Prof. Kinneging: Tijd voor actie door predikanten
Predikanten verheffen in de maatschappij te weinig hun stem, meent prof. dr. A.A.M. Kinneging. „Zij zijn de eerst verantwoordelijken om leiding te geven, het christelijke gedachtegoed te duiden en vragen te doordenken over de streep waar christenen niet overheen kunnen.”
De hoogleraar rechtsfilosofie aan de Universiteit Leiden sprak zaterdag tijdens het congres ”Gezag en orde in de Nadere Reformatie”. De goed bezochte bijeenkomst in de Grote Kerk te Linschoten was georganiseerd door de Stichting Studie Nadere Reformatie (SSNR). Prof. Kinnegings oproep aan de predikanten om hun stem te verheffen in het maatschappelijk debat vond plaats tijdens de discussie aan het einde van de bijeenkomst.
In zijn daaraan voorafgaande toespraak zei de hoogleraar dat „het erop lijkt dat het samenleven van seculieren en christenen in de maatschappij in de toekomst problematisch gaat worden omdat mensen het hartgrondig met elkaar oneens zijn.”
Intoleranter
Kinneging stelde dat de seculieren steeds intoleranter worden ten opzichte van christenen en hij vroeg zich af „of we terechtkomen in een nieuwe periode die lijkt op de eerste periode van het christendom? Conservatieve christenen worden genoemd als vijanden van de rechtsstaat. Het is tijd voor christenen om zich zorgen te maken over school, kerk en gezin.”
De filosoof betoogde vervolgens dat deze ontwikkeling te maken heeft met het wegvallen van het gezag in de afgelopen jaren. Dat is vooral gebeurd door de huidige nadruk op de waarden ”vrijheid” en ”gelijkheid” uit de Franse Revolutie. „Gezag heeft te maken met vertrouwen. Bij vrijheid van denken hoort geen gezag. Gelijkheid ondermijnt gezag. Dat laatste gaat uit van hiërarchie. De mens van nu is niet in staat om gezag te accepteren. Gezag is in onze samenleving onmogelijk.”
Wat overblijft, is het overtuigen van anderen of het grijpen naar macht. Het overtuigen wordt in deze geïndividualiseerde samenleving steeds moeilijker, aldus prof. Kinneging. „Discussies eindigen steeds vaker in een patstelling. Het einde is het machtswoord, de stemming. Wat heerst in de democratie is de macht. Dat is precies wat we niet willen.”
Zachte tiran
Dr. B.J. Spruyt, docent kerkgeschiedenis aan het Hersteld Hervormd Seminarie, had het over de „zachte drang tot meedoen” van de overheid. Hij zei dat het principe van gelijkheid geleid heeft tot individualisme en dat iedereen wil stijgen op de maatschappelijke ladder. „Er blijft geen tijd meer over om elkaar te helpen. Dat wordt overgelaten aan de overheid. Die wordt een zachte tiran die voorschrijft hoe we moeten denken. Dat gebeurt niet met geweld, maar via een zacht despotisme. Mensen raken hun baan kwijt, organisaties ontvangen geen subsidie meer en er komen verboden.”
Spruyt noemde als voorbeelden het vak burgerschapsvorming in het onderwijs en het initiatiefvoorstel van D66, VVD, PvdA, GroenLinks, SP en PvdD dat homogenezingstherapieën wil verbieden, een wetsvoorstel waarover de Raad van State begin dit jaar een zeer kritisch advies uitbracht. Vervolgens vroeg hij zich af: „Waar is het einde van de gehoorzaamheid aan de staat als een zachte despoot ons dwingt afstand te doen van wat ons heilig en dierbaar is?”
Catechisatielessen
Dagvoorzitter en SGP-Kamerlid R. Bisschop voegde er een ander onderwerp aan toe: „Vanuit de Kamer bestond druk op het kabinet om het informele onderwijs te controleren. De Bond van Zondagsscholen en andere bonden werden uitgenodigd voor een kennismakingsgesprek hierover. Ik heb gezegd: „Het is goed om kennis te maken, maar laat je nooit, nooit, nooit verleiden tot overheidsinvloed op catechisatielessen en dergelijke. Gelukkig is het voorstel nu geparkeerd.”
Tijdens de discussie noemde dr. Spruyt het parlementaire verweer bijzonder belangrijk. Hij zei te hopen dat de partijen BBB en Nieuw Sociaal Contract zich als bondgenoten van de christelijke partijen zullen opstellen om steun te bieden op essentiële punten. „Als dat niet gebeurt, is het te hopen dat de kerk spreekt. Mogelijk moeten we dan gaan nadenken of de gekozen tactiek van lobbyen achter de schermen voldoende is. Het is zaak om duidelijk te maken waar de grenzen liggen en daar een streep in het zand te zetten.”
Weerbaarheid
De docent vindt het ook nodig om de weerbaarheid in eigen kring te vergroten. „De druk wordt steeds verder opgevoerd, terwijl christenen steeds meer meebuigen.” Dr. Bisschop stelde dat het calvinistische idee van een recht op verzet in deze tijd actueel is geworden.