In deze krant verschenen artikelen over ds. Gerrit Hendrik Kersten, die 75 jaar geleden overleed en veel betekende voor de Gereformeerde Gemeenten (in Nederland).

Kersten had onmiskenbaar leiderschapskwaliteiten. Hij was nog geen 25 toen hij het voortouw nam bij een kerkfusie. Hij richtte een landelijk kerkblad op, zette zich in voor een gedegen theologische opleiding en nam initiatief tot een politieke partij. Veel minder of geen aandacht wordt besteed aan de laatste jaren van zijn leven, waarin zijn falend leiderschap dramatische gevolgen had voor het kerkgenootschap dat hem lief was.

<InlineImage imgUrl=“https://images.rd.nl/fill/w:2500/h:2500/plain/https%3A%2F%2Ferdee-prod-bucket-s3-001.ams3.cdn.digitaloceanspaces.com%2F19714868_f8b6691910.JPG” caption=“„De man van de nacht van Kersten wilde geen paus zijn over het erfdeel des Heeren. We hoeven niet te twijfelen aan zijn intenties. Kersten zocht zijn hele leven het goede voor de Gereformeerde Gemeenten. Juist daarom verdient hij een respectvolle, volwassen benadering.” beeld RD" alt=“19714868.JPG” />

Dominee Kersten geloofde in doctor Cornelis Steenblok. De feiten op een rijtje. In de week van 21 februari 1943 vraagt Steenblok, tot dan predikant binnen de Gereformeerde Kerken in Nederland, te mogen dienen in de Gereformeerde Gemeenten. Enkele dagen daarna, op 26 februari, laat de inderhaast samengeroepen classis Tholen hem toe. A.F. Honkoop zegt daar later over: „Men zou hem zeker niet toegelaten hebben, als Kersten niet op die vergadering aanwezig was geweest. Uiteindelijk zwichtte de classis voor het overwicht van Kersten.” Binnen een halfjaar is Steenblok op voordracht van Kersten hulpdocent aan de Theologische school en in 1945, twee jaar na zijn toelating, opvolger van Kersten: docent en hoofdredacteur van De Saambinder.

Feit is ook dat Kersten in die tijd genoeg signalen krijgt dat Steenblok iemand is die tegenstellingen oproept en versterkt. Op 1 februari 1935 ontvangt Steenblok bijzonder emeritaat omdat er over leerstellige en praktische zaken moeilijkheden zijn ontstaan in de gereformeerde kerk te Lopik. Op de vergadering van de classis Tholen zijn er twijfels vanwege het karakter van Steenblok. Op 6 april 1944 gaat Steenblok publiek een harde confrontatie aan met ds. J. Fraanje. Al in 1944, het jaar na zijn overstap, is het strijdpunt dat hij de gemeenten had ingedragen het onderwerp van een speciaal hiervoor samengeroepen predikantenconferentie en tijdens de zittingen van de synode van 1945 vormen de opvattingen van Steenblok de hoofdschotel. Kersten blijft Steenblok steunen. Menselijkerwijs gesproken heeft dit geleid tot verwarring en verscheuring. Zoals C.S.L. Janse in het RD van 14 september 2023 suggereert: „Je zou de stelling kunnen verdedigen dat als dr. Steenblok nooit bij de GG was gekomen, de boel bij elkaar zou zijn gebleven.”

Is het nuttig om dit te schrijven? Ik denk het wel. Ten eerste omdat van een kerk verwacht mag worden dat ze haar eigen geschiedenis eerlijk onder ogen ziet. Ten tweede om te voorkomen dat mensen het vertrouwen of de eer krijgen die alleen God toekomt. En ten derde omdat deze feiten een waarschuwing bevatten: ook dominees van nu kunnen hun eigen project hebben en vergeten dat de gemeente van Jezus Christus is.

Het is ook een oefening in mildheid. Mensen maken fouten. De man van de nacht van Kersten wilde geen paus zijn over het erfdeel des Heeren. We hoeven niet te twijfelen aan zijn intenties. Kersten zocht zijn hele leven het goede voor de Gereformeerde Gemeenten. Juist daarom verdient hij een respectvolle, volwassen benadering.

De auteur is mediator, coach en ondernemer.