Groene Kerken en Micha Nederland –een christelijk netwerk dat zich inzet voor gerechtigheid– houden zaterdagochtend een klimaatviering. Die dag is er ook een klimaatprotest bij en op de A12. De klimaatviering vindt plaats in de Christus Triumfatorkerk in de hofstad. Een van de sprekers is Jeroen Sytsma. Hij is predikant van de Nederlandse gereformeerde kerk in Zwolle en spreker voor de christelijke natuurbeweging A Rocha.

Waarom een klimaatviering? De aanleiding is toch geen viering waard?

„We hebben bewust niet voor de naam kerkdienst gekozen. Niet alleen omdat een kerkdienst wordt belegd door een kerkenraad. Maar ook omdat die term te pretentieus is. Wij doen dit niet namens heel christelijk Nederland.

De term viering heeft inderdaad een dubbele laag. Het heeft de neutrale betekenis van christelijke samenkomst. Maar verder valt er ogenschijnlijk weinig te vieren rond het klimaat. Toch wil ik aan het begin van de bijeenkomst een soort viering op de schepping doen. Zodat we met elkaar even kunnen proeven hoe ontzagwekkend mooi en knap de schepping in elkaar zit. Maar natuurlijk gaan we daarna ook somberen, schuld belijden en tillen aan het leed dat de schepping ondergaat.”

Hoe ziet de viering eruit?

„Met de normale ingrediënten van een kerkdienst, zonder veel toeters en bellen. Want waarom willen we deze klimaatviering? Omdat we als christenen willen doen waar we goed in zijn. Als we aan een heel groot probleem tillen, schuilen we bij God. Dat doen we samen. We openen de Bijbel, zingen een lied en bidden. Dat zijn de klassieke ingrediënten die christenen de eeuwen door, in talloze crises, geholpen hebben om het samen vol te houden.”

Waarom voelt u zich betrokken op het thema klimaatverandering?

„Allereerst omdat ik christen ben. Als ik de Bijbel open, lees ik het scheppingsverhaal. Al in Genesis 1:6 wordt de dampkring, ons klimaat, geschapen. Als christen houd ik van God en van Zijn schepping. Ik heb er verdriet van als die schepping kapot gaat.

Verder ben ik al heel lang fanatiek vogelaar en ik heb me tijdens mijn studie in Wageningen verdiept in de plantenwereld. Daarnaast heb ik me als predikant gaandeweg ontwikkeld tot een soort groene dominee, dat is inmiddels mijn bijnaam.”

Welke rol zouden westerse christenen moeten pakken als het gaat om klimaatproblematiek?

„De rol die wij allemaal hebben, is leven als schepsel. Dat betekent God aanbidden, goed voor jezelf zorgen en niet meer van de schepping gebruiken dan God erin heeft gelegd. Westerse christenen gebruiken vier keer meer van de aarde dan de aarde biedt. Als ik bij jou op bezoek kom en telkens neem ik vier keer meer boeken mee dan ik gebracht heb, mag jij raden wat er met je boekenkast gebeurt. Dat is wat wij met de aarde doen.”

Pakken christenen die rol al voldoende?

„Nee! Maar dat zeg ik ook over mezelf. Ik ben al heel lang bewust bezig om mijn ecologische voetafdruk naar beneden te krijgen. Dat is in onze westerse cultuur verschrikkelijk moeilijk. Zelfs mensen die ongelooflijk bewust en precies leven, kunnen zich niet ontworstelen aan de levensstijl waar onze cultuur ons bijna toe dwingt.

Onder christenen zie ik wel een groeiend bewustzijn: mijn levensstijl heeft invloed op Gods schepping. Ik zie ook een verlangen om dingen beter te doen. Maar voor een radicale verandering moet nog ontzettend veel gebeuren. We missen daarin ook een overheid die ons op een inspirerende manier voorgaat en steunt.

Veel Nederlanders proberen hun gedrag iets aan te passen: korter douchen en wat vaker fietsen in plaats van autorijden. Wat de schepping echter nodig heeft, is dat mensen gewoon geen auto meer hebben, maar die delen. Dat vergt een enorme omslag in ons denkpatroon. Die verandering kost veel tijd, maar ik geloof dat we naar een omslagpunt groeien. Klimaatverandering dwingt ons er toe.”

De viering valt samen met een verboden demonstratie op de A12. Op de website van Groene Kerken staat: „Vanuit eenzelfde liefde voor God en Zijn schepping wordt deze viering georganiseerd.” Is dat inderdaad zo?

„Op de A12 zullen veel mensen staan die geen liefde tot God hebben omdat ze niet geloven. Maar ik denk wel dat we de bezorgdheid en passie voor de wereld en haar toekomst delen. De visie dat het mooier en beter kan. Een pleidooi voor de schepping is altijd een pleidooi voor een mooiere wereld. Niet voor een armere wereld waarop we op een houtje moeten bijten.”

Gaat u zelf nog naar de A12 of naar de legale steundemonstratie op de Laan van Reagan en Gorbatsjov?

„Ik ga sowieso niet mee op de A12, dat is voor mensen van Extinction Rebellion. Om praktische redenen is dat niets voor mij. Maar na enige twijfel, ben ik wel van plan om na de viering naar de steundemonstratie te gaan. Toen ik afgelopen woensdag hoorde dat de Nederlandse regering nog veel meer miljarden uitgeeft aan de ondersteuning van fossiel energiegebruik dan toe nu toe gedacht, was voor mij de knop wel om. Dat er iets moet gebeuren, staat voor mij als een paal boven water.”