”Onbekeerd, wat doe je ermee” is de titel van het boek dat ds. Van Vlastuin 35 jaar geleden uitgaf. In nauwe samenwerking met de predikant besloten Van Lagen (38), lerares Nederlands en schrijfster, en basisschoolleerkracht Lobbezoo (36), beiden uit Kampen, het te herschrijven, omdat het „hét antwoord” gaf op de vraag: Hoe krijg je vrede met God? Omdat het oorspronkelijke boekje voor (jong)volwassenen bedoeld was en de twee moeders iets zochten voor twaalfplussers, vereenvoudigden ze het. Ook knipten ze het boek in 176 stukjes van dagboekformaat en voegden ze per ‘dag’ een Bijbeltekst, een praktisch voorbeeld en denkvraag toe.

Waarom hebben jullie niet zelf een nieuw boek geschreven?

Van Lagen: „Johanne en ik lopen op zondag altijd samen naar de kerk. Twee jaar geleden bespraken we vaak de vraag: Wat zeg je als een jongere aan je vraagt: „Hoe word ik een kind van God?” Het is de meest wezenlijke vraag, maar het bleek moeilijk om daar antwoord op te geven. Het is geen formule. Je kunt niet zeggen: Als je elke avond zegt wat je fout gedaan hebt, mag je ervanuit gaan dat het vergeven is. Je kunt niet zomaar een tekst uit de Bijbel plukken. En als je alleen benadrukt dat bekering Gods gave is en je geen ‘werkwoord’ meer durft te gebruiken, kun je fatalistisch worden.

We stelden dezelfde vraag aan collega’s, gemeenteleden, familieleden. Vaak merkten we dezelfde verlegenheid. Je kunt je kind niet wegsturen met: Je moet bidden. Of: Je moet geloven. Want hoe doe je dat dan? Na een jaar dachten we: er is hierover veel vaagheid, en een boekje met hét antwoord is er niet; laten we dat zelf gaan schrijven. Maar we zijn geen theoloog en er zijn veel verschillende meningen in onze gezindte. Hoe activistisch mag je je kind eigenlijk benaderen? Zonder theologische ruggensteun durfden we het boekje niet te schrijven.

Toen zag ik in mijn boekenkast het boekje van ds. Van Vlastuin staan. Ik las het en dacht: dit gaat precies over die worsteling. We vroegen ds. Van Vlastuin om het te actualiseren en voor jongeren te herschrijven. Hij vroeg ons dit te doen en las kritisch mee op de theologische inhoud.”

En, hebben jullie pubers ook meegedacht?

„We hebben allebei kinderen van die leeftijd en aan hen stukjes voorgelezen om te kijken hoe ze erop reageerden. Ik vraag ook weleens aan mijn leerlingen op de Pieter Zandt: Hoe krijg je vrede met God? Soms zeggen ze dan, voorzichtig: „Door te bidden?”. Bidden is zeker een van de wegen waardoor God Zich wegschenkt, maar er is meer te zeggen. We zien Van Vlastuins boek als een geschenk na onze zoektocht. Nu ligt er een boekje dat ik kan geven aan mijn kind van 12.”

Dat boek is 188 pagina’s dik. Nog steeds geen antwoord in twee zinnen op de vraag: Hoe krijg je vrede met God?

„Klopt. Ik zou zelf nu antwoorden op die vraag met deze metafoor: stel, je bent arm en hebt geen brood om te eten. Verderop woont een rijke man, die niets liever doet dan zijn geld weggeven. Wat moet je doen als je die arme bent? Naar die rijke man toe gaan. Zó mag je naar God toegaan, met je zonden en vuiligheid. Dat wil God graag. Natuurlijk, ik ben ook reformatorisch en ik ken de tegenargumenten: vanuit jezelf ga je toch niet lopen en heb je geen behoefte? Bekering is inderdaad een gave van God, gelukkig wel, en zonder de Heilige Geest heeft geen énkele activiteit van ons zin. En tóch is dit het antwoord. Als je niet wilt gaan, is dat eigen schuld. Ik wil voorzichtig zijn, om niet remonstrants over te komen. Maar dit is hoe het volgens mij Bijbels zit.

Bovendien: de vraag ”Hoe krijg je vrede met God?” is eigenlijk het derde hoofdstuk uit het boekje. Hoofdstuk 1 begint met: Wie zijn wij? Godhaters van nature. Je bent slecht en het wordt nooit wat met je. Dan komt hoofdstuk 2: God is gewillig. Ik heb God nog nooit zó goed afgeschilderd gezien als hier. En dan komt hoofdstuk 3: hoe komen die twee nu bij elkaar?

Als je alleen hoofdstuk 3 leest, wordt het een formule: als je maar bidt en vlucht, komt het goed. Maar dat gaat pas als je beseft wie je bent. Onze bede is dat een onbekeerde jongere in hoofdstuk 1 begint, en ontdekt dat hij of zij helemaal niet neutraal is, maar feitelijk God haat. Dat drijft uit naar hoofdstuk 2 en 3. De hoofdstukken kunnen niet zonder elkaar.”

Jullie schrijven dat veel mensen te druk zijn om zich zorgen te maken over de eeuwigheid en over vrede met God. Waarop baseren jullie dat?

„Dat is niet wetenschappelijk onderzocht. Het is gebaseerd op wat we zien, ook in ons eigen gezin en ons eigen hart. „Veel mensen” is inclusief wijzelf. Het leven is vluchtig, de weken vliegen om. Soms heb ik het gevoel dat we in een soort massapsychose leven: ik moet nog brood halen en hapjes voor de verjaardag. Terwijl de vraag naar vrede met God in de luwte van het leven om aandacht schreeuwt, bij een begrafenis even omhoog komt en weer wegebt. Voor mezelf sprekend word ik bedolven onder het leven.”

Jullie schrijven voor jongelui die worden opgeslokt door de drukte van het dagelijkse leven. Zullen zij naar dit boekje grijpen?

„Niemand zal ontkennen dat de vraag naar vrede met God belangrijk is. Iedereen zal willen dat ook twaalfplussers op die vraag antwoord krijgen. Ik denk niet dat het een te grote moeite is om het boekje te kopen en aan je kind te geven. Ik hoor al dat gezinnen het lezen en de vragen bespreken.”