„Nederlanders beseffen niet voldoende hoe belangrijk het is goed voor hun hart te zorgen”, stelt Dave Krajenbrink, zegsman van de Hartstichting.

Waarom wil de Hartstichting dat hart-en vaatziekten worden aangemerkt als volksziekte?

Krajenbrink: „Als de overheid niets doet, stijgt het aantal patiënten dat lijdt aan een hart- en vaatziekte van 1,7 miljoen nu tot 2,6 miljoen in 2030. Dat is onacceptabel. Nu al zijn deze aandoeningen de belangrijkste reden voor ziekenhuisopname. Jaarlijks gaat er 6,8 miljard aan zorgkosten in om. Dat steeds meer mensen hart- en vaatziekten krijgen, is statistisch gezien logisch. De zorg wordt beter, mensen leven langer. Veertig jaar geleden overleed je aan een hartaanval. Nu word je gedotterd, krijg je een stent en kun je nog lang doorleven. Maar intussen blijven hart- en vaatziekten een grote impact hebben op iemands kwaliteit van leven.”

De Hartstichting roept de overheid er in het manifest toe op gezonde voeding betaalbaar en beschikbaar te maken. Hoe precies?

„De omgeving wordt steeds ongezonder. Dat moet veranderen. Als je een avondje tv kijkt, zul je merken dat er veel meer reclames voor ongezond eten voorbijkomen dan voor gezonde voeding.

Van de producten in een supermarkt is 70 procent ongezond. Denk aan pizza, snoep en frisdrank. Invoering van een btw-tarief van 0 procent voor voor groente en fruit zou goed zijn. Maar voorlopig komt het demissionaire kabinet daar helaas niet aan toe. Gemeenten zouden fastfoodketens moeten weren op plekken waar die ketens zich al veel bevinden. Engeland kent een suikertaks. Hoe zoeter de frisdrank, hoe meer accijns een fabrikant moet betalen. Zo’n regeling zou Nederland ook moeten invoeren.

Het is goed dat rookwaren steeds meer uit supermarkten worden geweerd. Maar de overheid moet via een vergunningstelsel voorkomen dat supermarkten via een eigen tabakswinkeltje alsnog rookwaar verkopen. Ook dringen we erop aan dat de verkoop van tabak in tankstations veel eerder stopt dan in 2030, zoals de overheid nu wil. Wij willen toe naar een tabaksverkoop van nul.”

Hoe realistisch is dat streven?

„We gaan ervoor, samen met het Longfonds en KWF Kankerbestrijding. Al is er nog een heel lange weg te gaan.”

U bepleit meer aandacht voor mensen met een lagere sociaaleconomische status. Zij leven korter. Waar ligt dat aan?

„Uit onderzoek van het Amsterdam UMC bleek vorig jaar dat vmbo-scholieren en mensen in arme wijken veel vaker worden geconfronteerd met tabaksverkooppunten dan anderen. Mensen in achterstandswijken kampen vaak met complexe problemen, zoals schulden. Hun hoofd staat er vaak niet naar om iets te doen aan een ongezonde leefstijl, waar roken onder valt. Daarom is het zo belangrijk dat de overheid die mensen een handje helpt.”

U wilt dat de omgeving zo wordt ingericht dat veel bewegen makkelijker wordt gemaakt. Hoe precies?

„Zorg als overheid dat bijvoorbeeld in een stad fietsers en wandelaars de ruimte krijgen. Nu zie ik bij scholen parkeerplaatsen, bedoeld voor ouders die hun kind met de auto naar school brengen. Hoe noodzakelijk is zo’n parkeerplaats, vraag ik me dan af. Laten werkgevers een hoog gebouw zo inrichten dat de trap en niet de lift het dichtst bij de ingang ligt. In het pand van de Hartstichting in Den Haag staan verspreid over twee verdiepingen slechts drie prullenbakken. Wil je iets weggooien, dan moet je dus een eindje lopen. Dat is goed voor je gezondheid.”

De laatste jaren is er, ook van overheidswege, veel aandacht voor het belang van een gezonde leefstijl. Kunt u zich voorstellen dat sommige mensen zeggen: Stop met die betutteling, wij bepalen zelf wel wat we eten en drinken?

„Ik snap het verwijt van betutteling nooit zo goed. Niemand wil toch ziek worden vanwege een aandoening als gevolg van bijvoorbeeld roken? Iedereen is wat mij betreft vrij zijn leven in te richten zoals hij of zij wil, maar feit is dat veel mensen zich er niet bewust van zijn dat ze gestuurd worden door hun omgeving. Denk aan de veelheid van ongezond eten in de supermarkt. Daarom vragen we de overheid maatregelen te nemen die goed zijn voor de gezondheid van burgers.”