De tweestatenoplossing, constateerde toenmalig DENK-voorman Tunahan Kuzu in 2018 in een motie, komt in steeds groter gevaar” te verkeren. Hij vroeg de regering om draagvlak te verwerven voor meer concrete maatregelen om het behoud van die oplossing te versterken. Een halfjaar later wilde Kuzu zelfs dat het kabinet er nog een schepje bovenop deed.

In het verkiezingsprogramma van 2021 stond dat Israël de realiteit van één staat had geschapen, „waarin Palestijnen veel minder rechten hebben dan Israeli’s”, aldus DENK. Daarop volgde een klemmend pleidooi: „Wanneer Israël de tweestatenoplossing onmogelijk maakt en vernietigt, moeten Nederland en de EU het enige alternatief bevorderen: één staat met gelijke rechten voor iedereen.”

De terughoudendheid die in die laatste zin kon worden gelezen, ontbreekt in het nieuwe verkiezingsprogramma. „Israël heeft de tweestatenoplossing onmogelijk gemaakt en vernietigd”, stelt de partij. De partij doet er zelfs nog een schepje bovenop: behalve een pleidooi voor een éénstaatoplossing, stelt DENK nu ook dat die staat Palestina moet heten. De staat Israël zou daarmee dus verdwijnen, als het aan de partij ligt.

Deze week zorgde voorman Stephan van Baarle voor ophef door zijn bijdrage aan een debat af te sluiten met de leus ”From the river to the sea, Palestine will be free”. Een krappe Kamermeerderheid stemde woensdag voor een motie waarin de Kamer uitspreekt dat die zin de vernietiging van de staat Israël propageert en daarom een oproep tot geweld is.

Of de aangescherpte lijn te maken heeft met de leiderschapswissel bij DENK? Op die vraag van het Reformatorisch Dagblad volgt uit de mond van een woordvoerder van DENK geen direct antwoord. Hij stelt dat de partij in het verkiezingsprogramma van 2021 al voor een éénstaatoplossing was. In die periode heeft „de nieuwe extreemrechtse regering van Israël” volgens de zegsman „elk perspectief op twee staten de nek om gedraaid”. „Wie de waarschuwingen van VN-instituten en mensenrechtenorganisaties serieus neemt, kan niet anders concluderen dan dat Israël op dit moment door het zeer rap innemen van land de kans op een Palestijnse staat naast de Israëlische onmogelijk maakt”, stelt hij.

Terzijde, de Palestijnse buitenlandminister Riad Malki zei donderdag in Den Haag dat een tweestatenoplossing door de oorlog relevanter en realistischer is dan ooit. Volgens de minister is er „geen alternatief” en moet elke crisis worden omgezet in een kans. De positie die DENK inneemt, gaat dus een stuk verder dan die van de Palestijnse Autoriteit.

Op de vraag of DENK het bestaansrecht van Israël wel of niet erkent, volgt eveneens geen expliciet antwoord. „Externe erkenning van Israël” is volgens de woordvoerder „niet het punt”. Wel „het feit dat Israël haar eigen staatsgrenzen niet erkent, zoals de VN en mensenrechtenorganisaties aangeven. Dáár ligt het probleem dat bewust door Israël is gecreëerd.”

CU-Kamerlid Don Ceder stelde Van Baarle eerder deze week de vraag of het klopt dat hij het bestaansrecht van Israël niet erkent. De DENK-voorman zei toen over Israël dat zo’n „regime” niet geloofwaardig onderdeel kan uitmaken van een tweestatenoplossing.

Dan de keus voor Palestina als naam, en niet Israël. „Israël is een apartheidsstaat die illegaal geconfisqueerd land bezet en daar een apartheidsbewind voert”, motiveert de woordvoerder van de partij. „Het is niet democratisch de Palestijnen na de ontmanteling van de apartheid te dwingen om onder de vlag van hun beul te leven”, zo voegt hij daaraan toe. Palestina is volgens DENK een neutrale naam zonder apartheid „waarbinnen moslims, christenen en joden op basis van complete gelijkwaardigheid vrij zijn om in veiligheid en voorspoed te leven met volledig zelfbeschikkingsrecht.”