Hoge Veluwe zet muildieren in als bodyguards tegen wolven
„Zeg tegen de boeren in Nederland dat ze een ezel kopen als er wolven in de buurt zijn.” Dat advies geeft Herman den Hollander uit het Canadese Dundas. Terecht?
Zijn achternaam geeft aan dat Den Hollander Nederlandse roots heeft, maar hij is 55 jaar geleden toch echt in Canada geboren. De adjunct-directeur en van de Rehoboth Christian School in Copetown (Ontario) las in het Reformatorisch Dagblad over wolven die schapen doden in de omgeving van Elspeet en Uddel.
Ook in de buurt van Dundas, een stad zo’n 60 kilometer ten zuidwesten van de hoofdstad Toronto, lopen volgens Den Hollander een paar wolven rond. Groter in aantal zijn de coyotes of prairiewolven. De coyote is eigenlijk het kleinere broertje van de wolf. „Hoewel ze kleiner zijn, durven ze ook grote prooien te pakken, zoals herten” aldus Den Hollander.
De Canadees sprak een gepensioneerde politieagent met een hobbyboerderij net buiten Dundas. „Deze boer heeft kippen, schapen, geiten en paarden. Maar dus ook een ezel. Die houdt hij om de overige dieren tegen wolven en coyotes te beschermen. Ezels beschermen de kudde waarin ze zich bevinden. Ze kunnen gevaarlijk trappen met hun poten en daardoor zijn wilde dieren bang voor hen.”
Den Hollander legt de link met het tiende gebod waarin ook het begeren van „uws naasten ezel” wordt verboden. De Canadees vermoedt dat de ezel niet voor niets wordt genoemd. „In de woestijn waren veel wilde dieren. Ik denk dat ezels onmisbaar waren, ook omdat ze de kudden van de Israëlische boeren beschermden.”
Offer
Voorzitter Joop Meijer van Stichting Ezelwelzijn uit het Drentse Zwinderen is heel resoluut: „Ik offer mijn ezels daar niet aan op.” Meijer weet dat ezels een hekel hebben aan honden en wolven. „Ze zullen zeker van zich aftrappen als er een wolf aanvalt. Een enkel roofdier houden ze misschien nog wel op afstand, maar tegen een hele roedel wolven kan ook een ezel zich niet verweren.”
Bij Het Nationale Park De Hoge Veluwe lopen sinds kort twee muildieren bij de moeflons. Een muildier is een kruising tussen een paardenmerrie en een ezelhengst. Hoofd Bedrijfsvoering Jakob Leidekker vertelt dat sinds de komst van de wolf in zijn park de kudde wilde schapen gedecimeerd is van 330 naar 30 dieren. „We hebben toen een perceel van 80 hectare afgezet met een wolfwerend raster en daar de overige dertig moeflons in geplaatst. Door geboorte lopen er nu weer meer dan veertig rond.”
Hoewel het raster aan alle normen voldoet, vertrouwt Leidekker er niet op. „We horen toch geluiden dat wolven er doorheen kunnen komen. Daarom zetten we muildieren bij de moeflons omdat die wolven afschrikken. We hopen dat de combinatie van een raster met stroomdraden en twee muildieren voldoende is.”
Volgens Leidekker beschermen ezelachtigen alleen binnen een hekwerk gehouden dieren. „Onze boswachters hebben twee keer met eigen ogen gezien hoe dat gaat. Een wolf naderde het terrein waar de moeflons lopen. Met de oren naar voren en de borst vooruit liep een muildier naar het roofdier toe. De wolf hield het gauw voor gezien.”
Muildieren zijn volgens Leidekker beter in het beschermen van schapen dan ezels omdat ze groter en sterker zijn. „Ze kunnen niet alleen keihard achteruit trappen, maar hebben ook meer bijtkracht. Als een muildier een wolf in zijn ruggengraat te pakken krijgt, is het roofdier zijn leven niet zeker.”
Bescherming
Het opnemen van ezels en lama’s of alpaca’s in een schaapskudde kan inderdaad dienen als bescherming voor vee, zegt Christian Jansen van BIJ12, het bureau dat voor de provincies onder andere de wolvenschade regelt. „Ezels, lama’s en alpaca’s reageren agressief op gevaar en maken daarbij veel lawaai wat de wolf af kan schrikken. Er is echter nog weinig informatie beschikbaar over de effectiviteit van de inzet van deze dieren.”
De Zoogdiervereniging heeft eerder geadviseerd geen ezels als bodyguards te kiezen, maar speciale wolfwerende honden. Bij de schaapskudde op de Elspeter Heide lopen twee honden van het Spaanse ras Mastin Espagnol de Trabajo. Volgens de schaapherders is de zware blaf van deze kuddebeschermingshonden meestal al genoeg om wolven op afstand te houden. Nadeel is dat de inzet van de dieren arbeidsintensief en duur is. Zo hebben de honden –zeker in het begin– veel begeleiding nodig.
