Tijdens de jaarlijkse wintersportvakantie van de koninklijke familie in het Oostenrijkse dorp Lech wordt Friso op 17 februari 2012 onder een lawine bedolven. Samen met zijn vriend Florian Moosbrugger, zoon van de manager van de Gasthof Post waar de koninklijke familie verblijft, is de tweede zoon van koningin Beatrix gaan skiën. Rond het dorp geldt op dat ogenblik een lawinewaarschuwing van het vierde niveau, het op een na hoogste. Daags tevoren zijn diverse wintersporters gered die onder lawines bedolven zijn geraakt.

Friso en Florian, die al sinds hun kinderjaren bevriend zijn, zijn bezig aan een afdaling bij Litzen-Zugertobel als een sneeuwbank van 30 bij 50 meter in beweging komt. Florian weet aan het gevaar te ontkomen. Friso wordt echter door een 40 centimeter dikke sneeuwmassa bedekt en moet al snel buiten bewustzijn zijn geraakt. Na 25 lange minuten wordt de prins uitgegraven. Na langdurige reanimatie lukt het reddingswerkers Friso’s hart weer op gang te krijgen. Per helikopter wordt hij overgebracht naar de universiteitskliniek in het Oostenrijkse Innsbruck.

Hersenbeschadiging

De traditionele fotosessie in Lech gaat niet door. In plaats daarvan registreren de media dagelijks hoe prinses Mabel en koningin Beatrix met betrokken gezichten het Landeskrankenhaus binnenlopen en er weer vertrekken, vaak vergezeld door andere leden van de familie. Prinses Margriet komt over uit Nederland om haar zus bij te staan.

Grote onzekerheid is er over de vraag hoeveel schade Friso’s hersenen door het langdurige zuurstofgebrek hebben opgelopen. De artsen houden hem dagenlang bij een lage temperatuur in een kunstmatig coma. MRI-onderzoek maakt echter duidelijk dat het slachtoffer een ernstige hersenbeschadiging heeft en dat het onzeker is of hij ooit weer bij bewustzijn zal komen.

Op 1 maart wordt Friso overgebracht naar het Wellington Hospital in zijn woonplaats Londen. Op 19 november maakt de Rijksvoorlichtingsdienst bekend dat prins Friso af en toe „tekenen van zeer gering bewustzijn” vertoont.

Het volgende bericht komt onverwacht op 9 juli 2013. De prins blijkt die dag te zijn overgebracht naar Huis ten Bosch in Den Haag, waar ook zijn gezin die zomer verblijft. Zijn toestand wordt omschreven als „onveranderd” en „zorgwekkend.” De prins verkeert in een toestand van ”minimal consciousness”. Dat betekent dat een comapatiënt na lange tijd weer af en toe kan reageren op vragen of prikkels uit zijn omgeving. Op 12 augustus overlijdt de prins echter door complicaties, een dag na de 45e verjaardag van zijn vrouw.

Eenvoudig graf

Friso’s lichaam wordt niet bijgezet in de koninklijke grafkelder onder de Nieuwe Kerk in Delft. Hij krijgt een graf op de Nederlands Hervormde Begraafplaats Hoge Vuurseweg naast de Stulpkerk in Lage Vuursche, op een stukje grond dat koningin Beatrix eerder aan de kerk heeft geschonken. De rouwstoet die lopend van Kasteel Drakensteyn komt, wordt gefotografeerd, maar de begrafenis heeft plaats in besloten kring. Dat past bij de plaats in de luwte die prins Friso het liefst innam. Ds. C.A. ter Linden, de predikant bij wie hij in Den Haag catechisatie had gevolgd en die op 24 april 2004 zijn huwelijk met Mabel Wisse Smit bevestigde, leidt de rouwdienst. Op het graf komt een eenvoudige steen te staan: ”Johan Friso Bernhard Christiaan David van Oranje-Nassau Van Amsberg. 25 september 1968, 12 augustus 2013.”

Prinses Mabel is weduwe geworden. Haar dochter Luana is op dat moment acht jaar, Zaria is zeven.

Friso’s trouwdienst had destijds plaats in de Oude Kerk in Delft. Daar is op 2 november 2013 ook een herdenkingsdienst. Willem-Alexander, die sinds een half jaar koning is, noemt het evenwicht dat zijn broer in zijn leven had bereikt: „De balans tussen het gezin waar hij helemaal gek op was, zijn baan en alles wat hij professioneel en op maatschappelijk gebied al op jonge leeftijd had bereikt. Dat die prachtige tijd met zo’n dreun voor ons allen zou eindigen was onvoorstelbaar en is dat soms nog steeds.”

Kindhuwelijken

Over prinses Mabel verschijnen sindsdien berichten over bijeenkomsten die ze bijwoont –zoals elk jaar bij de uitreiking van de Prins Friso Ingenieursprijs–, over haar strijd tegen kindhuwelijken of over haar vermogen. In 2018 kocht ze een villa in Breukeleveen, op de oever van de Loosdrechtse Plassen, niet ver van haar schoonmoeder in Lage Vuursche en haar moeder –die drie dagen voor haar 56e verjaardag voor de tweede maal weduwe werd– in Hilversum.

Vorig jaar juni verleende de koning prinses Mabel het Grootkruis in de Huisorde van Oranje „voor haar vele verdiensten voor het huis”. Vrijdag wordt de prinses 55 jaar, zaterdag is ze 10 jaar weduwe. Data die onlosmakelijk aan elkaar verbonden blijven. Vijf jaar geleden zei Mabel in een interview: „Het leven kan zo voorbij zijn, dus je mag het niet verkwanselen.”