Van een recessie is sprake als twee opeenvolgende kwartalen economische krimp laten zien. De daling komt vooral doordat Nederland minder spullen verkocht aan het buitenland en huishoudens minder geld uitgaven, meldt het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS).

In het eerste kwartaal van dit jaar daalde het bruto binnenlands product (bbp) al met 0,4 procent. Dat de krimp doorzette in de maanden april, mei en juni valt op in vergelijking met omliggende landen. Zo tekenden de economieën in België en Frankrijk nog plussen op. In Duitsland was sprake van stagnatie, waarbij het bbp niet steeg of daalde.

Volgens het CBS remde het verschil tussen de import en export de economie het meest af. De uitvoer naar het buitenland daalde, terwijl Nederland meer goederen importeerde. Dat droeg het meeste bij aan de economische krimp in het tweede kwartaal.

Maar ook consumenten zijn voorzichtiger nu ze door stevige prijsstijgingen voor boodschappen en energie beter op hun uitgaven moeten letten. Huishoudens kochten 1,6 procent minder dan in het eerste kwartaal. Dat was onder andere te merken in de horeca, een van de bedrijfstakken die volgens het CBS het meeste bijdroeg aan de economische krimp. Dat was ook het geval voor de handel, vervoer en opslag. Daar staat tegenover dat de prestaties van energiebedrijven, dankzij de hoge prijzen, positief bijdroegen aan de economie.

Werkloosheid

Bedrijven investeerden wel meer dan een kwartaal eerder. Dat geld ging vooral naar vervoersmiddelen en machines, maar de investeringen in woningen daalden nu de bouw het door hogere rentes moeilijk heeft. De overheid gaf 0,7 procent meer uit.

Of de recessie ook echt een economische crisis teweeg zal brengen, is nog maar de vraag. De arbeidsmarkt is bijvoorbeeld nog erg krap, waardoor er voorlopig nog geen signalen zijn dat de werkloosheid hard zal stijgen en mensen veel van hun inkomen verliezen, zei Rabobank-econoom Hugo Erken eerder deze week.

Demissionair minister Micky Adriaansens (Economische Zaken en Klimaat) zegt in een reactie op de CBS-cijfers dat nu de juiste afwegingen en besluiten nodig zijn in aanloop naar Prinsjesdag. Ze zegt zich wel te realiseren dat het kabinet demissionair is en niet zomaar nieuwe plannen kan maken.

„En tegelijkertijd moeten we als kabinet zorgen voor voldoende koopkracht voor consumenten en een stabiel ondernemersklimaat”, stelt de minister. „Stabiliteit en voorspelbaarheid zijn nu nodig, dus we moeten oppassen met het verstoren van de economie en ook met lastenverzwaringen.”

Fundamenten

Daar komt bij dat de Nederlandse economie volgens Adriaansens in een bijzondere situatie verkeert. „De fundamenten zijn goed. De werkloosheid is en blijft laag, de investeringen groeien dit jaar door en onze economie is na de coronacrisis opvallend sterk gegroeid ten opzichte van bijvoorbeeld België, Duitsland, Frankrijk en Groot-Brittannië en het EU-gemiddelde”, stelt Adriaansens.

De minister begrijpt dat mensen zich zorgen maken over hoge prijzen. De „structurele oorzaken” daarvan wil ze daarom aanpakken.