder jarenlang actief was als raadslid. Burgers te veel pamperen is problematisch, erkent Slomp. „Je wilt mensen stimuleren een stap vooruit te zetten. Werk met een fatsoenlijk inkomen heeft de voorkeur boven een uitkering. Als gemeente kunnen we een gebrek aan inkomen niet volledig compenseren. Mensen moeten hun verantwoordelijkheid nemen. Ik denk aan een gezin dat slachtoffer was van de toeslagenaffaire. Die mensen zijn financieel geholpen. Maar ze toonden ook zelf inzet. In korte tijd wisten ze een baan met voldoende inkomen te krijgen. Nu leidt het gezin met twee kinderen een leuk leven.”
Niet zelden voelen inwoners schaamte over hun armoedige bestaan, merkt de wethouder uit Coevorden, een gemeente die bestaat uit 28 kernen. „Binnen onze gemeentegrenzen bevinden zich twee kledingbanken, waar gratis kleren zijn te krijgen. Eentje in de stad Coevorden, de andere enkele tientallen kilometers verderop in het dorp Schoonoord. Mensen die in Coevorden wonen, rijden nogal eens naar de kledingbank in Schoonoord. En andersom. Zo willen ze voorkomen dat ze bij de kledingbank bekenden uit de buurt tegenkomen. Ik kan daar wel in meevoelen.”
Cynisch
Om de minderbedeelde Nederlander een steuntje in de rug te geven, zou verhoging van het minimumloon tot 16 euro per uur goed zijn, zegt Slomp. Daarmee schaart hij zich achter de wens van zijn partij GroenLinks-PvdA. „In Nederland kennen we al tientallen jaren armoede. Het heeft wel iets cynisch dat daar pas de laatste paar jaar zo veel aandacht voor is. Voorheen was een verhoging van het minimumloon tot 14 euro per uur volstrekt onbespreekbaar. Gelukkig is er nu wel politiek momentum om serieuze stappen te nemen. Ik ben manager in de zorg geweest. Daar zag ik hardwerkende meiden die met moeite een salaris verdienden net boven het bijstandsniveau. Toen dacht ik: dit kan toch niet waar zijn.”
